Ngành công nghiệp dầu mỏ Nga gặp khó khăn khi bị phương Tây 'xa lánh'

Ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga, một nguồn thu quan trọng của đất nước, đang phát triển chậm lại khi những quốc gia phương Tây ban hành lệnh cấm vận năng lượng của Nga. Khiến Moscow phải nỗ lực tìm phương án thay thế nguồn cung “khủng” bị mất ở phương Tây bằng doanh số bán hàng ở các thị trường châu Á đang phát triển.

Một trạm trung chuyển khí đốt thuộc dự án đường ống Nord Stream 1. Ảnh: Reuters

Cuộc chiến mà Putin bắt đầu ở Ukraine khiến Nga: kho chứa hết công suất, cơ sở hạ tầng và hậu cần vận chuyển ngăn Nga xuất khẩu tất cả lượng dầu không mong muốn ở phương Tây sang Trung Quốc và Ấn Độ, các nhà máy lọc dầu đang cắt giảm tốc độ vận hành khi kho chứa sản phẩm đã hết công suất và kết quả là các công ty đang giảm sản lượng dầu thô.

Điều này xảy ra khi Nga, với tư cách là thành viên chủ chốt của tổ chức các nước sản xuất dầu thô OPEC +, được phép tăng sản lượng dầu thô lên hơn 100.000 thùng/ngày (bpd) mỗi tháng trong khi liên minh này tiếp tục cắt giảm 400.000 thùng/tháng.

Bất chấp giá dầu tăng, Nga vẫn tiếp tục thu được doanh thu xuất khẩu đáng kể từ dầu của mình. Dầu của nước này bị cấm vận hoặc trừng phạt chính thức tại Liên minh châu Âu – khối nhận được hơn một nửa tổng lượng xăng dầu xuất khẩu của Nga (48%) trước chiến tranh Ukraine.

Tuy nhiên, sau cuộc chiến của Nga, nhiều quốc gia ở châu Âu đã tránh dầu của Nga với hy vọng có thể “đè bẹp” được nền kinh tế cường mạnh này.

Theo dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nguồn thu từ các loại thuế liên quan đến dầu khí và thuế xuất khẩu sẽ chiếm 45% ngân sách nhà nước của Nga vào tháng 1 năm 2022. Theo IEA, tổng thu nhập xuất khẩu dầu thô và các sản phẩm chế biến hiện là hơn 700 triệu USD mỗi ngày.

Trong khi tiền vẫn “chảy” vào Nga, ngành công nghiệp dầu mỏ của nước này đã có dấu hiệu khó khăn, điều này có thể trở nên tồi tệ hơn trong những tháng tới do ngày càng nhiều quốc gia xa lánh các sản phẩm dầu và dầu thô của Nga.

Sản lượng dầu thô và sản lượng tích trữ của Nga đã giảm xuống mức trung bình 10,365 triệu thùng/ngày trong 10 ngày đầu tháng 4, theo số liệu thống kê do Energy Intelligence nhận được trong tuần này. Con số này thấp hơn 600.000 thùng/ngày so với sản lượng dầu và ngưng tụ trung bình của tháng 3 là 10,996 triệu thùng/ngày.

Theo IEA, sản lượng và xuất khẩu dầu của Nga tiếp tục giảm mạnh, với mức lỗ dự kiến lên đến trung bình 1,5 triệu thùng/ngày trong tháng 4 do các nhà máy lọc dầu của Nga kéo dài thời gian cắt giảm, nhiều khách hàng tránh sử dụng thùng hơn và kho dự trữ của Nga đầy ắp.

Do các lệnh trừng phạt quốc tế và quyền tự xử phạt của người mua, khoảng 3 triệu thùng/ngày sản lượng của Nga có thể ngừng hoạt động kể từ tháng Năm.

Theo Vagit Alekperov, chủ tịch công ty sản xuất dầu lớn thứ hai của Nga Lukoil: Để tránh hạn chế về khả năng lưu trữ nên chuyển dầu nhiên liệu đến các nhà máy điện.

Đầu tháng này, ba nguồn tin nói với Reuters rằng nhà máy lọc dầu Taif ở khu vực Tatarstan của Nga đã ngừng hoạt động do lượng sản phẩm dự trữ quá nhiều.

Theo Giám đốc điều hành Gunvor Torbjorn Tornqvist, "cuộc đình công của bên mua" đã bắt đầu buộc các nhà máy lọc dầu của Nga hạn chế sản xuất.

Transneft, nhà điều hành đường ống dẫn dầu của Nga, đã thông báo với các công ty dầu mỏ địa phương rằng họ sẽ giới hạn lượng xăng dầu chưa bán do đã được tích trữ đầy đủ. Đây là một dấu hiệu khác cho thấy Nga có thể không bán được tất cả hàng hóa của mình.

Thế nhưng tổng thống Nga Putin lạc quan rằng Nga sẽ có thể tìm thấy những khách hàng mới mong muốn dầu mỏ của mình ở châu Á.

Các quốc gia ở châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ, đang nhập khẩu một số loại dầu mà đáng lẽ sẽ phải xuất sang phương Tây, nhưng dịch vụ hậu cần, giá cước vận chuyển cao, bảo hiểm, bảo lãnh ngân hàng và các rào cản thanh toán đã ngăn cản những người mua sẵn sàng ở châu Á mua tất cả dầu mà Nga theo truyền thống được bán trên thị trường Châu Âu.

Lê Na (Theo Oil Price)