Ngăn chặn và xử lý nghiêm hành vi gian lận công nghệ cao trong kỳ thi tốt nghiệp

Ngày 27/5, tại ĐH Bách khoa Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã tổ chức Hội nghị tập huấn nghiệp vụ thanh tra, kiểm tra Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Tại hội nghị, GS.TS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD&ĐT đã chia sẻ những điểm mới trong quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2025 đối với các thí sinh dự thi theo Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018.

GS.TS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD&ĐT phát biểu tại hội nghị.

Cụ thể, kỳ thi được tổ chức thành 3 buổi, gồm 1 buổi thi môn Văn, 1 buổi thi môn Toán và 1 buổi tổ chức bài thi tự chọn. Các thí sinh dự thi sẽ được sắp xếp theo tổ hợp bài thi tự chọn để tối ưu phòng thi, điểm thi. Năm nay, sử dụng kết hợp điểm đánh giá quá trình (học bạ) và kết quả thi trong xét công nhận tốt nghiệp THPT theo tỷ lệ 50-50, trong khi năm ngoái chỉ 30% là điểm học bạ...

Ngoài ra, ông Chương cũng lưu ý về những điểm khác biệt trong công tác tổ chức thi tốt nghiệp THPT cho thí sinh thi theo Chương trình GDPT 2006 và Chương trình GDPT 2018. Theo ông Chương, với phòng thi cho thí sinh thi theo Chương trình GDPT 2018, chỉ in đủ số lượng đề thi. Ví dụ, phòng có 10 thí sinh thi Vật lí thì in từ mã 1 đến mã 10; có thể in trên 1 tờ A3 (in 2 mặt).

Trong công tác coi thi, thí sinh thi theo Chương trình GDPT 2006 chỉ dự thi môn thi thứ 2 trong bài thi tự chọn/tổ hợp, thí sinh phải có mặt trước thời gian thi môn thi 10 phút; thí sinh thi theo Chương trình GDPT 2018 phải có mặt từ đầu buổi thi và chờ tại phòng chờ vào. Thời gian giữa 2 môn thi trong bài thi tự chọn/tổ hợp với thí sinh dự thi theo Chương trình 2006 là 10 phút; với thí sinh dự thi theo Chương trình GDPT 2018 là 15 phút...

Với môn Địa lí, thí sinh thi theo Chương trình GDPT 2006 được mang Atlat vào phòng thi. Thí sinh thi theo Chương trình GDPT2018 không được mang Atlat vào phòng thi.

Đại tá, TS Phạm Long Âu, Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật nghiệp vụ, Bộ Công an phát biểu tại hội nghị.

Chia sẻ tại hội nghị, Đại tá, TS Phạm Long Âu, Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật nghiệp vụ, Bộ Công an cho biết: Hiện nay, tình trạng sử dụng thiết bị công nghệ cao để gian lận trong các kỳ thi đang trở thành vấn đề đáng lo ngại, từ các tai nghe siêu nhỏ, camera được ngụy trang cho đến các thiết bị truyền tin tinh vi, nhằm vượt qua kỳ thi một cách không trung thực.

Đại tá Phạm Long Âu cũng đã trình bày cách nhận biết, phát hiện thiết bị công nghệ cao có thể gian lận trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Theo Đại tá Phạm Long Âu, cán bộ coi thi có thể sử dụng một số phương pháp để nhận biết thí sinh có hành vi gian lận. Theo đó, trước khi vào phòng thi, cán bộ coi thi cần quán triệt thí sinh về việc cấm sử dụng các thiết bị công nghệ cao để gian lận thi...

"Cán bộ coi thi đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện thi sinh sử dụng thiết bị để gian lận, có hành vi gian lận thi. Do đó, ngoài việc tập huấn, cũng cần lựa chọn cán bộ coi thi có kinh nghiệm, có tinh thần trách nhiệm cao. Bên cạnh đó, việc xử lý tình huống cũng rất quan trọng, đòi hỏi cán bộ coi thi phải nắm rõ quy trình, từ lập biên bản thu giữ tang vật, báo cáo trưởng điểm thi, trưởng ban coi thi, báo cáo về Cục An ninh Chính trị nội bộ, Cục Kỹ thuật nghiệp vụ của Bộ Công an để xác minh, bàn giao tang vật và có biện pháp xử lý tiếp theo", Đại tá Phạm Long Âu chia sẻ.

