Nga tấn công Ukraine làm phai nhạt giấc mơ của Elon Musk về ô tô điện rẻ hơn

Gregory Miller, nhà phân tích tại công ty dự báo công nghiệp Benchmark Mineral Intelligence, cho biết giá niken, lithium và các vật liệu khác tăng cao đe dọa làm chậm và thậm chí tạm thời đảo ngược xu hướng giảm giá thành pin, bộ phận đắt nhất ô tô điện trong dài hạn. Điều này xảy ra khi chuỗi cung ứng đã gặp khó khăn bởi đại dịch và tình trạng thiếu chip toàn cầu.

“Giá nguyên liệu thô tăng chắc chắn có khả năng làm trì hoãn tiến trình làm giá thành EV (ô tô điện) và ICE (ô tô động cơ đốt trong không được hỗ trợ bằng điện) trở nên tương đương, điều này có thể cản trở việc áp dụng rộng rãi hơn ô tô điện”, Gregory Miller nhận định.

Ông cho rằng năm nay có thể đánh dấu mức tăng đầu tiên so với năm trước về giá trung bình của pin lithium-ion.

Tăng chi phí cho các thành phần quan trọng như pin có thể làm suy yếu đà bán ô tô điện của Tesla

Việc Nga tấn công Ukraine đẩy giá niken lên mức cao nhất trong 11 năm qua do lo ngại xuất khẩu từ nhà sản xuất hàng đầu là Nga có thể bị gián đoạn. Giá lithium cũng tăng, hơn gấp đôi kể từ cuối năm 2021, do nguồn cung giảm so với nhu cầu tăng.

Nga sản xuất khoảng 7% lượng niken được khai thác trên thế giới, đồng thời là nhà cung cấp nhôm và paladi lớn.

Giá ô tô điện tăng cao, được đánh dấu bằng những đợt tăng vọt trong năm qua của Tesla và công ty khởi nghiệp Rivian Automotive, là vấn đề vì người tiêu dùng phổ thông sẽ không trả một khoản tiền lớn cho công nghệ mà họ chưa hoàn toàn nắm bắt được.

Theo công ty nghiên cứu Cox Automotive, một chiếc ô tô điện trung bình được bán với giá gần 63.000 USD vào tháng 1.2021 tại Mỹ, cao hơn khoảng 35% so với mức trung bình toàn ngành cho tất cả loại ô tô (chỉ hơn 46.000 USD).

Theo một cuộc khảo sát của Cox Automotive, trong khi người tiêu dùng giờ đây bớt lo lắng về việc bị mắc kẹt mà không có điện bên đường thì giá cả vẫn là mối quan tâm lớn. Nhà phân tích Michelle Krebs của Cox Automotive cho biết: “Bất cứ điều gì làm tăng thêm chi phí sẽ cản trở việc áp dụng ô tô điện”.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, ô tô điện chiếm khoảng 9% tổng doanh số bán ô tô toàn cầu vào năm ngoái và công ty tư vấn AlixPartners dự kiến tỷ lệ đó sẽ đạt khoảng 24% vào 2030.

Theo nghiên cứu năm 2021 của công ty OC&C Global Speedometer về người tiêu dùng ở Mỹ, Trung Quốc và các quốc gia khác, hơn một nửa số người tiêu dùng không sẵn sàng trả thêm 500 USD để mua một chiếc ô tô điện dù chi phí vận hành thấp hơn.

Điều đó có thể khiến các nhà sản xuất ô tô bị ràng buộc nếu muốn thu hút những người mua bình dân, thay vì những khách hàng hạng sang mà họ đang phục vụ.

Tesla đã tăng giá chiếc sedan Model 3 rẻ nhất của mình thêm 18% lên 44.990 USD kể từ tháng 12.2020, khi những rắc rối trong chuỗi cung ứng ngày càng tăng.

Vào tháng 1.2022, Elon Musk cũng cho biết Tesla không đang phát triển chiếc ô tô điện trị giá 25.000 USD như ông đã hứa vào năm 2020.

Một số đại lý Mỹ đã tận dụng tình trạng thiếu phương tiện để tính thêm phí vào ô tô điện, làm dấy lên cảnh báo từ các nhà sản xuất như Hyundai và Ford.

Tuần trước, Rivian Automotive đã cố gắng thông qua việc tăng giá 20% với xe bán tải và xe SUV (ô tô thể thao) chạy điện để bù đắp chi phí phụ tùng cao hơn, nhưng không nhận thêm những người đặt hàng khi gặp phải phản ứng dữ dội.

Lucid Group, công ty khởi nghiệp ô tô điện khác, vẫn chưa tăng giá nhưng Giám đốc tài chính Sherry House cho biết vào tháng 2.2022 rằng công ty chắc chắn đang nghiên cứu giá để bù đắp chi phí chuỗi cung ứng cao hơn.

Các nhà đầu tư cho biết tại Trung Quốc, giá lithium tăng cao đã gây áp lực lên các nhà sản xuất các mẫu ô tô điện cấp thấp như Ora EV của Great Wall và Mini EV của Wuling Hong Guang bởi họ có ít cơ hội để đẩy giá cao hơn.

Với các công ty khởi nghiệp, áp lực đặc biệt gay gắt.

Brett Smith, Giám đốc công nghệ tại Trung tâm Nghiên cứu Ô tô, cho biết: “Nếu bạn là một công ty nhỏ, bạn không có khả năng yêu cầu các nhà cung ứng bán cho bạn với một mức giá thấp hơn”.

Theo các quan chức trong ngành, các nhà sản xuất pin thường có hợp đồng dài hạn với các hãng ô tô, theo đó giá tăng để phản ánh chi phí tăng của các nguyên liệu thô chính như lithium, niken và coban.

LG Energy Solution, nhà cung cấp pin cho Tesla và General Motors, nói nguyên liệu thô chiếm 70% hoặc 80% giá thành pin của hãng.

Benchmark Mineral Intelligence cho biết các nhà sản xuất pin đã bắt đầu tăng giá pin lithium-ion vào cuối năm ngoái để đáp ứng với giá nguyên liệu thô cao hơn mà họ đã thấy trong suốt năm 2021.

Sơn Vân