Nét đặc sắc trong đám cưới của người Arab ở Israel

Một đám cưới của người Arab ở thành phố Nazareth, miền Bắc Israel. (Ảnh: Thanh Bình/Vietnam+)

Nazareth - thành phố cổ kính gắn liền với Kinh Thánh, nhưng cũng là nơi hội tụ những sắc màu văn hóa độc đáo của cộng đồng Arab ở Israel.

Một buổi chiều cuối tuần, tôi có dịp tham dự một đám cưới ở khu vực ngoại ô thành phố, và ngay từ giây phút đầu tiên, tôi đã cảm nhận được sức sống mãnh liệt lan tỏa trong từng tiếng trống, từng điệu nhảy và từng nụ cười.

Theo phong tục của người Arab, đặc biệt là cộng đồng người Arab gốc Palestine sống tại Israel, quá trình tổ chức đám cưới được tiến hành theo nhiều bước trang trọng và mang đậm nét truyền thống. Trước hết, cô dâu và chú rể tìm hiểu nhau. Sau đó, cha mẹ chú rể sẽ sang nhà gái để xin hỏi cưới.

Một buổi lễ đính hôn nhỏ, chỉ có sự tham dự của các thành viên trong gia đình hai bên, được tổ chức. Sau khi đính hôn, ngày cưới được ấn định, thường trong vòng một năm. Trong thời gian này, cả hai gia đình chuẩn bị chu đáo cho lễ cưới.

Trước lễ cưới hai ngày, cô dâu mời bạn bè thân thiết đến dự buổi tiệc trước đám cưới, thường được tổ chức tại một hội trường chuyên dành cho sự kiện cưới hỏi. Ngay sau đó, mẹ chú rể sẽ tổ chức tiệc henna (tiệc vẽ nghệ truyền thống) dành cho bạn bè của mình, với phần trình diễn sôi động của một ban nhạc đặc biệt. Henna là một loại lá cây được giã nhuyễn để tạo ra màu nhuộm đỏ hoặc nâu dùng để vẽ họa tiết trên da, thường ở tay và chân của cô dâu.

Tiệc henna mang ý nghĩa phong thủy và tâm linh, giúp mang lại may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng cho cuộc hôn nhân. Bảo vệ cô dâu khỏi tà ma theo quan niệm truyền thống. Trong đám cưới của người Arab tại Israel, nhà trai thường mang sính lễ khi sang nhà cô dâu để xin cưới. Đây là một khoản tiền hoặc tài sản do chú rể trao cho cô dâu, được ghi trong khế ước hôn nhân (nikah).

Ngày hôm sau, gia đình chú rể mời họ hàng đến dự bữa sáng thịnh soạn, sau đó là bữa trưa chung vui. Từ sáng sớm, con đường dẫn vào nhà chú rể đã ngập trong cờ hoa, ánh đèn, và mùi thơm của cà phê Arab phảng phất trong không khí.

Trước khi nghi lễ chính diễn ra, âm thanh của trống darbuka vang dội khắp khu phố, mở đầu cho đoàn rước dâu gọi là zaffeh - phần không thể thiếu trong bất kỳ lễ cưới Arab nào. Đoàn rước đi qua từng ngõ nhỏ, vừa nhảy múa, vừa hô vang lời chúc phúc.

Cô dâu xuất hiện trong chiếc váy trắng lấp lánh, nở nụ cười e ấp mà rạng rỡ giữa vòng tay bạn bè, trong khi chú rể được chào đón như người hùng trở về. Tiếp đó, lễ cưới chính thức được tổ chức tại hội trường tiệc cưới, nơi cô dâu và chú rể cùng gia đình đón tiếp khách mời.

Điều khiến tôi bất ngờ nhất chính là sự sôi động của bữa tiệc mà không hề có rượu bia. Trong khi nhiều nơi trên thế giới xem rượu là yếu tố không thể thiếu của niềm vui, thì ở đây, người Arab vẫn giữ nghiêm luật tôn giáo - không uống đồ có cồn.

Thế nhưng, niềm vui vẫn tràn đầy trong từng nhịp trống và tiếng hò reo. Khi nhạc bắt đầu nổi lên, hàng trăm vị khách cùng đứng dậy, trong điệu nhảy truyền thống, đồng điệu như nhịp tim của cả cộng đồng.

Người già, người trẻ, đàn ông, phụ nữ, tất cả hòa vào nhau, không phân biệt. Gia đình chú rể xếp hàng dài nhảy múa, vỗ tay đi từng bàn tiệc như để cảm ơn bạn bè và khách khứa đến dự lễ cưới.

Giữa những tràng vỗ tay, tiếng trống dồn dập như sấm rền, tôi cảm nhận được thứ năng lượng rất đặc trưng: sự hân hoan thuần khiết, không cần đến men say, chỉ cần âm nhạc và tinh thần đoàn kết.

Một đám cưới của người Arab ở thành phố Nazareth, miền Bắc Israel. (Ảnh: Thanh Bình/Vietnam+)

Bàn tiệc trải dài, chất đầy những món ăn đậm đà hương vị Trung Đông. Khách dự tiệc được phục vụ mười loại salad khác nhau, cùng thịt cừu, thịt gà quay. Trước bữa chính, các món khai vị nhẹ được dọn ra, sau đó là món chính gồm thịt bê hầm ăn với cơm, hoặc phi lê cá, hay cá chiên dùng kèm rau củ nấu chín.

Bữa tiệc khép lại với các loại bánh ngọt truyền thống tự làm kiểu Trung Đông, trái cây theo mùa, cùng cà phê và nước giải khát nhẹ, mang đến hương vị hài hòa giữa truyền thống và hiện đại trong văn hóa ẩm thực cưới hỏi của người Arab.

Không khí tiệc cưới như một buổi họp mặt lớn của dòng tộc, nơi mọi người đến không chỉ để chúc phúc mà còn để khẳng định sợi dây gắn kết giữa các gia đình trong cộng đồng. Với người Arab ở Nazareth, hôn nhân không chỉ là chuyện của hai người - đó là niềm tự hào chung, là dịp thể hiện tình thân và sự hiếu khách.

Mặc dù vẫn giữ nghi thức tôn giáo nhưng đám cưới ngày nay ở Israel cũng mang đậm dấu ấn hiện đại. Cô dâu và chú rể chụp ảnh tại khách sạn, có êkíp quay phim, thậm chỉ có cả cẩu quay phim, ánh sáng, và cả phông nền lộng lẫy. Tuy vậy, các yếu tố truyền thống như trống darbuka, hay lễ henna trước ngày cưới vẫn được trân trọng gìn giữ.

Âm nhạc trong đám cưới Arab là thứ kết nối tất cả. Khi âm nhạc cùng trống vang lên, cả hội trường như bùng nổ. Âm thanh không quá cầu kỳ, nhưng đầy sức sống và cảm xúc, khiến mọi người cùng hòa mình vào nhịp điệu. Tôi thấy những người đàn ông lớn tuổi nở nụ cười hiền, các cô gái trẻ xoay tròn trong váy dài, và những đứa trẻ reo hò, vỗ tay theo nhịp.

Không rượu, không ồn ào say xỉn, nhưng niềm vui ở đây là thật - tự nhiên và lan tỏa. Nó khiến tôi hiểu rằng, có những nền văn hóa không cần đến men say mà vẫn khiến trái tim người ta đập nhanh hơn, chỉ bằng tiếng trống và tiếng cười./.

(Vietnam+)