Nga sản xuất hàng nghìn UAV mỗi tháng, tạo áp lực lớn lên phòng không Ukraine

Tháng 10/2022, thế giới xôn xao khi quân đội Nga phóng cùng lúc 43 máy bay không người lái (UAV) tự sát Geran-2 để tập kích Ukraine, đánh dấu lần thực chiến đầu tiên của loại vũ khí này trong xung đột.

Gần 3 năm sau, quân đội Nga triển khai tới 810 chiếc Geran và phi cơ mồi bẫy, hiệp đồng với 13 tên lửa các loại, nhắm vào loạt mục tiêu tại Ukraine trong ngày 7/9.

Điều đó đồng nghĩa với số lượng UAV tầm xa xuất hiện trong một trận tập kích của Nga đã tăng tới hơn 21 lần sau 3 năm.

Giới chuyên gia cho rằng số lượng UAV tự sát tăng mạnh, cũng như liên tục được ứng dụng những công nghệ và chiến thuật mới, giúp Nga xóa bỏ ưu thế mà Ukraine từng nắm giữ trong giai đoạn đầu xung đột và đặt ra hàng loạt thách thức to lớn cho đối phương.

Từ chỗ phụ thuộc vào nguồn cung cấp từ Iran, Nga nay đã tự thiết lập dây chuyền sản xuất UAV nội địa với quy mô công nghiệp.

Hàng nghìn chiếc Geran-2 được tung ra mỗi tháng, không chỉ củng cố sức mạnh hỏa lực mà còn trực tiếp xóa bỏ lợi thế ban đầu của Ukraine trên bầu trời.

Trong cuộc chiến hiện đại, nơi UAV trở thành “con mắt” và “mũi giáo”, sự chuyển mình này của Nga báo hiệu một bước ngoặt chiến lược đáng chú ý.

Trong giai đoạn đầu xung đột, Ukraine đã khai thác UAV một cách hiệu quả: từ trinh sát, chỉ thị mục tiêu, đến tập kích hậu cần và gây nhiễu.

Lợi thế này từng giúp Kyiv cân bằng phần nào trước ưu thế hỏa lực truyền thống của Moscow. Nhưng tình thế thay đổi nhanh chóng khi Nga đẩy mạnh sản xuất UAV tự sát Geran-2 và hàng loạt biến thể khác.

Tại khu công nghiệp Alabuga, dây chuyền lắp ráp được đưa vào hoạt động từ năm 2023 và nay đã đạt sản lượng tới 3.000 chiếc mỗi tháng. Đây là bước nhảy vọt nếu so với thời điểm ban đầu, khi Moscow chỉ có thể nhập khẩu và lắp ráp số lượng hạn chế.

Không chỉ dừng ở số lượng, Nga còn tiến hành cải tiến kỹ thuật. Các UAV mới được trang bị hệ thống dẫn đường chính xác hơn, khả năng chống nhiễu tốt hơn và mang đầu đạn uy lực hơn.

Đi kèm với đó là sự linh hoạt trong chiến thuật: UAV không còn bay đơn độc mà được phóng theo từng đàn, sử dụng đường bay phức tạp, tận dụng địa hình như rừng và sông để né tránh radar, thậm chí dùng “drone mồi” đánh lừa hệ thống phòng không Ukraine.

Đây là sự kết hợp giữa chiến lược số đông và khả năng điều chỉnh theo tình huống, biến UAV thành công cụ bào mòn liên tục sức phòng thủ của đối phương.

Với Ukraine, áp lực phòng không trở nên nặng nề hơn bao giờ hết. Dù tuyên bố có thể vô hiệu hóa khoảng 88% số UAV Nga phóng đi, nhưng hiệu suất này đã giảm so với trước.

Điều quan trọng hơn là chi phí: mỗi UAV Geran-2 có giá thành thấp, song để đánh chặn, Ukraine buộc phải sử dụng những hệ thống đắt đỏ như Patriot, IRIS-T cho các mục tiêu trọng yếu.

Còn trên chiến trường buộc phải dựa vào súng máy, pháo phòng không và UAV đánh chặn cỡ nhỏ. Đây là cuộc chơi tiêu hao, nơi bên sở hữu sản lượng lớn UAV giá rẻ đang chiếm ưu thế dài hạn.

Điều đáng lưu ý là sự thay đổi này không chỉ mang tính chiến thuật mà còn chiến lược. Việc Nga tự chủ trong sản xuất UAV đồng nghĩa với việc phương Tây khó có thể áp đặt áp lực “nghẽn nguồn cung” như với tên lửa hay xe tăng.

Ngược lại, Ukraine phải phụ thuộc vào viện trợ quốc tế cả về công nghệ lẫn đạn dược để duy trì năng lực phòng thủ.

Nếu xu thế này tiếp tục, UAV có thể trở thành một “vũ khí bất đối xứng” mới, bào mòn dần sức chiến đấu và tinh thần của đối phương mà không cần tới những chiến dịch lớn tốn kém.

Trong bức tranh toàn cảnh, sự bùng nổ UAV của Nga cho thấy chiến tranh hiện đại đang bước sang giai đoạn khác: vũ khí giá rẻ, sản xuất nhanh và dễ triển khai có thể tạo tác động chiến lược ngang ngửa, thậm chí vượt trội những hệ thống vũ khí đắt đỏ.

Đối với Ukraine, bài toán không chỉ là nâng cao hiệu quả đánh chặn, mà còn phải nghĩ tới một học thuyết phòng thủ mới, nơi UAV không còn là lợi thế độc quyền, mà đã trở thành “vũ khí quốc dân” trong tay đối thủ.

Việt Hùng

Theo AFP, AP