Đại diện Bộ Công an cũng khẳng định, Bộ GD&ĐT và các vụ, cục của Bộ Công an sẽ có những phương án phòng ngừa, ngăn chặn và kịp thời xử lý những trường hợp cố tình sử dụng công nghệ cao để thực hiện hành vi gian lận.

Liên quan đến vấn đề này, lãnh đạo Bộ GD&ĐT cũng lưu ý thêm, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI), nguy cơ gian lận thi cử bằng thiết bị công nghệ ngày càng tinh vi, thậm chí có thể xảy ra ở những nơi “khó ngờ nhất” như... nhà vệ sinh. Do đó, trong kỳ thi, nếu cán bộ giám sát không kiểm tra kỹ, rất có thể thí sinh cố tình giấu thiết bị tại khu vệ sinh để lén lút sử dụng. Một hành động cố ý nhỏ thôi cũng có thể dẫn đến nguy cơ lọt đề ra ngoài.

Ông Nguyễn Đức Cường, Chánh Thanh tra Bộ GD&ĐT cho biết: Kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 có nhiều thay đổi. Để đảm bảo kỳ thi này diễn ra an toàn, nghiêm túc, chất lượng, đòi hỏi công tác thanh tra, kiểm tra phải được chuẩn bị kỹ lưỡng.

Thanh tra Bộ GD&ĐT đã chủ động tham mưu việc này với tinh thần chủ động từ sớm, từ xa, không bỏ lọt nhiệm vụ, không tạo khoảng trống, việc thay đổi, kết thúc hoạt động của Thanh tra Bộ GD&ĐT và Thanh tra Sở GD&ĐT đã được lãnh đạo Bộ GD&ĐT dự liệu. Phương án thanh tra, kiểm tra thi Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 vẫn bảo đảm các khâu của kỳ thi được thực hiện thanh tra, kiểm tra đúng quy chế, được cơ quan có thẩm quyền thực hiện theo quy định.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, ông Phạm Ngọc Thưởng, Thứ trưởng Thường trực Bộ GD&ĐT khẳng định: Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với những đặc thù riêng so với các năm trước. Đây là năm đầu tiên tổ chức Kỳ thi theo Chương trình GDPT 2018 nhưng tổ chức cho cả hai đối tượng thí sinh: Thí sinh dự thi theo Chương trình GDPT 2018 và thí sinh dự thi theo Chương trình GDPT 2006 (khoảng 25.000 thí sinh). Điều này đặt ra yêu cầu đặc biệt đối với công tác coi thi, sắp xếp phòng thi, ra đề, in sao đề thi và tổ chức kỳ thi một cách đồng bộ, hiệu quả.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng phát biểu tại hội nghị.

Bên cạnh đó, các địa phương hiện đang trong giai đoạn có nhiều thay đổi về tổ chức bộ máy; hoạt động của Thanh tra Bộ GD&ĐT được chuyển đổi về Thanh tra Chính phủ; Thanh tra các Sở GD&ĐT cũng kết thúc để sáp nhập và chuyển giao chức năng về Thanh tra tỉnh; các đơn vị cấp huyện, đặc biệt là Công an huyện đã kết thúc hoạt động. Đây đều là những lực lượng nòng cốt, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo kỳ thi được tổ chức an ninh, an toàn.

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho rằng, nếu chuẩn bị kỹ lưỡng, từ sớm, từ xa, không sót việc, không để khoảng trống thì mọi công việc sẽ tối ưu. Cùng với đó, công tác thanh tra, kiểm tra cũng vô cùng quan trọng, mục tiêu chính là chủ động phòng ngừa. Trong đó, kiểm tra cả trước, trong và sau kỳ thi. Trọng tâm công tác thanh tra là hậu kiểm, thanh tra những vấn đề bất thường, thanh tra khi thấy cần thiết, khi có phản ánh của dư luận, hoặc khi cơ quan có thẩm quyền thấy có vấn đề…

"Cần phải lường trước và rà soát kỹ lưỡng, chi tiết mọi tình huống có thể phát sinh bởi chỉ một sơ suất nhỏ của cán bộ coi thi hay một hành vi cố ý vi phạm của thí sinh cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn bộ công tác tổ chức kỳ thi đã được ngành Giáo dục dày công chuẩn bị. Do đó, tất cả các khâu của kỳ thi cần được chuẩn bị, triển khai một cách kỹ lưỡng, chu đáo, có đánh giá kỹ tình hình, không để bị động. Không cần tạo căng thẳng không cần thiết, nhưng bắt buộc phải dự liệu đầy đủ các phương án và nội dung có thể phát sinh", Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng lưu ý.

Huyền Thanh