Nga mở hành lang vận chuyển mới, thách thức ảnh hưởng của phương Tây

Cảng Dikson ở khu vực Krasnoyarsk của Nga. Ảnh: TASS

Theo cổng phân tích tin tức News.Az của Azerbaijan ngày 10/9, chính phủ Nga mới đây đã phê duyệt một văn kiện chiến lược mang tính đột phá, được kỳ vọng sẽ định hình lại bức tranh vận tải và hậu cần quốc gia. Với kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng cảng biển đến năm 2036, Nga đang hướng tới mục tiêu xây dựng 25 cơ sở vận tải đường thủy mới, trong đó có 17 cảng biển hiện đại, tạo ra các hành lang vận chuyển độc lập, giảm thiểu phụ thuộc vào các tuyến đường truyền thống của phương Tây.

Kế hoạch này là một phản ứng trực tiếp trước bối cảnh địa chính trị thay đổi và những áp lực trừng phạt kéo dài. Khi khả năng tiếp cận các cảng châu Âu bị hạn chế, Moskva đang chuyển hướng mạnh mẽ, đa dạng hóa các tuyến đường thương mại để tiếp cận các thị trường đầy tiềm năng ở châu Á và Trung Đông. Trọng tâm của chương trình là phát triển các khu vực trọng yếu: Viễn Đông, Bắc Cực và Tây Bắc Nga, những nơi được coi là chìa khóa để tăng cường quan hệ kinh tế đối ngoại và mở rộng cơ hội xuất khẩu.

Lộ trình tham vọng đến năm 2036

Chương trình phát triển cơ sở hạ tầng cảng biển của Nga được chia thành nhiều giai đoạn với tốc độ đầy tham vọng. Giai đoạn đầu, dự kiến hoàn thành vào năm 2027, bao gồm các dự án trọng điểm như nhà ga của Nhà máy cơ khí tàu biển Baltic tại St. Petersburg, với công suất 5 triệu tấn, giúp xử lý luồng hàng hóa ngày càng tăng tại khu vực Baltic. Cùng thời điểm, tại cảng Sabetta trên Bán đảo Yamal, một nhà ga chính để trung chuyển khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) và khí ngưng tụ, với công suất 9,7 triệu tấn, sẽ đi vào hoạt động, đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng hậu cần năng lượng.

Tại khu vực Primorsky, hai cơ sở mới sẽ được khánh thành: một nhà ga hàng rời có công suất 10 triệu tấn và một nhà ga container với công suất 500.000 TEU. Những dự án này sẽ là mắt xích quan trọng, củng cố vị thế của Nga trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Năm 2028, năm dự án quan trọng khác sẽ được khởi công, trong đó lớn nhất là cảng than Coalstar tại cảng Vostochny, với công suất dự kiến 17 triệu tấn, nhằm thúc đẩy xuất khẩu than sang các nước châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Ngoài ra, các cảng chuyên dụng cho hóa chất lỏng, phân bón và container cũng sẽ được xây dựng tại Pevek, Ust-Luga và Vladivostok.

Viễn Đông và Bắc Cực: Những điểm nhấn chiến lược

Năm 2029, trọng tâm của chương trình chuyển mạnh sang Viễn Đông với ba dự án lớn, bao gồm nhà ga than Elga Port ở Vanino (công suất 30 triệu tấn) và nhà ga dầu Aurora Marine Port (công suất 10 triệu tấn), đặc biệt quan trọng để đảm bảo việc cung cấp dầu ổn định cho các thị trường châu Á. Giai đoạn tiếp theo vào năm 2030 sẽ bổ sung thêm 25 triệu tấn công suất than, cùng với các nhà ga đa năng và ngũ cốc tại Ust-Luga và Vysotsk, mở rộng tiềm năng xuất khẩu tài nguyên và nông sản của Nga.

Khu vực Bắc Cực cũng nhận được sự quan tâm đặc biệt. Vào năm 2032, một tổ hợp trung chuyển LNG lớn sẽ hoạt động tại Vịnh Ura, Murmansk, với công suất 20,4 triệu tấn. Dự án này không chỉ thúc đẩy xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng sang cả châu Á và châu Âu mà còn củng cố vai trò của Tuyến đường Biển Bắc, tuyến đường có tiềm năng trở thành một giải pháp thay thế hoàn chỉnh cho các tuyến đường truyền thống như Kênh đào Suez.

Ngoài việc xây dựng mới, kế hoạch còn bao gồm hiện đại hóa quy mô lớn các cơ sở hiện có, như việc nâng cấp nhà ga Vaninotransugol và Daltansugol, bổ sung tổng cộng 40 triệu tấn công suất than, củng cố đáng kể ngành công nghiệp xuất khẩu của Nga.

Triển vọng dài hạn

Theo ước tính của các chuyên gia, việc triển khai toàn bộ kế hoạch này sẽ giúp tăng tổng công suất thông qua cảng của Nga thêm hơn 100 triệu tấn, tạo ra động lực mạnh mẽ cho các ngành công nghiệp liên quan như đóng tàu và luyện kim. Hơn nữa, chương trình được kỳ vọng sẽ tạo ra hàng chục nghìn việc làm, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội tại các vùng ven biển.

Kế hoạch mới trên không chỉ là một phản ứng trước các thách thức toàn cầu mà còn là một chiến lược dài hạn cho tăng trưởng bền vững. Nga đang thực sự tạo ra một bản đồ mới về giao thông hàng hải, chuyển hướng mạnh mẽ về phía Đông. Viễn Đông và Bắc Cực được dự đoán sẽ trở thành những nút thắt then chốt trong mạng lưới thương mại toàn cầu, mang lại cho Nga quyền tự chủ và khả năng phục hồi lớn hơn trước các cuộc khủng hoảng quốc tế. Việc phát triển cơ sở hạ tầng cảng biển quy mô lớn do đó nổi lên như một nền tảng trong chiến lược của Nga nhằm củng cố cả chủ quyền kinh tế lẫn chính trị.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc