Nga điều 'Thiên nga trắng' Tu-160 tới căn cứ sát Alaska sau loạt đòn tấn công sâu của Ukraine

Máy bay ném bom chiến lược Tu-160 của Không quân Nga. Ảnh: MW.

Lực lượng Hàng không-Vũ trụ Nga vừa tái triển khai các máy bay ném bom chiến lược Tu-160 từ căn cứ Engels-2, nằm cách tiền tuyến Ukraine chỉ khoảng 500 km, đến một trong những cơ sở phía đông xa nhất của Nga, chỉ cách bang Alaska (Mỹ) khoảng 500 km. Ít nhất 2 chiếc Tu-160 đã được phát hiện tại căn cứ không quân Anadyr, nằm cách Ukraine hơn 6.600 km.

Tuy nhiên, với việc được trang bị tên lửa hành trình Kh-101/102 có tầm bắn 5.000 km, các máy bay này vẫn có thể thực hiện các cuộc tấn công chính xác vào lãnh thổ Ukraine cũng như khắp châu Âu. Ngoài ra, tầm hoạt động của Tu-160, theo nhiều ước tính, còn lớn nhất trong số các máy bay chiến đấu trên thế giới hiện nay.

Quyết định điều chuyển máy bay ném bom đến Anadyr diễn ra sau nhiều đợt tấn công liên tiếp của Ukraine nhằm vào căn cứ chủ lực Engels-2, trong đó có một đòn đánh thành công hôm 6/6 gây ra vụ cháy lớn. Cuộc tấn công này diễn ra chỉ năm ngày sau khi Ukraine tiến hành một loạt chiến dịch phối hợp bằng máy bay không người lái (UAV) ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), xâm nhập sâu vào lãnh thổ Nga và tấn công các căn cứ máy bay ném bom trên khắp nước này, gây tổn thất nặng cho các đội bay Tu-95MS và Tu-22M3.

Cảnh quay vệ tinh của máy bay ném bom Tu-160 tại căn cứ không quân Anadyr. Ảnh: MW.

Hiện chưa rõ bao nhiêu chiếc Tu-160 đã được điều tới căn cứ Anadyr, cũng như mức độ ảnh hưởng từ các cuộc tấn công của Ukraine đến quyết định này. Trong thời bình, các máy bay ném bom Nga thường xuyên được triển khai đến nhiều căn cứ khác nhau trên khắp đất nước cho mục đích huấn luyện hoặc phô diễn sức mạnh. Tuy nhiên, thời điểm lần điều chuyển này đã làm dấy lên nhiều suy đoán rằng đây có thể là động thái nhằm bảo đảm an toàn cho dòng máy bay chiến lược giá trị nhất của Nga.

Căn cứ Engels-2 từng nhiều lần bị lực lượng Ukraine tấn công thành công, dù chưa có báo cáo xác nhận máy bay nào bị phá hủy.

Hôm 8/1, một UAV tầm xa của Ukraine đã đánh trúng kho nhiên liệu Kombinat Kristall gần căn cứ, được cho là đã thiêu rụi lượng lớn nhiên liệu hàng không chuyên dụng T-8V dùng cho đội Tu-160. Sau đó, ngày 20/3, một vụ nổ lớn khác cũng xảy ra tại đây do UAV gây ra. Những đòn tấn công này không phải là điều mới mẻ, khi riêng trong tháng 12/2022, đã có ba cuộc tấn công nhằm vào Engels-2.

Máy bay ném bom Tu-160 tại Căn cứ không quân Engels. Ảnh: MW.

Tu-160 được xem là máy bay chiến đấu có giá trị nhất trong biên chế lực lượng vũ trang Nga, và từ năm 2015 đến nay đã nhận được khoản đầu tư lớn từ Bộ Quốc phòng để nối lại quá trình sản xuất. Sau khi Liên Xô tan rã, việc sản xuất Tu-160 bị ngừng lại, một phần do áp lực từ phương Tây khiến Ukraine phải phá hủy phần lớn số máy bay loại này mà nước này thừa kế. Trong khi đó, nhiều chiếc Tu-160 còn lại tại Nga cũng gặp tai nạn hoặc hỏng hóc. Kết quả là hiện tại, chỉ còn 16 chiếc Tu-160 do Liên Xô chế tạo vẫn còn hoạt động, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 70 chiếc mà Lực lượng Hàng không-Vũ trụ Nga đặt ra.

Vào tháng 1/2023, Nga thông báo sẽ mở rộng quy mô sản xuất đáng kể, sau khi chiếc Tu-160M đầu tiên thực hiện chuyến bay thử vào tháng 1/2022.

Những tổn thất nặng nề với phi đội máy bay ném bom Tu-95MS trong cuộc tấn công hôm 1/6 bởi UAV Ukraine càng khiến Nga phải nhanh chóng bảo vệ đội Tu-160 hiện có, đồng thời đẩy mạnh tiến độ đưa vào hoạt động 54 chiếc Tu-160 mới đang được lên kế hoạch.

Dự kiến, đơn đặt hàng sản xuất Tu-160 có thể còn được mở rộng hơn nữa nếu chương trình phát triển máy bay ném bom thế hệ mới PAK DA, hiện đang bị trì hoãn nghiêm trọng, tiếp tục bị chậm hoặc bị hủy bỏ hoàn toàn.

Huyền Chi