Ngân hàng sở hữu quỹ lợi nhuận khủng, cổ đông vẫn 'đói' cổ tức tiền mặt

Vietcombank sở hữu "kho" lợi nhuận giữ lại hơn 110.000 tỷ đồng

Tính đến cuối năm 2024, “kho” lợi nhuận chưa phân phối của các ngân hàng rất lớn. Trong đó, lớn nhất là Vietcombank với lợi nhuận chưa phân phối đạt 110.678 tỷ đồng (riêng lợi nhuận để lại năm 2024 là 33.831 tỷ đồng).

Tại VietinBank, lợi nhuận chưa phân phối tính đến cuối năm 2024 đạt 58.390 tỷ đồng. Techcombank, MB và BIDV cũng lần lượt sở hữu trên dưới 40.000 tỷ đồng lợi nhuận chưa phân phối.

Nhóm ngân hàng còn lại có quỹ lợi nhuận khủng chưa phân phối tiếp theo là: Sacombank (28.426 tỷ đồng), VPBank (24.000 tỷ đồng), ACB (23.733 tỷ đồng), SHB (gần 15.000 tỷ đồng), HDBank (gần 13.000 tỷ đồng)…

Mặc dù nguồn lợi nhuận giữ lại rất lớn song hiện hầu hết các ngân hàng không có kế hoạch chia cổ tức bằng tiền mặt mà chủ yếu chia cổ tức bằng cổ phiếu.

Cụ thể, theo thông báo của Vietcombank, ngày mai (13/3) là ngày đăng ký cuối cùng để chốt danh sách cổ đông phát hành cổ phiếu trả cổ tức từ nguồn lợi nhuận còn lại sau thuế, sau trích lập các quỹ lũy kế đến hết năm 2018 và lợi nhuận còn lại năm 2021. Theo đó, ngân hàng sẽ phát hành hơn 2,76 tỷ cổ phiếu để trả cổ tức cho cổ đông, tương đương tỷ lệ phát hành tới 49,5%.

Vietcombank cũng muốn sử dụng 22.770 tỷ đồng lợi nhuận còn lại sau trích lập các quỹ của năm 2023 và lợi nhuận để lại năm 2024 để chia cổ tức bằng cổ phiếu.

Một ông lớn khác là VietinBank cũng dự kiến trình ĐHĐCĐ thường niên 2025 phương án chia cổ tức bằng cổ phiếu tỷ lệ 44,64% để tăng vốn. Nguồn chi trả cổ tức là từ lợi nhuận còn lại sau thuế, trích các quỹ và chia cổ tức tiền mặt giai đoạn năm 2009 - 2016.

Trước đó, VietinBank cho biết đã nhận được ý kiến của NHNN và Bộ Tài chính cho phép giữ lại toàn bộ lợi nhuận năm 2022 (11.678 tỷ đồng) để tăng vốn thông qua chia cổ tức bằng cổ phiếu. Bên cạnh đó, ngân hàng còn kế hoạch tăng vốn điều lệ thêm 12.330 tỷ đồng từ nguồn lợi nhuận còn lại từ năm 2021 và lợi nhuận còn lại lũy kế đến hết năm 2016. Ngân hàng cũng muốn sử dụng toàn bộ lợi nhuận giữ lại năm 2023, 2024 để tăng vốn.

VietinBank đã đề xuất các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt chủ trương cho phép ngân hàng được giữ lại toàn bộ lợi nhuận hàng năm của giai đoạn 2024 - 2028 để tăng vốn, nâng cao năng lực tài chính, mở rộng dư địa tăng trưởng tín dụng.

Trong khối ngân hàng TMCP tư nhân, mới một vài ngân hàng công bố kế hoạch phân phối lợi nhuận năm 2024, phần lớn đều chia cổ tức bằng cổ phiếu để tăng vốn.

Cụ thể, năm 2025, Nam A Bank trình kế hoạch nâng vốn điều lệ thêm hơn 4.281 tỷ đồng thông qua việc phát hành cổ phiếu để trả cổ tức và phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn (ESOP). Trong đó, về phương án phát hành cổ phiếu để trả cổ tức, ngân hàng dự định phát hành thêm 343,1 triệu cổ phiếu, tương ứng tỷ lệ 25%, giúp vốn điều lệ tăng thêm hơn 3.431 tỷ đồng. Nguồn phát hành từ nguồn vốn chủ sở hữu (lợi nhuận sau thuế chưa phân phối và các quỹ khác theo quy định của pháp luật tại ngày 31/12/2024 căn cứ trên báo cáo tài chính hợp nhất đã kiểm toán năm 2024).

VIB là ngân hàng đầu tiên công bố kế hoạch chia cổ tức bằng tiền mặt năm nay, tuy vậy, tỷ lệ chia cổ tức phần lớn vẫn là cổ phiếu. Theo đó, năm nay, VIB dự kiến sẽ chia cổ tức bằng tiền mặt với tỷ lệ 7%, phát hành cổ phiếu thưởng cho cổ đông hiện hữu tỷ lệ 14% và phát hành 7,8 triệu cổ phiếu ESOP cho nhân viên.

Ngoài VIB, năm nay có thể sẽ có thêm một số ngân hàng chia cổ tức bằng tiền mặt như VPBank, HDBank…

Cụ thể, lãnh đạo HDBank cho biết năm nay ngân hàng sẽ chia cổ tức tương đương năm ngoái (năm ngoái HDBank chia cổ tăng bằng tiền mặt và cổ phiếu). Tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2024, ông Ngô Chí Dũng, Chủ tịch HĐQT VPBank khẳng định sẽ chia cổ tức tiền mặt trong 5 năm liền.

Trong năm 2024, có 10 ngân hàng đã thực hiện kế hoạch hoặc công bố chủ trương trả cổ tức tiền mặt cho cổ đông là VIB, ACB, HDBank, MB, VPBank, Techcombank, Eximbank, SHB, TPBank và MSB.

Tuy vậy, năm nay, số ngân hàng chia cổ tức bằng tiền mặt có thể sẽ ít hơn bởi đa phần các ngân hàng đang phải đứng trước áp lực tăng vốn điều lệ, cải thiện hệ số CAR để phục vụ nhu cầu tăng trưởng tín dụng cao giai đoạn tới.

Theo ông Ivan Tan, Giám đốc, Xếp hạng Định chế Tài chính, S&P Global Ratings, các ngân hàng Việt Nam đang chịu áp lực tăng vốn rất lớn. Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) của các ngân hàng Campuchia là 22,6%, của Thái Lan là 20,5%, các ngân hàng Trung Quốc là 15,6%. Trong khi ở Việt Nam, CAR của các ngân hàng là 12,4%. Khi các ngân hàng Việt muốn tăng trưởng tín dụng cao, họ cần rất nhiều vốn để đảm bảo tỷ lệ trên.

Do khát vốn, việc ngân hàng Việt chia cổ tức bằng cổ phiếu là dễ hiểu, song chuyên gia cũng cho rằng, điều này làm giảm sức hấp dẫn của cổ phiếu ngân hàng Việt, là một trong những nguyên nhân khiến nhà đầu tư ngoại kém mặn mà.

“Nhiều cổ đông nước ngoài không hài lòng vì các ngân hàng Việt ít trả cổ tức tiền mặt những năm gần đây, khác biệt khá nhiều so với các nước khác”, ông Ivan Tan cho hay.

Thùy Liên