Nga tìm được hợp chất cứu tế bào thần kinh khi bị đột quỵ

Đột quỵ thiếu máu cục bộ ở chuột thí nghiệm và người diễn ra theo cách giống nhau - Ảnh: Reuters

Theo Argumenty i Fakty, người dân Nga thường hoài nghi về khả năng của các nhà khoa học trong nước trong việc phát triển các loại thuốc mới khi cho rằng điều đó chỉ có thể ở phương Tây. Nhưng thực tế hoàn toàn không phải là như vậy. Ở Nga, có những nghiên cứu rất cơ bản trong lĩnh vực này, chi có điều là gặp trục trặc khi đăng ký và phát triển cho mục đích sử dụng thực tế trong y học.

Mới đây, các nhà nghiên cứu ở Viện sinh lý học tế bào trực thuộc Viện hàn lâm khoa học Nga ở Pushchino đã phát triển một loại thuốc bảo vệ các tế bào thần kinh. Đây là thực sự loài thuốc giúp cứu sống nhiều sinh mạng khỏi đột quỵ. Các nhà khoa học cũng tìm được cách khám phá các cơ chế điều hòa nội bào mới.

Nhà nghiên cứu cao cấp Egor Turovskị giải thích rằng trong các thử nghiệm, các nhà khoa học Nga đã chặn động mạch đưa máu nuôi dưỡng não của động vật thí nghiệm, khiến không đủ lưu lượng máu đi tới não. Chính tình trạng này xuất hiện khi đột quỵ thiếu máu cục bộ (ischemic stroke) ở người.

Trong quá trình thử nghiệm, các nhà nghiên cứu đã sàng lọc nhiều hợp chất có thể khắc phục sự tổn hại của các tế bào thần kinh. Họ phát hiện thấy sự kết hợp của 4 thành phần là hiệu quả nhất. 2 thành phần trong số đó có tác dụng chống viêm và 2 thành phần khác là chất chống oxy hóa giúp tăng cường tác dụng của 2 thành phần chống viêm, tổng hợp lại chúng có tác dụng như chất bảo vệ thần kinh.

Vai trò chính trong đó là interleukin 10 có hoạt tính chống viêm được sản xuất bởi cơ thể chúng ta. Nhưng khi xảy ra cơn đột quỵ thì chất này rất ít và ngược lại, xuất hiện nhiều chất đối kháng của nó, góp phần làm tăng phản ứng viêm.

Nhà nghiên cứu cao cấp Egor Turovskị cũng nhấn mạnh rằng khi xảy ra một cơn đột quỵ, một số tế bào não bị chết do thiếu oxy. Đồng thời, xung quanh các tế bào chết hình thành một vùng chuyển tiếp thiếu máu cục bộ, nơi các tế bào trong đó có thể phục hồi hoặc cũng sẽ bị chết. Đồng thời, tình trạng viêm xảy ra trong quá trình chết tế bào bắt đầu đóng một vai trò tiêu cực. Nếu tình trạng viêm bị ức chế, vùng thiếu máu sẽ thu hẹp lại và bệnh nhân sẽ hồi phục nhanh hơn.

Như vậy, thành phần chính của các hợp chất bảo vệ thần kinh là interleukin-10 có tác dụng chống viêm. Các thành phần còn lại có nguồn gốc tự nhiên đều giúp phát huy hiệu quả của interleukin-10.

Đây là một ví dụ điển hình về các công trình nghiên cứu cơ bản về các chức năng bảo vệ của tế bào, giúp chỉ ra con đường phát triển các loại thuốc mới hiệu quả.

Vũ Trung Hương