Nga hướng tới tên lửa hành trình hạt nhân đa biến thể

Nga tuyên bố thúc đẩy phát triển một dòng tên lửa hành trình hạt nhân thế hệ mới với tốc độ mục tiêu khoảng Mach 3, trong khi tình báo Hàn Quốc đánh giá Triều Tiên đã sẵn sàng cho vụ thử hạt nhân lần thứ bảy. Ở hướng khác, Trung Quốc thử thành công trực thăng không người lái AR-500CJ trên tàu sân bay thử nghiệm, hướng tới vận hành độc lập trên biển.

Nga phát triển dòng tên lửa hành trình hạt nhân tốc độ mục tiêu Mach 3

Theo tuyên bố của Tổng thống Vladimir Putin ngày 4.11.2025 tại lễ trao thưởng cho nhóm phát triển Burevestnik và Poseidon, Nga đang chuyển từ nguyên mẫu đơn lẻ sang một dòng tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân, đặt mục tiêu tốc độ khoảng Mach 3 và có thể hướng tới siêu vượt âm trong tương lai. Bước đi này đánh dấu mở rộng đáng kể trong chương trình vũ khí chiến lược.

Nga đang phát tín hiệu cho thấy họ chuyển hướng từ nguyên mẫu Burevestnik đơn lẻ sang phát triển một loạt tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân, có tốc độ mục tiêu khoảng Mach 3, một bước tiến có thể gây sức ép lên hệ thống phòng thủ tên lửa và kế hoạch kiểm soát vũ khí của Mỹ - Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Theo Army Recognition, kết hợp thông tin thử nghiệm Burevestnik bay 14.000km trong 15 giờ, Nga dường như chuyển trọng tâm từ một mẫu thử duy nhất sang nhiều biến thể nhằm tăng khả năng xuyên thủng phòng không và làm phức tạp nỗ lực kiểm soát vũ khí.

Phân tích kỹ thuật: lò phản ứng thu nhỏ và phương án triển khai

Nga cho thấy dịch chuyển công nghệ từ động cơ nhiệt hạt nhân tốc độ cận âm sang hệ thống năng lượng cao hơn, với thời gian khởi động lò phản ứng rút ngắn xuống chỉ “vài giây”. Công nghệ lò phản ứng thu nhỏ có thể là then chốt cho các biến thể mới, mở ra lựa chọn triển khai từ mặt đất, tàu chiến hoặc máy bay ném bom nhằm tăng linh hoạt và góc tiếp cận mục tiêu.

Cách tiếp cận đa biến thể tạo không gian tối ưu hóa theo nhiệm vụ: tầm bay rất xa, quỹ đạo linh hoạt, tốc độ cao để nén thời gian phản ứng của đối phương. Tuy nhiên, đi kèm là thách thức an toàn và kỹ thuật đối với lưu trữ, vận hành, xử lý sự cố hệ thống hạt nhân, cùng rủi ro môi trường như từng thấy trong sự cố Nyonoksa năm 2019.

Chiến thuật và tác động đến kiểm soát vũ khí

Về chiến thuật, tên lửa hành trình hạt nhân tốc độ cao có thể làm giảm hiệu quả cảnh báo sớm, tăng khả năng tấn công bất ngờ và gây sức ép lên mạng lưới phòng thủ tên lửa. Về kiểm soát vũ khí, việc xuất hiện nhiều biến thể và cấu hình phóng khác nhau khiến giám sát, phân loại và hoạch định giới hạn trở nên phức tạp, đặt ra bài toán mới cho các cơ chế kiểm soát hiện có.

Chỉ đạo chuẩn bị cho khả năng nối lại thử nghiệm hạt nhân

Ngày 5.11, Tổng thống Putin yêu cầu Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng và các cơ quan liên quan thu thập thông tin, phân tích trong khuôn khổ Hội đồng An ninh, đề xuất phương án chuẩn bị cho các cuộc thử nghiệm vũ khí hạt nhân. Ông khẳng định Nga tuân thủ nghiêm túc Hiệp ước Cấm thử nghiệm hạt nhân toàn diện (CTBT), nhưng sẽ có phản ứng tương xứng nếu Mỹ hoặc cường quốc hạt nhân khác tiến hành thử nghiệm.

Triều Tiên sẵn sàng cho vụ thử hạt nhân lần thứ bảy

Cơ quan Tình báo Quốc phòng Hàn Quốc (DIA) báo cáo với quốc hội ngày 5.11 rằng Triều Tiên có thể thử hạt nhân “bất cứ lúc nào” nếu có lệnh của nhà lãnh đạo Kim Jong Un. Đường hầm số 3 tại bãi thử Punggye-ri được cho là đã hoàn tất chuẩn bị kỹ thuật, sau thời gian tái thiết để giảm dấu vết địa chấn và tăng kiểm soát môi trường thử nghiệm. Yếu tố còn lại là quyết định chính trị.

