Ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng: Tăng cường kiểm tra đột xuất và hậu kiểm

Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh kiểm tra Nhà thuốc Hiệp Thúy, phường Hương Sơn, TP. Thái Nguyên.

P.V: Thưa ông, qua đợt kiểm tra, ông đánh giá ra sao về việc chấp hành quy định của các cơ sở kinh doanh thực phẩm, dược phẩm, thực phẩm chức năng?

Ông Đỗ Trọng Vũ: Nhìn chung, phần lớn các cơ sở kinh doanh trên địa bàn tỉnh đã thực hiện khá tốt các quy định pháp luật. Nhiều cơ sở chủ động cập nhật các quy định mới, ứng dụng phần mềm quản lý nhập - xuất - tồn kho, thực hiện việc niêm yết giá, lưu giữ chứng từ chứng minh nguồn gốc hàng hóa và bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Đây là những tín hiệu tích cực, cho thấy nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật của nhiều cơ sở kinh doanh đã được nâng lên.

Tuy nhiên, chúng tôi cũng phát hiện vẫn còn tồn tại những hạn chế. Một số cơ sở chưa tuân thủ đầy đủ quy định, đặc biệt là việc kiểm soát nguồn gốc hàng hóa, lưu giữ hồ sơ chứng từ chưa đầy đủ, nhãn mác sản phẩm không đúng quy định, thậm chí thiếu thông tin bắt buộc. Điều đáng lo ngại hơn là một số cơ sở có biểu hiện đối phó khi có thông tin về đợt kiểm tra, như tạm đóng cửa, cất giấu hàng hóa vi phạm hoặc ngừng kinh doanh.

P.V: Những vi phạm cụ thể mà đoàn kiểm tra phát hiện trong đợt này là gì, thưa ông?

Ông Đỗ Trọng Vũ: Sai phạm chủ yếu mà đoàn phát hiện gồm: Buôn bán thực phẩm không phù hợp với thông tin đã công bố; không lưu trữ hoặc lưu trữ không đầy đủ thông tin cần thiết để phục vụ truy xuất nguồn gốc sản phẩm; kinh doanh hàng hóa có nhãn không ghi đủ hoặc ghi sai nội dung bắt buộc; kinh doanh dịch vụ ăn uống không có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm; không thực hiện quản lý nhập - xuất - tồn bằng sổ sách hoặc phần mềm như quy định.

Từ những vi phạm đó, đoàn đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 7 tổ chức, cá nhân, với tổng số tiền 119 triệu đồng; tước quyền sử dụng giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố của 1 cơ sở với 3 sản phẩm thực phẩm vi phạm; tiêu hủy lô thực phẩm dinh dưỡng vi phạm trị giá hơn 16,5 triệu đồng.

Bên cạnh kiểm tra trực tiếp các sản phẩm thuốc, các hóa đơn, chứng từ, giấy chứng nhận trong kinh doanh… cũng được các thành viên Đoàn kiểm tra chú ý thực hiện.

P.V: Đợt kiểm tra này có những điểm gì mới so với trước đây và vì sao lại có sự thay đổi?

Ông Đỗ Trọng Vũ: So với các đợt kiểm tra trước, quy mô lần này rộng hơn nhiều. Chúng tôi không chỉ kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh lớn, mà mở rộng tới cả những cơ sở nhỏ lẻ, các điểm kinh doanh không giấy phép. Đối tượng kiểm tra cũng đa dạng hơn, không chỉ thực phẩm thông thường mà còn bao gồm thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, dược phẩm…

Về phương pháp, ngoài các đợt kiểm tra định kỳ, chúng tôi đẩy mạnh kiểm tra đột xuất, không báo trước. Đây là biện pháp nhằm đánh giá thực chất việc chấp hành pháp luật, tránh tình trạng cơ sở chuẩn bị đối phó khi biết lịch kiểm tra. Đặc biệt, chúng tôi tăng cường phối hợp giữa các lực lượng như công an, quản lý thị trường, thuế và một số sở ngành khác, để kiểm soát toàn diện hơn, nhất là với các sản phẩm có nguy cơ gian lận, buôn lậu cao.

Việc đổi mới này xuất phát từ thực tiễn. Thị trường tiêu dùng hiện nay rất sôi động, trong khi thủ đoạn gian lận ngày càng tinh vi. Nếu không đổi mới cách làm, không mở rộng đối tượng, quy mô và phương pháp kiểm tra, công tác quản lý sẽ không theo kịp thực tế.

P.V: Qua đợt kiểm tra này, ngành Y tế rút ra được bài học gì trong công tác quản lý, thưa ông?

Ông Đỗ Trọng Vũ: Bài học lớn nhất là công tác kiểm tra, giám sát không thể chỉ dừng ở tiền kiểm mà cần đẩy mạnh hậu kiểm. Chúng ta phải thường xuyên giám sát, không để các cơ sở có sự chuẩn bị trước khi được kiểm tra. Ngoài ra, cần ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin vào quản lý, từ phần mềm lưu trữ dữ liệu, truy xuất nguồn gốc đến các hệ thống giám sát thông minh.

Một bài học khác là cần sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa các ngành, các cấp chính quyền, không thể để ngành y tế "đơn thương độc mã". Công tác quản lý cần sự đồng lòng từ chính quyền cơ sở, các cơ quan chức năng và cộng đồng dân cư.

Thực phẩm chức năng là một trong những mặt hàng được Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh quan tâm kiểm tra.

P.V: Theo ông, người dân và các cơ sở kinh doanh cần làm gì để góp phần khắc phục thực trạng này?

Ông Đỗ Trọng Vũ: Tôi mong các cơ sở kinh doanh dược phẩm, thực phẩm chức năng sẽ tự giác tuân thủ quy định, không vì lợi ích trước mắt mà coi nhẹ sức khỏe khách hàng. Họ cần lấy uy tín, chất lượng làm nền tảng phát triển lâu dài.

Còn người dân, cần nâng cao cảnh giác, chỉ chọn mua sản phẩm rõ nguồn gốc, có kiểm định chất lượng. Đồng thời, tích cực tham gia giám sát, phản ánh kịp thời những biểu hiện vi phạm để cùng cơ quan chức năng bảo vệ sức khỏe chính mình và cộng đồng.

P.V: Để ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng trong lĩnh vực dược phẩm, thực phẩm, ngành Y tế sẽ tiếp tục triển khai những giải pháp gì?

Ông Đỗ Trọng Vũ: Trước hết là tăng cường kiểm tra đột xuất, phối hợp liên ngành sâu rộng. Thứ hai, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý, như sử dụng phần mềm theo dõi nhập - xuất - tồn kho, hệ thống camera giám sát, triển khai mã QR để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Thứ ba, nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý cơ sở trên địa bàn. Đồng thời phát huy vai trò giám sát của người dân, khuyến khích phản ánh qua đường dây nóng, ứng dụng công nghệ phản ánh vi phạm.

Đặc biệt, chúng tôi sẽ kiên quyết xử lý nghiêm, công khai kết quả xử lý để răn đe, phòng ngừa chung. Song song với đó là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn nhằm nâng cao nhận thức, giúp các cơ sở kinh doanh và người dân hiểu rõ tác hại của hàng giả, hàng kém chất lượng.

P.V: Xin cảm ơn ông!

Hạ Liên (Thực hiện)