Ngành chứng khoán bội thu chưa từng có, công ty nào đang lên hương?

Ngành chứng khoán Việt Nam trong quý II/2025 ghi nhận tăng trưởng ấn tượng với tổng lợi nhuận toàn ngành lần đầu tiên vượt mốc 10.000 tỷ đồng, đạt khoảng 10.030 tỷ đồng, tăng 24% so với cùng kỳ năm trước và vượt qua đỉnh cũ thiết lập vào quý IV/2021.

Trong số gần 80 công ty chứng khoán đang hoạt động, có 61 đơn vị báo lãi và 19 đơn vị thua lỗ. Những công ty có hệ sinh thái tài chính mạnh và nguồn lực dồi dào như TCBS, VIX, SSI hay VPS tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt thị trường.

Nhìn chung, ba mảng hoạt động chính của ngành đều ghi nhận mức tăng trưởng tích cực. Mảng môi giới được hưởng lợi từ dòng tiền dồi dào và thanh khoản thị trường cải thiện, giúp doanh thu môi giới tại nhiều công ty tăng từ 28–30% so với cùng kỳ. Tổng doanh thu từ nghiệp vụ này tại các công ty chứng khoán hồi phục mạnh, ngắt chuỗi 3 quý liên tiếp trước đó giảm so với quý liền trước, đạt khoảng 3.800 tỷ đồng.

Trong khi đó, dư nợ cho vay ký quỹ toàn ngành tiếp tục lập đỉnh mới, đạt khoảng 304.000 tỷ đồng vào cuối quý II, tăng khoảng 22% so với đầu năm. Mảng tự doanh cũng có sự bùng nổ, nổi bật như VIX, SHS, SSI.

VIX lật đổ SSI vào top 2 lợi nhuận

Ngôi vương lợi nhuận ngành vẫn thuộc về TCBS khi ghi nhận lợi nhuận trước thuế ở mức kỷ lục 1.733 tỷ đồng, tăng 8% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2025 của công ty đạt 3.043 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái và đạt 53% kế hoạch cả năm 2025.

Đáng chú ý, quý này Chứng khoán VIX đã vượt SSI để vươn lên vị trí thứ hai toàn ngành về lợi nhuận. Khấu trừ mọi chi phí, Chứng khoán VIX báo lãi sau thuế 1.301,6 tỷ đồng, gấp hơn 10 lần so với con số 123,8 tỷ đồng đạt được cùng kỳ.

Động lực chính đóng góp vào lợi nhuận của công ty là mảng tự doanh khi ghi nhận lãi thuần 1.435 tỷ đồng ở mảng này, gấp gần 23 lần so với con số 63 tỷ đồng cùng kỳ năm ngoái.

Lũy kế 6 tháng đầu năm 205, lợi nhuận trước thuế và sau thuế của Chứng khoán VIX lần lượt đạt 2.067 tỷ đồng và 1.673 tỷ đồng, cùng tăng 5,8 lần so với cùng kỳ. Đây là mức lãi cao nhất trong lịch sử hoạt động của công ty, đồng thời đánh dấu mốc năm đầu tiên gia nhập câu lạc bộ công ty chứng khoán lãi nghìn tỷ.

Dù tụt xuống vị trí thứ 3 song Chứng khoán SSI vẫn ghi nhận lợi nhuận trước thuế 1.144 tỷ đồng, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây cũng là mức lãi cao nhất công ty đạt được kể từ quý IV/2021.

Lũy kế nửa đầu năm, doanh thu hoạt động của công ty mẹ SSI đạt 5.015 tỷ đồng vầ lợi nhuận trước thuế 2.161 tỷ đồng, lần lượt tăng 20% và 11% so với thực hiện cùng kỳ 2024.

Chứng khoán VPS vẫn dẫn đầu về thị phần môi giới và đây cũng là mảng đóng góp chính vào doanh thu của công ty với gần 478 tỷ đồng, tuy nhiên con số này đã thu hẹp 16% so với cùng kỳ năm ngoái.

