Ngân hàng số riêng cho SME và hộ kinh doanh: Táo bạo nhưng đầy thách thức
Ngân hàng số sẽ giúp giải quyết bài toán vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh – lực lượng chính trong nền kinh tế nhưng cũng đòi hỏi sự thay đổi quan trọng từ thể chế.
Tại cuộc họp của Ủy ban về fintech và tài sản số thuộc Mô hình Toàn cảnh kinh tế tư nhân (ViPEL) chiều ngày 30/9, ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME), đã đề xuất thành lập một ngân hàng số dành riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) và hộ kinh doanh.
Ông Thân cho rằng Việt Nam hiện đã hội tụ đủ điều kiện về công nghệ và quan trọng hơn là chủ trương cởi mở từ lãnh đạo cấp cao để triển khai một ngân hàng số.
“Ngân hàng số rất có lợi cho hộ kinh doanh và SME, giải quyết được các bài toán vướng mắc nhưng các cơ quan chuyên môn vẫn cảm thấy hơi rủi ro”, ông Thân nhận xét, đồng thời nhấn mạnh cần sự kết hợp giữa các doanh nghiệp để chứng minh rằng mức rủi ro ấy thấp hơn tổng rủi ro từ vay tín chấp và vay lãi suất thấp như hiện nay.
Ủng hộ quan điểm của ông Thân, ông Jonas Eichhorst, Tổng giám đốc điều hành Ngân hàng số Timo by BVBank, cho rằng ngân hàng số cho SME rất thiết thực và đúng với nhu cầu của nền kinh tế. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng, để làm được cần có công nghệ và ngay cả SME cũng phải chuyển đổi.
Toàn cảnh cuộc họp của Ủy ban về fintech và tài sản số thuộc mô hình Toàn cảnh Kinh tế tư nhân (ViPEL). Ảnh: BTC
Bắt tay giải quyết bài toán khó
Mặc dù đồng ý với ông Thân nhưng bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sovico, lưu ý rằng một ngân hàng số cho SME “thực sự là không đơn giản”.
Bên cạnh vấn đề về ứng dụng công nghệ, việc thành lập này cũng yêu cầu các cơ chế, chính sách về việc cho vay dưới chuẩn, dẫn tới câu hỏi về việc đánh giá, chấm điểm xếp hạng của Ngân hàng Nhà nước theo các tiêu chuẩn.
“Và đó cũng chính là các nội dung mà chúng ta phải kiến nghị về chính sách”, bà Thảo nhấn mạnh.
Ngoài ra, việc thành lập ngân hàng số cũng đòi hỏi cần giải quyết một số vấn đề như chữ ký số, chữ ký điện tử, công nhận các hợp đồng số, các giao dịch số, đơn cử như vấn đề xác thực của blockchain (chuỗi khối) trong công nghệ ngành ngân hàng.
Trước những thách thức trên, bà Đinh Thị Thúy, Phó chủ tịch HĐQT CTCP Misa, đã gợi ý một số giải pháp dựa trên kinh nghiệm của công ty này.
Bà cho biết, với mạng lưới hơn 350.000 khách hàng và quan hệ hợp tác với gần 10 ngân hàng, Misa đã kết nối và triển khai vay tín chấp thông qua nền tảng Misa Lending.
Qua đó, các khách hàng sử dụng phần mềm kế toán hóa đơn điện tử của Misa nếu có nhu cầu vay vốn thì có thể kết nối với ngân hàng, cung cấp một số chỉ số tài chính thông qua Misa Lending để vay vốn.
Bà Thúy cho biết nhờ đó tỷ lệ doanh nghiệp được duyệt vay vốn có thể gấp 10 lần trước đây.
“Ví dụ vay bằng cách truyền thống có khi chỉ được khoảng 3%, thì với cách của Misa như hiện nay đang hỗ trợ, có thể tới 30% doanh nghiệp được giải ngân, tức là 100 hồ sơ doanh nghiệp gửi đến ngân hàng thì 30 trong số ấy được giải ngân”, bà Thúy cho biết.
“Trong vòng hơn hai năm qua hệ thống này đã hỗ trợ giải ngân khoảng 30.000 tỷ”, bà Thúy cho biết thêm.
Con số ấy là minh chứng cho việc công nghệ số có thể giúp vấn đề vốn cho doanh nghiệp. “Misa sẵn sàng tham gia và đưa giải pháp của mình như một khuyến nghị trong việc hỗ trợ cho các doanh nghiệp SME của Ủy ban”, bà Thúy nhấn mạnh.
Mô hình Toàn cảnh kinh tế tư nhân (ViPEL) là một trong những nhiệm vụ mà Thủ tướng đã giao cho Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) xây dựng. Bắt đầu đi vào hoạt động từ ngày 11/9/2025, ViPEL bao gồm bốn ủy ban nhằm mục tiêu hiện thực hóa Nghị quyết 68 bằng hành động cụ thể mang tính chính quy và tập hợp lực lượng bài bản nhất, có cơ chế vận hành cấp cao và cấp dưới đầy đủ.
