Nền kinh tế Nepal rung chuyển, cuộc chiến ngân sách bắt đầu

Trong những năm gần đây, việc trình bày ngân sách trở nên hỗn loạn, bao gồm một số trường hợp xảy ra ẩu đả. Để công bố ngân sách, các nhà lập pháp phải chịu sự kiểm soát của các tướng lĩnh.

Và bộ phim này cũng có thể diễn ra trong năm nay.

Mâu thuẫn đang diễn ra giữa đảng cầm quyền và đảng đối lập về việc thành lập ủy ban điều tra của quốc hội về việc chiếm dụng tiền tiết kiệm hợp tác có thể có tác động lan tỏa đến ngân sách, một lần nữa có thể được đưa ra thông qua các sắc lệnh vào thứ Ba 28/5.

Nền kinh tế Nepal vẫn đang quay cuồng vì hậu quả của đại dịch và địa chính trị toàn cầu, nay phải đối mặt với triển vọng ngày càng ảm đạm và không chắc chắn do chính phủ thường xuyên thay đổi, tham nhũng tràn lan và những bất thường cũng như làn sóng di cư của những thanh niên không nhìn thấy tương lai ở đất nước này.

Nhiều rủi ro tiêu cực được các nhà kinh tế cảnh báo đã bắt đầu hiện thực hóa.

Các chuyên gia cho rằng ngoài những cân nhắc về kinh tế, tình hình chính trị quốc gia bất ổn của Nepal cũng có thể gây ra nhiều vấn đề cho nền kinh tế.

Một số dữ liệu quan trọng được công bố cách đây vài tuần xác nhận rằng lĩnh vực xây dựng và sản xuất của Nepal vẫn đang trong tình trạng suy thoái. Lĩnh vực bán buôn và bán lẻ tránh được suy thoái trong khi du lịch và nông nghiệp tăng trưởng nhẹ.

Các nhà kinh tế cho rằng nền kinh tế nước này đang hoạt động tồi tệ. Khi các ngành công nghiệp sản xuất ít hơn, nhiều người sẽ thất nghiệp hơn.

Chandramani Adhikari, một nhà kinh tế cho biết: “Nếu các nhà lập pháp dành ưu tiên thấp hoặc không ưu tiên cho việc đưa ngân sách hàng năm trong tình hình hiện tại, điều đó sẽ càng kéo giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế”.

“Những gì đang xảy ra hiện nay không phải là chính trị lành mạnh. Tại Quốc hội, nền chính trị đang diễn ra tập trung hơn vào lợi ích cá nhân.”

Adhikari nói: “Nếu các đảng chính trị nghiêm túc với đất nước thì các nguyên tắc và ưu tiên của ngân sách sẽ được thảo luận. Ngân sách sẽ được trình bày dễ dàng, được thảo luận kỹ lưỡng, được xem xét và phê duyệt.”

Adhikari cho biết, ngay cả các chính sách và chương trình cũng bị trì hoãn và thậm chí không được thảo luận.

Các nhà kinh tế nói rằng việc thực hiện ngân sách không chắc chắn đã làm tiêu tan hy vọng của toàn bộ người dân.

Các đảng đối lập đã yêu cầu một cuộc điều tra của quốc hội về việc biển thủ tiền tiết kiệm của hợp tác xã, đặc biệt là chỉ trích Bộ trưởng Nội vụ đương nhiệm Rabi Lamichhane.

Nhưng đây không phải là tranh cãi đầu tiên liên quan đến tham nhũng và những vi phạm pháp luật đã làm tổn hại đến mối quan hệ cầm quyền và phe đối lập.

Những cải cách kinh tế của Nepal vào những năm 1990 hứa hẹn một nền kinh tế dựa trên thị trường tự do, nhưng ngay cả sau ba thập kỷ rưỡi, các chính phủ kế nhiệm vẫn tỏ ra ít ủng hộ các doanh nghiệp tư nhân.

“Chủ nghĩa tư bản thân hữu bóp méo tính hiệu quả của thị trường tự do. Nepal đang nằm trong nanh vuốt của chủ nghĩa tư bản thân hữu, nơi một số ít người, gia đình và cộng đồng được hưởng lợi”, Adhikari nói.

Ông nói, việc bảo vệ họ sẽ chỉ khuấy động các cuộc tranh giành quyền lực trong chính trị, dập tắt những hy vọng và nguyện vọng của người dân.

Nhà kinh tế Keshav Acharya cho rằng khi ngân sách chịu áp lực chính trị, sẽ không có ai nắm quyền sở hữu nó. Kinh nghiệm trong quá khứ cho thấy ngân sách phải trải qua nhiều lần điều chỉnh sau mỗi chính phủ mới lên nắm quyền.

Khu vực tư nhân của Nepal đóng góp hơn 80% vào GDP, trở thành động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, do hệ thống chính trị yếu kém nên các nhà đầu tư đã rút vốn đầu tư.

Chi tiêu hàng năm của ba cấp chính quyền ở mức tổng cộng là 500 tỷ Rs. Khu vực tư nhân bơm thêm bốn lần vào nền kinh tế quốc gia.

Nền kinh tế Nepal trong lịch sử đã bị mắc kẹt trong bẫy tăng trưởng thấp trong những thập kỷ qua do cuộc nổi dậy của chủ nghĩa Mao kéo dài hàng thập kỷ, sau đó là các cuộc đình công, đóng cửa, cắt giảm tải và động đất.

Nepal năm 2015 đã hứng chịu hai trận động đất mạnh có cường độ 7,8 và 7,3 độ richter lần lượt vào ngày 25/4 và 12/5, khiến 8.790 người thiệt mạng và 22.300 người bị thương. Thiệt hại kinh tế ước tính khoảng 7 tỷ USD, trong đó 76% thuộc về khu vực tư nhân.

Sau thảm họa, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Nepal đã giảm xuống 3,98% trong năm tài chính 2014-15 và giảm tốc hơn nữa xuống 0,43% trong năm 2015-16.

Nhưng kể từ đó, một loạt các hoạt động sau thảm họa đã dẫn tới tốc độ tăng trưởng chóng mặt. Nền kinh tế Nepal tăng trưởng 8,98% trong năm tài chính 2016-17, tốc độ tăng trưởng cao nhất kể từ năm tài chính 1993-94.

Theo Văn phòng Thống kê Quốc gia, trước đây là Cục Thống kê Trung ương, cơ quan chính phủ chính xử lý các số liệu thống kê quan trọng của đất nước, trong năm 2017-18, nền kinh tế đã tăng trưởng 7,62% và 6,66% trong năm 2018-19.

Điều tồi tệ nhất xảy ra vào năm 2019-20 khi thế giới bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid. Cú sốc cung cầu do đại dịch gây ra đối với nền kinh tế toàn cầu khiến nền kinh tế Nepal lao dốc xuống mức âm 2,37%.

Các nhà kinh tế cho biết, nền kinh tế Nepal, vốn phục hồi mạnh mẽ sau Covid, đã bị hủy hoại bởi bất ổn chính trị và những quyết định bừa bãi nhằm đạt được lợi ích ngắn hạn.

Ánh Vân