Nền đất tại TP.HCM đang sụt lún từ 7–8 cm mỗi năm

Tại phường An Lạc, tình trạng sụt lún đang diễn ra nhanh nhất. Hơn 10 năm qua, mặt đất tại đây đã sụt lún hơn 80 cm. Một con số đủ để gióng lên hồi chuông báo động về kết cấu nền địa chất và hạ tầng đô thị tại TP.HCM.

Sinh sống tại khu vực này đã nhiều năm, bà Nguyễn Thị Bích Túy cho biết, dù bà và nhiều người dân đã chủ động gia cố, đóng cọc nền móng chắc chắn trước khi xây dựng nhưng hiện nay, nhiều ngôi nhà vẫn tiếp tục bị nghiêng nứt và sụt lún. Gần như nhà nào trong khu vực này cũng sửa chữa nhiều lần. Điều này khiến bà con nơi đây luôn sống trong tâm trạng bất an, lo sợ mỗi khi mưa lớn hay triều cường dâng.

Bà Túy – Phường An Lạc, TP.HCM chia sẻ: "Bên nhà tôi lúc làm thì do biết trước hiện trạng như vậy, cho nên đã gia cố, đóng cọc rất là kỹ. Phần lề đường không đóng cọc thì nó đã sụt lún đến 3 lần, mỗi lần như vậy khoảng trên 20cm. Và lần thứ 3 này tiếp tục sụt lún, lần này thấy sụt xuống 6-7 tấc."

Theo kết quả quan trắc, diện tích vùng bị ảnh hưởng bởi sụt lún tại TP.HCM ước tính khoảng 239 km², tập trung nhiều ở các địa bàn như Thủ đức, Bình Tân, Bình Chánh, Nhà Bè, và quận 8 cũ. Riêng tại phường An Lạc, số liệu đo đạc ghi nhận mức lún hơn 81 cm trong giai đoạn 2005–2017, gấp ba lần mức trung bình của toàn thành phố. Đây là phường lún nhanh nhất TPHCM.

PGS.TS Lê Trung Chơn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển bền vững, Trường ĐH TNMT TP.HCM cho biết: "Có 4 tác nhân chính gây ra sụt lún tại TP.HCM đó là yếu tố về địa chất, nền đất yếu của vùng châu thổ ven sông, đặc biệt là phía nam TP.HCM. Thứ 2 là sự suy giảm mực nước ngầm của TP. Thứ 3 là quá trình đô thị hóa TP.HCM. Bên cạnh đó việc khai thác nước ngầm cho việc sinh hoạt đô thị cũng có, tuy nhiên TP.HCM đã kiên quyết vấn đề này cách đây cũng 8 năm trở lại đây."

Nhiều ý kiến cũng cho rằng nếu không kiểm soát sớm, sụt lún cộng với tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng, TP.HCM sẽ phải đối mặt với nguy cơ ngập thường xuyên. Thực tế tại nhiều khu vực, địa phương đã liên tục nâng cao cốt nền để chống ngập, gây chênh lệch lớn với nhà dân, từ đó phát sinh thêm nhiều thiệt hại về kinh tế.

PGS.TS Lê Trung Chơn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển bền vững, Trường ĐH TNMT TP.HCM cho biết thêm: "Trở lại bài toàn Quy hoạch và Xây dựng thì khu vực này nó phải phù hợp với nền địa hình thực tế và phải tích hợp thêm phần xu thế sụt lún trong thời gian tới. Với tốc độ lún bình quân từ 5-6cm/năm như vậy thì với nền địa hình cụ thể của Bình Tân thì chúng ta hãy chọn cốt nền xây dựng sao cho phù hợp và song hành với nó là hệ thống giao thông khi làm hạ tầng cũng phải theo cốt nền này."

Sụt lún không còn là hiện tượng tự nhiên mà đã trở thành mối đe dọa trực tiếp đến hạ tầng và phát triển đô thị. Nếu không hành động kịp thời, TP.HCM sẽ phải đối mặt với ngập nặng và hạ tầng xuống cấp. Kiểm soát nước ngầm, quan trắc nền đất và mở rộng không gian xanh là nhiệm vụ bắt buộc trong quy hoạch đô thị bền vững.

Thế Bình