Nét đẹp của ngôi trường mang tên nhà giáo chuẩn mực muôn đời của Việt Nam - Chu Văn An

Thầy giáo Chu Văn An (còn gọi là Chu Văn) người làng Văn, xã Quang Liệt, nay là Thanh Liệt, huyện Thanh Trì - Hà Nội. Ông sinh năm Nhâm Thìn (1292) và mất năm Canh Tuất (1370). Năm 2020 cũng là năm kỷ niệm 650 năm ngày mất của danh nhân Chu Văn An (1370 - 2020).

Chu Văn An ngay từ hồi còn trẻ đã nổi tiếng là một người cương trực, trong sạch, không cầu danh lợi, chỉ ở nhà đọc sách. Khi thi đỗ Thái học sinh, ông không ra làm quan, mà trở về mở trường dạy học ở quê nhà. Học trò nhiều nơi tìm đến theo học rất đông.

Trong số môn đệ ông có nhiều người thành đạt, thi đỗ ra làm quan to trong triều như Tể tướng Phạm Sư Mạnh, Thượng thư Lê Bá Quát khi về thăm thầy vẫn giữ lễ, được thầy nói chuyện ít lời thì rất lấy làm mừng. Có những học trò cũ không tốt, ông thẳng thắn quở trách, thậm chí quát mắng không cho gặp. Tính nghiêm nghị, tư cách thanh cao và học vấn sâu rộng làm cho tiếng tăm ông ngày càng lan xa. Đức độ và uy tín của ông như vậy, khiến cho học trò đến theo học càng nhiều và có đủ các loại.

Chu Văn An là một nhà giáo tài đức trọn vẹn, có đóng góp to lớn với đất nước và đạo học. Trong lịch sử giáo dục nước nhà, ông đã giành được địa vị cao quí bậc nhất, xứng đáng đứng đầu các nhà giáo từ xưa tới nay.

Năm 1908, trường Lyceé du Protectorat (Trường Trung học Bảo hộ) được người Pháp xây dựng bên bờ Hồ Tây thơ mộng, thuộc làng Thụy Khuê, (nay là số 10 phố Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội) với diện tích trên 4ha. Nhưng người dân Hà Nội thường gọi là trường Bưởi (trường nằm trong vùng Kẻ Bưởi xưa).

Năm 1945, dưới thời chính phủ Trần Trọng Kim, trường được mang tên của Hiệu trưởng Quốc Tử Giám - thầy giáo Chu Văn An. Những người thầy dạy ở trường như: Dương Quảng Hàm, Hoàng Xuân Hãn, Nguyễn Văn Huyên, Ngụy Như Kon Tum, Nguyễn Xiển… đã đào tạo ra nhiều học sinh ưu tú, tài năng như: Phạm Văn Đồng, Trần Đức Thảo, Lê Trọng Tấn, Hoàng Ngọc Phách, Đặng Thùy Trâm, Lê Văn Lan, Trương Gia Bình…

Dù đã trải qua hơn một thế kỷ, đã cải tạo và xây dựng thêm vài hạng mục nhà nhưng trường vẫn giữ được nguyên vẹn 3 nhà 3 tầng (nhà A, B, E), 2 nhà 1 tầng mái ngói (C, D), nhà Bát giác và các biệt thự vây quanh.Các công trình được phủ ve vàng, cửa sơn màu xanh ẩn dưới bóng những cây xà cừ trăm tuổi càng tạo thêm vẻ yên bình trầm mặc và cổ kính.

Năm 1995, trường Chu Văn An trở thành một trong 3 trường Trung học trọng điểm Quốc gia và vẫn mang nét cổ kính, nguyên sơ của hơn một thế kỷ trước.

Chu Văn An là một môi trường giáo dục hiện đại, năng động, đáp ứng được những yêu cầu mới của giáo dục trong thời kì hội nhập, trong kỉ nguyên kinh tế tri thức.

Nhà trường được công nhận là Ngôi trường sinh thái Asean; Học sinh nhà trường không chỉ tiếp nối thành tích Dạy tốt - Học giỏi với những giải Học sinh giỏi Quốc gia, giải Nghiên cứu Khoa học Quốc gia, Quốc tế,…

Năm 2004, trường đã nhận bằng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia Việt Nam.

Để kỷ niệm 100 năm thành lập trường, năm 2007 đã khánh thành tượng danh nhân Chu văn An trong khuôn viên của trường. Đến nay, cái tên trường Bưởi - Trường Chu vẫn rất đỗi thân quen trong lòng người dân Hà Nội.

Trong năm học 2015 - 2016, nhà trường được Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tặng Bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua giai đoạn 2010 - 2015; Chủ tịch UBND TP Hà Nội tặng danh hiệu ''Tập thể Lao động xuất sắc'' cho tập thể sư phạm nhà trường; Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tặng danh hiệu ''Tập thể Lao động tiên tiến'' cho 2 tổ chuyên môn: Sinh - KTNN, Tin học; 21 thầy cô giáo đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở.

Năm học 2016 - 2017, trong kỳ thi chọn học sinh giỏi lớp 12 TP Hà Nội, trường có 189 học sinh đạt giải, trong đó có 22 học sinh được tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi Quốc gia.

Từ năm học 2017 - 2018, trường Chu Văn An thực hiện Đề án ''Cấp song bằng'' THPT Quốc gia và THPT Quốc tế. Khối học sinh đăng kí thi tuyển vào chương trình này sẽ tốt nghiệp THPT với hai bằng: Bằng tốt nghiệp THPT Quốc Gia theo chương trình Việt Nam và bằng tốt nghiệp tú tài chương trình A-level do Cambridge International Examinations (CIE) cấp.

Trường THPT Chu Văn An là trường THPT Công lập đầu tiên của TP Hà Nội, cũng như cả nước thực hiện mô hình đào tạo chuẩn quốc tế.

Thanh Hải - Phạm Hùng