Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi): Rà soát, bổ sung các quy định hỗ trợ phát triển khoa học, công nghệ

Hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh tư liệu

Không lồng ghép chính sách ưu đãi thuế ở luật chuyên ngành

Theo báo cáo giải trình, tiếp thu do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày, Thường trực Ủy ban và cơ quan soạn thảo đã thống nhất tiếp thu ý kiến đại biểu đối với nhiều nội dung.

Trong đó, về hệ thống các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính thống nhất về phạm vi ưu đãi thuế TNDN quy định trong dự thảo Luật (về ngành nghề/lĩnh vực địa bàn và mức độ ưu đãi) đã được cơ quan soạn thảo rà soát, tổng hợp và hệ thống hóa.

Để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, dự thảo Luật quy định “trường hợp các luật khác có quy định về ưu đãi thuế TNDN khác với quy định của Luật này thì thực hiện theo quy định của Luật này”.

Theo đó, các ưu đãi thuế cần được và chỉ nên được quy định trong các văn bản pháp luật về thuế, đồng thời cần chấm dứt việc lồng ghép chính sách ưu đãi thuế trong các luật chuyên ngành để bảo đảm tính tổng thể, nhất quán của hệ thống ưu đãi thuế TNDN.

Cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục rà soát các ưu đãi được quy định tại các luật chuyên ngành mới được Quốc hội thông qua tại các kỳ họp gần đây, Kỳ họp thứ 9 sắp tới và Luật Thủ đô để tổng hợp và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật một cách phù hợp.

Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết, vẫn còn một số nội dung trong dự thảo luật có ý kiến khác nhau như: ưu đãi thuế cho khoa học công nghệ, về các dự án đầu tư chiến lược, được hưởng ưu đãi đặc biệt; ưu đãi thuế đối với các nhà đầu tư nước ngoài...

Thảo luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy bày tỏ sự quan tâm đối với chính sách ưu đãi thuế dành cho các doanh nghiệp khoa học và công nghệ.

Theo ông, với quan điểm tập trung các chính sách ưu đãi thuế vào Luật Thuế TNDN thay vì quy định rải rác trong các luật chuyên ngành, cần tiến hành rà soát kỹ lưỡng dự thảo luật để bảo đảm không bỏ sót các nội dung quan trọng, thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng lưu ý hoạt động khoa học và công nghệ không chỉ giới hạn ở nghiên cứu, mà còn bao gồm các khâu quan trọng khác như ứng dụng, thử nghiệm, chuyển giao công nghệ...

Đánh giá kỹ tác động tới thu ngân sách

Về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng tán thành và cho rằng, cần luật hóa Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong đó, có nội dung cho phép tính vào chi phí được trừ với doanh nghiệp về các khoản tài trợ cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, góp phần tạo điều kiện cho khoa học công nghệ phát triển.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội lưu ý đánh giá kỹ lưỡng tác động của dự thảo Luật, đặc biệt là ảnh hưởng đối với thu ngân sách nhà nước. Nhiệm vụ đặt ra là phải nuôi dưỡng nguồn thu, bảo đảm thu đúng, thu đủ, tránh tình trạng tận thu nhưng đồng thời phải ngăn chặn hiệu quả các hành vi lợi dụng chính sách để trốn thuế, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.

Về quy định thời gian ưu đãi, thời hạn giải ngân được hưởng ưu đãi đầu tư đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội tán thành phương án giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể trong văn bản thi hành luật về thời gian giải ngân, kéo dài thời gian ưu đãi, các mức ưu đãi với các dự án hưởng ưu đãi đầu tư đặc biệt.

Giải trình thêm tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho hay, sau khi Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị được ban hành, Bộ Tài chính, Chính phủ đã triển khai kịp thời, nghiêm túc.

Còn về thuế TNDN với lĩnh vực này, Bộ Tài chính đã rà soát để đưa tối đa các quy định vào dự thảo Luật. Theo đó, dự thảo đã quy định khoản tài trợ cho phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số từ khoản chi cho các hoạt động nghiên cứu và phát triển, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số cho doanh nghiệp đều được trừ khi tính thuế.

Đồng thời, ở nội dung về thu nhập được miễn thuế đã bổ sung khoản tài trợ sử dụng cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tổ chức khoa học và công nghệ và cơ sở giáo dục hoạt động công lập không vì lợi nhuận.

Về các chính sách ưu đãi thuế, Bộ Tài chính đã phối hợp với Ủy ban Kinh tế và Tài chính để rà soát các luật chuyên ngành, đưa vào Luật Thuế TNDN, tránh để rải rác, cụ thể như với Luật Đường sắt vừa được thảo luận, hay Luật Hóa chất, Luật Dược… Riêng với Luật Thủ đô và một số nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù thì đề xuất quy định theo hướng không áp dụng.

Đối với quy định về ưu đãi thuế đối với các nhà đầu tư nước ngoài thuộc diện chịu thuế tối thiểu toàn cầu, cơ quan thẩm tra đề nghị cân nhắc thỏa đáng về sự cần thiết của việc áp dụng các ưu đãi miễn, giảm thuế TNDN đối với các doanh nghiệp thuộc diện áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu hoặc bổ sung nội dung giải trình phù hợp.

Thay mặt cơ quan soạn thảo, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn nêu rõ, hiện nay chúng ta có hơn 800.000 doanh nghiệp, nhưng chỉ có 1.000 doanh nghiệp sẽ thực hiện theo quy định thuế tối thiểu toàn cầu. Nếu quy định nội dung này vào luật sẽ có nhiều bất cập như những trường hợp doanh nghiệp vẫn đang hưởng ưu đãi, hoặc một số ngành nghề không thuộc trường hợp điều chỉnh… Do đó, đề nghị được giữ như dự thảo để tránh những xáo trộn và ảnh hưởng đến môi trường đầu tư nói chung.

Hoàng Yến