Nếp cái hoa vàng - sản phẩm đặc trưng của xã Quảng Nguyên

Sản phẩm gạo Nếp cái hoa vàng Quảng Nguyên.

Nếp cái hoa vàng Quảng Nguyên là giống lúa bản địa với đặc tính dẻo, thơm, hạt mẩy. Đây là giống lúa từ lâu được bà con trên địa bàn xã trồng để phục vụ nhu cầu của gia đình. Nhiều năm trở lại đây, khi các giống lúa lai được đưa vào gieo cấy; giống lúa nếp bản địa này ít được bà con quan tâm, dẫn đến nguy cơ bị mất nguồn gen quý.

Gạo nếp Quảng Nguyên có chất lượng thơm ngon và giá thành trên thị trường cũng cao hơn các giống lúa thường và nhu cầu của thị trường đối với loại gạo này cũng khá lớn; nên chính quyền xã Quảng Nguyên đã xây dựng lộ trình phục tráng giống lúa nếp bản địa này. Từ năm 2005, cùng với kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhằm nâng cao thu nhập của bà con, việc đẩy mạnh tăng diện tích lúa nếp theo hướng sản xuất hàng hóa đã được chính quyền xã quan tâm phát triển. Với cánh đồng mẫu diện tích 6 ha tại thôn Quảng Hạ để phục tráng giống lúa bản địa nhằm bảo tồn nguồn gen quý, Nếp cái Quảng Nguyên được phục tráng và dần trở thành một sản phẩm đặc trưng của bà con nơi đây. Từ hiệu quả của cánh đồng mẫu, khuyến nông viên của xã đã vận động người dân gieo trồng hơn 70 ha Nếp cái hoa vàng trong vụ Hè – thu, có thể nói, giống Nếp cái hoa vàng Quảng Nguyên đang hồi sinh và dần trở thành một sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của xã.

Trên thị trường hiện nay, giá thành của gạo Nếp cái hoa vàng Quảng Nguyên cao hơn so với gạo thường; giá thóc từ 13 - 15 ngàn đồng/kg, giá gạo dao động từ 35 - 42 ngàn đồng/kg. Sản lượng mấy năm nay không đủ cung cấp cho nhu cầu của thị trường.

Có mặt ở cánh đồng mẫu tại thôn Quảng Hạ, ngắm nhìn những thửa ruộng lúa nếp trĩu hạt đang chờ ngày thu hoạch có thể thấy; tỷ lệ lúa đồng đều, hạt thóc chắc mẩy, cây lúa chịu được các loại sâu bệnh. Bước đầu, cán bộ khuyến nông xã đánh giá sản lượng lúa nếp năm nay ước đạt 45 tạ/ha. Anh Hoàng Ngọc Trung, thôn Quảng Hạ là một trong những hộ có diện tích trồng lúa phục tráng, cho biết: Cây lúa nếp dễ trồng và sinh trưởng tốt, hạt lúa chắc, có hàm lượng dinh dưỡng cao. Gia đình chị Mã Thị Ninh cũng chuyển đổi cây giống từ lúa lai sang lúa nếp từ năm 2017; vụ Hè - thu năm nay, với 12 kg giống gieo trồng nhờ được chăm sóc tốt, thời tiết năm nay cũng thuận lợi năng suất cao hơn năm trước.

Đồng chí Nguyễn Thế Hệ, Chủ tịch UBND xã Quảng Nguyên, cho biết: Xã đã xây dựng HTX Thanh Tâm là đơn vị thu mua thóc của bà con để chế biến sản phẩm gạo Nếp cái Quảng Nguyên đạt tiêu chuẩn OCOP, với bao bì bắt mắt để xuất ra thị trường. Trong đợt đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh năm 2019, sản phẩm gạo Nếp cái hoa vàng xã Quảng Nguyên đã được đánh giá xếp hạng 3 sao của tỉnh. Có thể nói, mục tiêu duy trì giống lúa quý của xã Quảng Nguyên cơ bản đã hoàn thành; còn mục tiêu giúp bà con làm giàu từ sản phẩm gạo nếp Quảng Nguyên thì cần thêm sự đầu tư về kỹ thuật và đầu ra ổn định để bà con yên tâm sản xuất.

Bài, ảnh: TRỌNG TOAN