Điểm sáng là hoạt động cho vay của VPS khởi sắc khi lãi từ cho vay và phải thu đạt 529,8 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ. Lãi thuần từ các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) cũng khi nhận tăng nhẹ so với cùng kỳ lên 243,2 tỷ đồng.

Tính chung trong quý II/2025, doanh thu hoạt động của VPS tăng nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái 1.723,5 tỷ đồng. Trừ đi các chi phí, Chứng khoán VPS ghi nhận lãi sau thuế 702,2 tỷ đồng, tăng 35% so với cùng kỳ.

Lũy kế 6 tháng đầu năm, Chứng khoán VPS ghi nhận doanh thu hoạt động giảm nhẹ xuống 3.192 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế tăng 40% so với cùng kỳ lên 1.797 tỷ đồng. So với kế hoạch đề ra, công ty đã hoàn thành được 37,5% mục tiêu doanh thu và 51% chỉ tiêu lợi nhuận sau 6 tháng đầu năm.

Những mảng xám trong bức tranh lợi nhuận

Bên cạnh những đơn vị ghi nhận kết quả kinh doanh khởi sắc thì một số công ty chứng khoán lại có xu hướng đi lùi, thậm chí báo lỗ.

Đơn cử như Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) ghi nhận lỗ sau thuế gần 7 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ vẫn có lãi hơn 121 tỷ đồng.

Theo giải trình từ phía VDSC, các chính sách thương mại và thuế quan của Mỹ đã có tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán Việt Nam, ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư và môi giới của công ty.

Kết thúc 6 tháng đầu năm, công ty chỉ đạt 11 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, giảm 95% so với cùng kỳ năm trước và thực hiện chưa đến 4% kế hoạch năm.

Thậm chí Chứng khoán Tiên Phong (TPS) còn báo lỗ sau thuế 105,5 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái ghi nhận lãi 101 tỷ đồng. Trong nửa đầu năm nay, công ty chứng khoán này đã báo lỗ sau thuế 112,6 tỷ đồng, cách xa khoản lãi gần 176 tỷ đồng cùng kỳ.

Chứng khoán BOS (ART) còn ghi nhận quý lỗ thứ 10 liên tiếp và sâu thứ hai kể từ khi hoạt động với con số âm hơn 38 tỷ đồng. Đến thời điểm 30/6/2025, công ty này đã lỗ lũy kế lên đến 903 tỷ đồng.

Một số cái tên cũng báo lỗ trở lại như Chứng khoán EVS lỗ 8 tỷ đồng, Chứng khoán APG lỗ 7 tỷ đồng, VIG lỗ 17 tỷ đồng hay VTGS lỗ 10 tỷ đồng.

Sau kỳ bội thu, ngành chứng khoán đối mặt thử thách gì?

Theo ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc phân tích Khối khách hàng cá nhân, Chứng khoán Yuanta Việt Nam, kết quả kinh doanh của các công ty chứng khoán khả quan nhờ kỳ vọng nâng hạng, thanh khoản của thị trường cũng cải thiện.

"Nhiều công ty chứng khoán đã thắng lớn với mảng tự doanh trong quý II khi thị trường hồi phục sau cú sập hồi tháng 4. Vì vậy, lợi nhuận của ngành được cải thiện đáng kể", ông Minh nói.

Tuy nhiên, chuyên gia này cũng lưu ý rằng thị trường có thể điều chỉnh sau đà tăng liên tục trong quãng thời gian qua, thì nhóm chứng khoán sẽ bị ảnh hưởng khi nhà đầu tư chốt lời.

