Ngăn chặn dịch tay chân miệng bùng phát

So với cùng kỳ năm 2020, năm nay số ca mắc tay chân miệng trên cả nước tăng 1,9 lần. Để ngăn chặn bệnh bùng phát, ngành y tế tại các địa phương cần nâng cao các biện pháp phòng dịch.

Tăng số ca mắc tay chân miệng

Ông Khổng Minh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội cho biết, bệnh tay chân miệng là dịch bệnh lưu hành thường xuyên, hằng năm trên địa bàn Hà Nội vẫn ghi nhận từ 1.000 - 3.000 trường hợp mắc. Trong tuần qua trên địa bàn thành phố đã ghi nhận thêm 32 trường hợp mắc tay chân miệng, cộng dồn từ đầu năm đến nay toàn thành phố đã ghi nhận 114 ca (so với cùng kỳ năm ngoái là 20 ca), số ca mắc tăng hơn 5 lần so với cùng kỳ năm 2020.

Ông Tuấn cho biết, hiện ghi nhận số ca mắc tay chân miệng tại Hà Nội ở mức độ rải rác. Để chủ động phòng chống dịch bệnh tay chân miệng, Hà Nội đã chỉ đạo các địa phương, các phòng giáo dục và đào tạo phối hợp với trung tâm y tế các địa phương triển khai các biện pháp phòng chống bệnh tay chân miệng trong trường học.

Những ngày gần đây tại Bệnh viện Nhi Trung ương đã ghi nhận nhiều bệnh nhi đến khám và nhập viện do mắc bệnh tay chân miệng; trung bình khoảng 5 - 6 bệnh nhi/ngày; phần lớn các ca bệnh có biểu hiện nhẹ, chưa có trường hợp nặng.

Biểu hiện các ca bệnh như: sốt nhẹ, nổi ban ở lòng bàn tay, bàn chân; các bác sĩ đã hướng dẫn về điều trị, chăm sóc tại nhà. Nhưng với những bệnh nhi có biểu hiện sốt cao, mạch nhanh, đã được chỉ định nhập viện theo dõi chăm sóc, phòng các biến chứng nặng.

TS.BS. Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới trẻ em (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết: Tuy chưa ghi nhận nhiều ca biến chứng nặng do mắc bệnh tay chân miệng, nhưng số ca mắc năm nay có dấu hiệu tăng so với 2 năm trước. Cụ thể, nếu cùng kỳ năm 2019, trung tâm tiếp nhận khoảng 70 ca bệnh, năm 2020, con số này là 19 - 20 ca; thì đầu năm 2021 đã ghi nhận hơn 120 ca. Đây là con số cần theo dõi, cảnh giác để tránh nguy cơ bùng phát dịch.

Tại khu vực phía Nam, bệnh tay chân miệng đang bùng phát dịch mạnh. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP. Hồ Chí Minh cho biết, trong 3 tháng đầu năm 2021, số ca bệnh tay chân miệng đã tăng gần gấp đôi so với trung bình cùng kỳ từ năm 2017-2020.

Đáng lưu ý, số ca bệnh tay chân miệng nặng (độ 2B trở lên) đang có khuynh hướng gia tăng. Hiện nay, TP. Hồ Chí Minh có nguy cơ bùng phát dịch tay chân miệng với xu hướng gia tăng các ca bệnh có biến chứng nặng giống như đợt dịch tay chân miệng vào năm 2011. Số trẻ mắc tay chân miệng trên 3 tuổi nhiều hơn trước (thường bệnh tay chân miệng chủ yếu trẻ dưới 3 tuổi bị nặng). Nguyên nhân có thể vì năm ngoái, các biện pháp phòng chống COVID-19, cách ly xã hội, trẻ không đi học nên dịch bệnh tay chân miệng gần như mất luôn, vì vậy số trẻ không có miễn dịch trong cộng đồng sẽ nhiều hơn.

Cán bộ y tế chăm sóc bệnh nhi mắc bệnh tay chân miệng.

Chích vỡ mụn, không tắm, không vệ sinh bằng nước sẽ khiến bệnh nặng hơn

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, bệnh tay chân miệng là một hội chứng bệnh ở người do virus đường ruột thuộc họ Picornaviridae gây ra. Giống virus gây bệnh tay chân miệng phổ biến nhất là Coxackievirus (nhóm A16) và Enterovirus type 71 (EV71). Bệnh thường được đặc trưng bởi sốt, đau họng và nổi ban có bọng nước. Đây là bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi, hiếm gặp hơn ở nhóm trẻ dưới 6 tháng và trên 5 tuổi.

Bệnh tay chân miệng rất dễ lây lan do tiếp xúc với các dịch tiết mũi họng, nước bọt, chất dịch từ các bọng nước hoặc phân của người bệnh. Giai đoạn lây lan mạnh nhất là tuần đầu tiên bị bệnh. Thời kỳ ủ bệnh thường từ 3-7 ngày. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, viêm phổi...

Hầu hết trẻ mắc tay chân miệng thời gian gần đây đều dưới 5 tuổi. Thông thường diễn biến bệnh trong vòng 5-7 ngày, nhưng với những trường hợp nặng thì ngay ngày đầu tiên hoặc ngày thứ 2 đã có biểu hiện rõ rệt. Mặc dù tỷ lệ trẻ bị tổn thương não do tay chân miệng không quá cao nhưng nếu trẻ bị biến chứng nặng có thể gây tổn thương thân não, để lại di chứng nặng như: Viêm não, tim mạch, phù phổi cấp... Ở thể tối cấp, bệnh có thể gây ra tình trạng nặng cho bệnh nhi và tử vong nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời.

Khi trẻ bị tay chân miệng, nhiều phụ huynh luôn cho rằng cần phải kiêng gió, kiêng tắm cho trẻ. Tuy nhiên, đây là việc làm không có căn cứ khoa học, khiến bệnh của trẻ thêm trầm trọng.

Theo các chuyên gia y tế: Việc kiêng tắm, kiêng gió và châm chích cho mụn vỡ ra mà một số phụ huynh làm là những nguyên nhân khiến cho bệnh của trẻ trầm trọng hơn, gây bội nhiễm vi khuẩn, rất nguy hiểm. Do đó, cha mẹ không được chích vỡ mụn và nên tắm rửa nhẹ nhàng, sạch sẽ cho con bằng xà phòng ở nơi kín gió đề phòng trẻ bị cảm lạnh.

Do bệnh tay chân miệng chưa có vắc-xin và thuốc đặc trị nên phụ huynh cần chú ý phòng bệnh cho trẻ. Cần hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân nếu không thực sự cần thiết; sau khi chăm sóc bệnh nhân, cần rửa tay kỹ với xà phòng; giặt các đồ dùng của bệnh nhân và lau phòng ở của bệnh nhân bằng các dung dịch sát khuẩn; cần theo dõi chặt chẽ những trẻ có biểu hiện sốt trong vùng dịch; cho trẻ nghỉ học đến khi khỏi bệnh.

Bùi Thanh