Ngành bán dẫn Trung Quốc chìm trong bê bối khi Bắc Kinh điều tra các cáo buộc tham nhũng

Ảnh minh họa.

Mặc dù các nhà chức trách đã tiết lộ một số chi tiết, nhưng phạm vi điều tra - liên quan đến ít nhất ba giám đốc điều hành cấp cao của quỹ - cho thấy rằng nó có thể là một vụ bê bối khác lớn như vụ chip Hanxin vào năm 2006 khi chip máy tính tự trồng đầu tiên của nước này bị bị phơi bày như một sự giả tạo.

Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc, cơ quan giám sát kỷ luật hàng đầu của nước này, vào cuối tuần đã xác nhận rằng Ding Wenwu, cựu chủ tịch của Quỹ Đầu tư Công nghiệp Vi mạch Trung Quốc, đang bị điều tra vì nghi ngờ "vi phạm nghiêm trọng kỷ luật và pháp luật", một thuật ngữ thường đề cập đến tham nhũng. Thông báo được đưa ra hai tuần sau khi Lu Jun, cựu giám đốc điều hành của quỹ, trở thành mục tiêu của một cuộc điều tra tương tự.

Riêng tạp chí Caixin của Trung Quốc đã đưa tin vào 31-7 rằng Yang Zhengfan, một giám đốc điều hành khác của quỹ, cũng đang bị điều tra.

Mặc dù không có bằng chứng hoặc thông báo chính thức nào để xác nhận bất kỳ mối liên hệ nào giữa ba trường hợp này, nhưng thực tế là tất cả họ đều làm việc cho Big Fund - như nó được biết đến ở Trung Quốc - đã mời gọi giám sát hoạt động của nó trong bối cảnh cả nước đang nỗ lực để đạt được sự tự túc trong sản xuất chất bán dẫn.

Quỹ được thành lập vào năm 2014 bởi Bộ Tài chính và Ngân hàng Phát triển Trung Quốc Capital, như một phần của kế hoạch nhằm “đi tắt đón đầu” trong ngành công nghiệp bán dẫn.

Được hỗ trợ bởi một số công ty nhà nước lớn nhất của đất nước như China Tobacco và China Mobile, vòng đầu tiên đã quản lý hơn 138 tỷ nhân dân tệ (20 tỷ USD) và được coi là phương tiện tài trợ chính của đất nước để hỗ trợ ngành công nghiệp chip thâm dụng vốn.

“Quỹ có thể phản ánh ý chí quốc gia và đáp ứng nhu cầu đầu tư dài hạn của ngành chiến lược”, Wang Zhanfu, cựu chủ tịch của Big Fund, đã nói trong một bài báo năm 2017 được xuất bản bởi Ủy ban Cố vấn Chiến lược Sản xuất Quốc gia, một tổ chức tư vấn cho Bắc Kinh về kế hoạch nâng cấp lĩnh vực sản xuất.

Quỹ đầu tiên chủ yếu tập trung vào việc thúc đẩy năng lực sản xuất chất bán dẫn của Trung Quốc bằng cách hỗ trợ các nhà sản xuất chip lớn, bao gồm cả công ty sản xuất bán dẫn có trụ sở tại Thượng Hải và Yangtze Memory Technologies Corp. tăng gấp đôi lên 185,1 tỷ đơn vị sau 5 năm kể từ khi quỹ được thành lập.

Được thúc đẩy bởi sự thúc đẩy của Bắc Kinh, chính quyền các tỉnh trên khắp Trung Quốc đã nhảy vào cuộc với các dự án liên quan đến chip của riêng họ. Đến năm 2019, các quỹ đầu tư chip kết hợp do chính phủ hậu thuẫn ở Trung Quốc đã đạt gần 500 tỷ nhân dân tệ, theo ước tính của Hiệp hội Công nghiệp Chất bán dẫn Trung Quốc.

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng với Mỹ vào năm đó, Big Fund đã huy động được vòng thứ hai trị giá 29 tỷ USD và bắt đầu tập trung vào các ứng dụng trong chuỗi cung ứng hạ nguồn, bao gồm thiết kế chip, vật liệu tiên tiến và thiết bị sản xuất nhằm nỗ lực hiện thực hóa khả năng tự lực.

Tuy nhiên, mặc dù có nhiều quỹ, nhưng không phải lúc nào tiền cũng được sử dụng một cách hiệu quả. Tsinghua Unigroup được Quỹ lớn hậu thuẫn, một nhà sản xuất chip từng có thời kỳ bay cao, đã phải gánh khoản nợ hơn 200 tỷ nhân dân tệ sau khi mở rộng quá nhiều và buộc phải thực hiện quá trình tái cấu trúc vào năm ngoái.

Thành tích về việc có thể sản xuất nhiều chip sản xuất trong nước gần đây cũng rất đáng chú ý. Năm 2019, các công ty địa phương chỉ chiếm 15,7% trong thị trường vi mạch tích hợp trị giá 125 tỷ USD của đất nước, chỉ tăng nhẹ so với 15,1% của 5 năm trước khi Quỹ lớn được thành lập, theo công ty nghiên cứu IC Insights của Mỹ.

Các cuộc điều tra tham nhũng nhằm vào các giám đốc điều hành của Big Fund diễn ra sau một cuộc điều tra riêng biệt nhằm vào cựu chủ tịch Tsinghua Unigroup, Zhao Weiguo, người đã lãnh đạo các vụ mua bán và sáp nhập mạnh mẽ và có đòn bẩy cao của công ty cho đến khi tập đoàn vỡ nợ vào năm 2020.

Tsinghua Unigroup kể từ đó đã trải qua quá trình tái cơ cấu phá sản và hiện thuộc quyền quản lý của chủ sở hữu mới.

Nhã Trúc