Ngoài ra, quy mô cho vay ký quỹ (margin) cao kỷ lục cũng là con dao hai lưỡi, vừa là đòn bẩy lợi nhuận, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro nếu thị trường đảo chiều. Do đó, để duy trì được mức lợi nhuận ổn định, các công ty chứng khoán cần tiếp tục đầu tư vào hệ thống quản trị rủi ro, đẩy mạnh mảng tư vấn doanh nghiệp, quản lý tài sản - những dịch vụ đang dần trở thành xu hướng trong bối cảnh Việt Nam hướng tới nâng hạng thị trường.

Ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc phân tích Khối khách hàng cá nhân, Chứng khoán Yuanta Việt Nam

Thị trường có thể điều chỉnh sau đà tăng liên tục trong quãng thời gian qua, thì nhóm chứng khoán sẽ bị ảnh hưởng khi nhà đầu tư chốt lời. Ngoài ra, quy mô cho vay ký quỹ (margin) cao kỷ lục cũng là con dao hai lưỡi, vừa là đòn bẩy lợi nhuận, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro nếu thị trường đảo chiều.

Nhìn về những quý cuối năm, chuyên gia này dự báo hoạt động tự doanh sẽ không còn chi phối lớn đến kết quả kinh doanh của nhóm chứng khoán. Thay vào đó, nguồn thu việc cho vay margin, tư vấn phát hành và môi giới sẽ tăng trưởng.

Còn ông Đào Hồng Dương - Giám đốc phân tích Ngành và Cổ phiếu, Chứng khoán VPBank (VPBankS) cho rằng với đà bùng nổ của thị trường trong quý II, triển vọng hoạt động công ty chứng khoán sẽ tiếp tục tích cực.

Biên lợi nhuận gộp mảng môi giới có xu hướng hồi phục theo thanh khoản và có thể đạt mức tích cực như 2018 hoặc 2021. Dù vậy, biên lợi nhuận gộp môi giới vẫn chưa cải thiện rõ rệt trong quý II, mà sẽ phản ánh tích cực hơn vào quý III.

Yếu tố pháp lý và kỳ vọng nâng hạng thị trường đang hỗ trợ tích cực. Khối ngoại cũng bắt đầu có dấu hiệu quay trở lại. Như vậy, đây là lúc nhà đầu tư nên phân bổ một phần tài sản vào thị trường chứng khoán một cách hợp lý.

Biên lợi nhuận gộp môi giới vẫn chưa cải thiện rõ rệt trong quý II, mà sẽ phản ánh tích cực hơn vào quý III.

Với nhà đầu tư đang "full cash", hãy coi đây là điểm bắt đầu của một khoản đầu tư mới. Tuy nhiên có vài điều cần lưu ý, gồm việc xác định khẩu vị rủi ro, từ đó lựa chọn chiến lược phù hợp; lựa chọn chiến lược giao dịch; lựa chọn danh mục phù hợp, với hai yếu tố quan trọng là xu hướng dài hạn và tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp.

Trong trường hợp nhà đầu tư đã có danh mục tốt và vẫn đang tăng trưởng, thì chiến lược buy & hold là một phương pháp rất hợp lý. Cách làm này đã được chứng minh hiệu quả qua nhiều giai đoạn, rất nhiều cổ phiếu đã cho lợi suất vượt trội so với VN-Index.

Tuy nhiên, để chiến lược buy & hold hiệu quả, cần đảm bảo 3 yếu tố gồm thị trường phải trong xu hướng tăng dài hạn, hiện tại có thể xem là đáp ứng được yếu tố này; ngành và cổ phiếu được chọn phải có triển vọng dài hạn, phù hợp với xu hướng tăng của thị trường; nhà đầu tư cần kiên định, giữ vị thế đủ lâu (tối thiểu 3 - 5 năm), bỏ qua các điều chỉnh ngắn hạn.

Nếu kết hợp chiến lược này với việc tích sản định kỳ, mua thêm trong những nhịp điều chỉnh nhỏ thì sẽ càng hiệu quả hơn trong bối cảnh thị trường hiện tại.

Trần Thị Tú Anh