Ngân hàng lo 'bão' hóa đơn điện tử khi xuất hóa đơn từng lần giao dịch

Mỗi ngày, một ngân hàng có thể phát sinh 1 triệu hóa đơn

“Trung bình mỗi ngày ngân hàng chúng tôi có từ 500-700 nghìn giao dịch, nếu như phải xuất hóa đơn cho mỗi giao dịch thì sẽ gây áp lực không nhỏ lên hệ thống”- đại diện lãnh đạo một ngân hàng cổ phần có trụ sở tại quận Hoàn Kiếm, bộc bạch.

Đây cũng là băn khoăn của hệ thống ngân hàng trước dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ được Bộ Tài chính soạn thảo, trong đó có đề xuất loại bỏ quy định về hóa đơn tổng đối với khách hàng cá nhân không có nhu cầu lấy hóa đơn.

Ngân hàng lo “bão” hóa đơn điện tử khi xuất hóa đơn từng lần giao dịch. Ảnh minh họa

Đóng góp ý kiến về dự thảo này, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) và các tổ chức tín dụng (TCTD) bày tỏ không ít băn khoăn và lo ngại về những tác động tiềm tàng đến hoạt động của các ngân hàng.

Theo quy định hiện hành tại khoản 4 Điều 9 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP (Nghị định 123), các TCTD được phép tổng hợp các giao dịch của khách hàng cá nhân không có nhu cầu lấy hóa đơn để lập hóa đơn tổng hàng ngày. Điều này giúp giảm thiểu đáng kể số lượng hóa đơn phải xử lý, đặc biệt là đối với các giao dịch nhỏ lẻ như phí quản lý tài khoản, phí dịch vụ tin nhắn, phí rút tiền ATM...

Tuy nhiên, tại dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 123, Bộ Tài chính đã bỏ quy định này, đồng nghĩa với việc các TCTD phải xuất hóa đơn lẻ cho từng giao dịch, bất kể khách hàng có yêu cầu hay không. Điều này được dự báo sẽ tạo ra một "cơn bão" hóa đơn, gây áp lực lớn lên hệ thống của các ngân hàng.

VNBA cho biết, thống kê từ các ngân hàng cho thấy, chỉ tính riêng VietinBank, trung bình mỗi ngày phát sinh 1 triệu hóa đơn. BIDV vào những ngày thu phí quản lý tài khoản, phí dịch vụ tin nhắn thì số lượng giao dịch cần xuất hóa đơn lên tới 7-10 triệu giao dịch/ngày. Nếu quy định mới được áp dụng, số lượng hóa đơn sẽ tăng lên gấp nhiều lần, gây quá tải cho hệ thống.

Đồng thời, việc thay đổi cách xuất hóa đơn còn làm tăng khối lượng công việc cho cơ quan thuế. Theo phân tích của giới chuyên gia tài chính: “Với lượng hóa đơn khổng lồ phát sinh mỗi ngày, hệ thống của cơ quan thuế cũng phải tiếp nhận, lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn hơn gấp nhiều lần so với hiện nay.”

Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho rằng, không chỉ tăng khối lượng công việc, việc xuất hóa đơn lẻ còn đòi hỏi các TCTD phải tăng đầu tư vào nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) để lưu trữ hóa đơn chứng từ theo quy định. "Việc chỉnh sửa tính năng hệ thống hóa đơn điện tử (HĐĐT) sẽ tốn kém cả về thời gian, chi phí và nhân lực. Chưa kể, việc lưu trữ một lượng lớn hóa đơn điện tử trong thời gian dài cũng đòi hỏi đầu tư lớn vào hạ tầng CNTT ", đại diện Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nêu ý kiến. Ngoài ra, cũng theo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, việc tăng đột biến số lượng hóa đơn cũng sẽ gây khó khăn cho hệ thống xử lý và tra cứu HĐĐT, không chỉ của các TCTD mà còn của cơ quan thuế. Điều này có thể dẫn đến tình trạng nghẽn mạng, chậm trễ trong xử lý giao dịch, ảnh hưởng đến hoạt động của cả hệ thống tài chính.

Tìm giải pháp phù hợp

Minh bạch và tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực thuế là quyền lợi và trách nhiệm của mỗi cá nhân, tổ chức.

Đại diện một ngân hàng TMCP chia sẻ: "Chúng tôi ủng hộ việc tăng cường minh bạch trong quản lý hóa đơn. Tuy nhiên, cần có giải pháp hỗ trợ phù hợp để các TCTD có thể thích ứng với quy định mới mà không gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh”. Cũng theo đại diện ngân hàng này, khác với hoạt động bán lẻ xăng dầu hay những lĩnh vực kinh doanh nhỏ lẻ khác, khách hàng thường thanh toán bằng tiền mặt dẫn đến khó kiểm soát doanh thu bán hàng, với kinh doanh ngân hàng, các khoản thu phí và lãi của khách hàng cá nhân được thu từ tài khoản của khách hàng và ghi nhận đầy đủ doanh thu tại thời mỗi điểm thu phí, thu lãi. Bên cạnh đó, khách hàng vay vốn tín dụng, sử dụng dịch vụ của các TCTD sẽ được lưu trữ thông tin và lịch sử giao dịch đầy đủ, minh bạch. Do vậy, vị đại diện ngân hàng này đề xuất, thay vì bắt buộc xuất hóa đơn lẻ cho từng giao dịch cho khách hàng cá nhân như hoạt động kinh doạnh bán lẻ xăng dầu, các ngân hàng có thể thực hiện xuất hóa đơn tổng căn cứ thông tin chi tiết từng giao dịch phát sinh trong ngày, trong tháng tại hệ thống quản lý dữ liệu của ngân hàng. Ngân hàng phải chịu trách nhiệm về tính chính xác nội dung thông tin giao dịch và cung cấp bảng tổng hợp chi tiết dịch vụ cung cấp khi cơ quan chức năng yêu cầu.

Để hóa giải khó khăn cho các tổ chức tín dụng, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã có văn bản gửi Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp kiến nghị xem xét giữ nguyên quy định về hóa đơn tổng đối với khách hàng cá nhân không có nhu cầu lấy hóa đơn tại Nghị định 123 hiện hành, đồng thời gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để báo cáo.

Theo đại diện VNBA, việc giữ nguyên quy định hiện hành sẽ giúp giảm thiểu gánh nặng cho các TCTD, đồng thời không gây ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng cá nhân, những người vốn không có nhu cầu lấy hóa đơn cho các giao dịch nhỏ lẻ.

Việc sửa đổi quy định về hóa đơn điện tử là cần thiết để phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế số. Tuy nhiên, cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng, lắng nghe ý kiến từ các bên liên quan, đặc biệt là các đối tượng bị tác động để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của các quy định mới.

Duy Minh