Vì sao cần phát hiện và điều trị sớm tình trạng tinh hoàn lạc chỗ?

Tinh hoàn lạc chỗ, hay còn gọi là tinh hoàn ẩn, xảy ra khi tinh hoàn vẫn còn nằm trong bụng hoặc di chuyển đến vị trí khác như ống bẹn hoặc thành bụng, thay vì nằm ở bìu. Hiện tượng này có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai tinh hoàn nếu quá trình di chuyển gặp trở ngại.

Triệu chứng của tinh hoàn lạc chỗ

Tinh hoàn hình thành trong bụng thai nhi và trong vài tháng cuối thai kỳ sẽ di chuyển qua ống bẹn để xuống bìu. Nếu tinh hoàn không xuống đúng vị trí, quá trình này bị ngừng hoặc trì hoãn, tinh hoàn sẽ không nằm ở bìu như bình thường.

Ngay sau khi sinh, phụ huynh hoặc người chăm sóc nên kiểm tra tình trạng bìu của trẻ và tổng thể cơ thể. Nếu không sờ thấy tinh hoàn, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa ngoại nhi để thăm khám.

Theo thống kê, khoảng 3 - 4% trẻ em mắc tinh hoàn lạc chỗ bẩm sinh, với các vị trí thất lạc khác nhau. Khoảng 80% trường hợp có thể phát hiện bằng cách sờ tại các vị trí:

Bẹn: Tinh hoàn đã di chuyển vào ống bẹn nhưng chưa xuống bìu.
Bụng: Tinh hoàn chưa di chuyển hoặc mới bắt đầu di chuyển.

Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh lý này có thể gây biến chứng khó lường ở tuổi trưởng thành. Việc xác định vị trí tinh hoàn sau này trở nên khó khăn, kéo dài quá trình điều trị và ảnh hưởng đến hiệu quả phục hồi.

Khoảng 70% tinh hoàn lạc chỗ có thể sờ thấy khi khám lâm sàng bởi bác sĩ chuyên khoa; 30% còn lại có thể nằm sâu trong ổ bụng hoặc không tồn tại. Một số trường hợp tinh hoàn di động, gọi là tinh hoàn lò xo, lúc sờ thấy ở bìu, lúc lại không. Trường hợp này không bắt buộc phải điều trị nhưng cần theo dõi sát sao để tránh tiến triển thành tinh hoàn ẩn thực sự.

Ngoài ra, cần phân biệt tinh hoàn chưa xuống bìu với phản xạ cơ bìu, khi kích thích vùng mặt trong đùi hoặc bìu, tinh hoàn cùng bên di chuyển lên xuống. Đây là phản xạ bình thường, không phải bất thường.

Tinh hoàn lạc chỗ không còn là vấn đề hiếm gặp và cần được phát hiện, điều trị kịp thời.

Chẩn đoán tinh hoàn lạc chỗ

Ngoài thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm để xác định chính xác vị trí tinh hoàn lạc chỗ, từ đó lên kế hoạch điều trị phù hợp. Các phương pháp như chụp cắt lớp vi tính hay cộng hưởng từ ít được sử dụng, chỉ áp dụng trong những trường hợp đặc biệt. Ngoài ra, xét nghiệm máu cơ bản cũng cần thiết để đánh giá tình trạng sức khỏe trước phẫu thuật.

Khi nào cần điều trị tình trạng tinh hoàn lạc chỗ?

Thời điểm lý tưởng để điều trị là từ 6 tháng tuổi. Dù có thể phẫu thuật muộn hơn, nhưng tế bào tiền tinh trùng bắt đầu phát triển từ sớm, nếu tinh hoàn không được đặt đúng vị trí, chức năng sinh tinh có thể suy giảm.

Tóm lại: Tinh hoàn lạc chỗ không còn là vấn đề hiếm gặp và cần được phát hiện, điều trị kịp thời. Phụ huynh nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín để đảm bảo chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả, giúp bảo vệ sức khỏe và khả năng sinh sản của trẻ trong tương lai.

BS. Nguyễn Thị Bích