Năng lực hạt nhân tầm xa của Triều Tiên dựa trên các tên lửa đạn đạo Hwasong-15 và Hwasong-17 sử dụng nhiên liệu lỏng, cùng với tên lửa Hwasong-18 sử dụng nhiên liệu rắn - Ảnh: KCNA

Từ năm 2006 đến 2017, Triều Tiên đã thực hiện sáu vụ thử hạt nhân với sức nổ lần cuối đạt 100 - 250 kiloton, cho thấy bước tiến tới vũ khí nhiệt hạch. Các thiết kế được cho là đã thu nhỏ để lắp lên tên lửa đạn đạo. Chương trình hạt nhân tiếp tục theo hướng kép, sử dụng plutoni từ lò phản ứng Yongbyon và uranium làm giàu cao độ.

DIA cũng ghi nhận Triều Tiên chuẩn bị phóng vệ tinh quân sự mới, có khả năng cao hơn mẫu Malligyong-1 phóng năm 2023, đồng thời tăng cường hợp tác kỹ thuật với Nga. Kho vũ khí hiện nay gồm Hwasong-15, Hwasong-17, Hwasong-18 với tầm bắn trên 12.000km, cùng các tên lửa tầm trung và tầm ngắn KN-23, KN-24, KN-25, tạo năng lực răn đe đa tầng.

Nếu xảy ra vụ thử lần thứ bảy, nguy cơ leo thang mới trên bán đảo Triều Tiên được đánh giá là đáng kể. Khả năng Liên Hợp Quốc khó đạt đồng thuận, trong khi Mỹ, Nhật và Hàn Quốc nhiều khả năng tăng cường trinh sát, phòng thủ tên lửa và tập trận chung.

Trung Quốc thử trực thăng không người lái AR-500CJ trên tàu

Trung Quốc vừa thử nghiệm trên biển trực thăng không người lái AR-500CJ (Xuange-500CJ) trên tàu CSSC Explorer 01. Theo CCTV-7, UAV cất/hạ cánh tự động trong điều kiện sóng cấp 4 - 5, thực hiện truyền tín hiệu liên lạc và trinh sát, chứng minh khả năng vận hành ổn định trong thời tiết bất lợi. Dữ liệu thử nghiệm sẽ hỗ trợ đánh giá mức thích nghi trên tàu chiến và hoàn thiện hệ thống điều khiển tự động.

Trực thăng không người lái trên hạm Xuange-500CJ (AR-500CJ) đã thực hiện nhiều chuyến bay thử nghiệm từ tàu sân bay thử nghiệm thiết bị bay không người lái Zhongchuan Tansuo 01 - Ảnh: Weibo/CCTV-7

AR-500CJ do Viện nghiên cứu và phát triển trực thăng AVIC chế tạo, là phiên bản hải quân của dòng AR-500. Máy bay có trọng lượng cất cánh tối đa 600kg, tải trọng hữu ích 150kg, tốc độ 160 - 170km/h, thời gian bay 6 - 7 giờ, trần bay 5.000m. Động cơ “Lark” 150 mã lực chạy dầu hỏa giúp giảm nguy cơ cháy nổ và thuận lợi cho bảo đảm hậu cần trên tàu. Vỏ ngoài phủ lớp chống muối, ẩm và ăn mòn cho môi trường biển.

Máy bay trang bị hệ thống định vị quán tính, dẫn đường hình ảnh và radar; móc hãm điện tử hỗ trợ hạ cánh chính xác trên boong nhỏ. CSSC Explorer 01 có boong đáp lưới bắt tương thích, cho phép thu thập dữ liệu về độ chính xác hạ cánh, độ rung và bảo đảm liên lạc trong điều kiện sóng gió. Đây là bước trung gian giữa thử nghiệm trên đất liền và triển khai trên tàu hải quân thực tế.

Thông số kỹ thuật chính của AR-500CJ

Kết luận kỹ thuật

Các diễn biến đồng thời cho thấy môi trường công nghệ-quân sự đang dịch chuyển theo hướng tăng tốc độ, tự động hóa và đa nền tảng. Dòng tên lửa hành trình hạt nhân tốc độ cao của Nga nếu thành hình sẽ tác động mạnh tới học thuyết răn đe và kiểm soát vũ khí. Ở Đông Bắc Á, nguy cơ thử hạt nhân của Triều Tiên làm gia tăng nhu cầu giám sát và phòng thủ tên lửa. Trong khi đó, AR-500CJ phản ánh bước tiến về phương tiện không người lái trên biển của Trung Quốc, nhấn mạnh xu hướng tích hợp UAV lên tàu chiến.

CTVX