Nên làm gì khi trở thành ca mắc Covid-19 'đột phá'?

Vaccine giúp làm giảm đáng kể rủi ro mắc Covid-19 nhưng không có vaccine nào hoàn hảo, ABC News đưa tin ngày 8/9.

Với 174 triệu người dân Mỹ đã được tiêm chủng đầy đủ, một phần nhỏ trong số này đang gặp phải hiện tượng lây nhiễm “đột phá”, tức là họ vẫn dương tính với Covid-19 sau khi tiêm chủng.

Nhưng theo các bác sĩ, virus SARS-CoV-2 thường chỉ gây ra triệu chứng nhẹ đối với những người đã tiêm chủng.

Một phân tích gần đây của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC Mỹ) cho biết rủi ro phải nhập viện của người đã tiêm chủng được giảm đi 29 lần, trong khi rủi ro mắc Covid-19 được giảm đi 4 lần, kể cả khi gặp biến chủng Delta mạnh hơn.

“Chúng ta biết rằng tiêm chủng không phải là tất cả”, tiến sĩ Jay Bhatt, bác sĩ nội khoa và giáo sư thỉnh giảng Trường Y tế công cộng, Đại học Illinois Chicago, nói. “Nhưng chúng ta cũng biết rằng đa số người phải nằm trong phòng chăm sóc tích cực là người chưa tiêm chủng”.

Một phụ nữ giơ thẻ tiêm chủng chứng nhận tiêm mũi đầu tại bang Oregon, Mỹ vào tháng 12/2020. Ảnh: The Oregonian.

Tự cách ly 10 ngày

Dù vậy, hiện tượng lây nhiễm "đột phá" đôi lúc vẫn xảy ra. CDC Mỹ đã có hướng dẫn cụ thể về việc người đã tiêm chủng nên làm gì nếu xét nghiệm dương tính với Covid-19 hoặc tiếp xúc với người mắc Covid-19, ABC News đưa tin.

Nếu tiếp xúc với người mắc Covid-19, người đã tiêm chủng không cần cách ly nhưng nên đi xét nghiệm trong 3-5 ngày sau đó. Trong lúc chờ kết quả, họ cũng cần đeo khẩu trang ở không gian công cộng trong nhà, như khi đi mua sắm.

Nếu kết quả xét nghiệm dương tính hoặc xuất hiện triệu chứng, người đã tiêm chủng nên tự cách ly trong 10 ngày. Họ không cần xét nghiệm lại vào cuối giai đoạn tự cách ly nói trên, nhưng họ cũng cần không lên cơn sốt trong ít nhất 24 tiếng trước khi chấm dứt cách ly.

Biển cảnh báo người có các triệu chứng tương tự Covid-19 ở nhà được cắm tại một sự kiện ở bang Montana, Mỹ vào tháng 9/2020. Ảnh: AP.

Việc tiêm chủng hay chưa không làm thay đổi khuyến cáo tự cách ly đối với người xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 vì họ vẫn có thể phát tán virus cho người khác.

Dù vậy, CDC ghi nhận rằng tải lượng virus của người đã tiêm chủng giảm dần sau 5 ngày, đồng thời giai đoạn có thể truyền nhiễm bệnh ở người đã tiêm chủng ngắn hơn người chưa tiêm chủng.

Vì người đã tiêm chủng khi mắc Covid-19 vẫn có khả năng phát tán bệnh, những người tiếp xúc gần với họ cũng nên được liên lạc và xét nghiệm. Người tiếp xúc gần là người ở bên người dương tính Covid-19 lâu hơn 15 phút trong lúc không đeo khẩu trang và không đảm bảo giãn cách 1,8 m.

Điều trị cho bệnh nhân Covid-19 đã tiêm chủng

Người tiêm chủng đầy đủ sau khi xét nghiệm dương tính cũng có thể tiếp nhận các phương pháp điều trị đã được phê duyệt, nếu bác sĩ thấy cần thiết. Các liệu pháp như kháng thể đơn dòng vẫn có thể được sử dụng để điều trị cho bệnh nhân Covid-19 rủi ro cao, kể cả khi họ đã tiêm chủng.

“Kháng thể đơn dòng được dành cho những người mắc Covid-19 có rủi ro cao, bao gồm người trên 65 tuổi, người có bệnh mạn tính, ung thư, hoặc bị suy giảm miễn dịch”, ông Bhatt nói. “Khả năng xảy ra dị ứng hoặc tai biến là tương đối thấp”.

Tài xế xếp hàng chờ tới lượt xét nghiệm tại một cơ sở xét nghiệm ở bang Texas, Mỹ vào tháng 7/2020. Ảnh: New York Times.

Kháng thể đơn dòng là những protein được tạo ra trong phòng thí nghiệm để mô phỏng kháng thể của hệ thống miễn dịch. Liệu pháp này phát huy hiệu quả tối đa khi được sử dụng trong vài ngày đầu sau khi người bệnh nhận kết quả dương tính hoặc khởi phát triệu chứng.

Sau khi được truyền kháng thể đơn dòng, người bệnh nên dời lịch tiêm chủng tiếp theo, như thời điểm tiêm tăng cường, lùi lại 90 ngày để tối ưu hóa phản ứng của vaccine.

Các liệu pháp khác như thuốc kháng virus Remdesivir hoặc thuốc steroid thường được sử dụng với trường hợp phải nhập viện hoặc Covid-19 thể nặng. Và những tình trạng này ít khả năng xảy ra ở người đã tiêm chủng.

Trong khi các ca lây nhiễm "đột phá" nhiều khả năng sẽ chỉ ở mức nhẹ, hành động tuân thủ hướng dẫn như được khuyến cáo vẫn rất quan trọng trong việc giảm thiểu sự lây lan của dịch bệnh.

Đeo khẩu trang ở nơi đông người và ở nhà khi cảm thấy trong người không khỏe sẽ giúp bảo vệ cả người chưa tiêm chủng và đã tiêm chủng.

Người đàn ông có siêu kháng thể, tự khỏi bệnh Covid-19 John Hollis được phát hiện có "siêu kháng thể" trong máu giúp miễn dịch với Covid-19. Ngay cả khi pha loãng đến 10.000 lần, máu của ông vẫn có thể tiêu diệt được 90% virus.

Quốc Đạt