Ngành điều và kỷ lục mới về xuất khẩu

Ghi nhận mức kỷ lục mới

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dẫn số liệu Tổng cục Hải quan cho biết, ước tính, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam năm 2024 đạt 730 nghìn tấn, trị giá 4,37 tỷ USD, tăng 13,3% về lượng và tăng 20,2% về trị giá so với năm 2023. Giá bình quân xuất khẩu hạt điều của Việt Nam đạt khoảng 6.003 USD/tấn trong năm 2024, tăng 6,1% so với năm 2023.

Năm 2024, xuất khẩu hạt điều đạt 730 nghìn tấn, trị giá 4,37 tỷ USD. Ảnh: TL

Về thị trường, trong 11 tháng năm 2024, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sang 3 khu vực thị trường là châu Á, châu Mỹ, châu Âu đều tăng trưởng tốt, trong đó, tăng mạnh nhất là khu vực châu Mỹ với mức tăng 25,7% về lượng và tăng 30,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023. Ngược lại, xuất khẩu hạt điều sang châu Đại Dương và châu Phi giảm.

Xuất khẩu hạt điều có xu hướng tăng tới các thị trường truyền thống và tiềm năng như Hoa Kỳ, Trung Quốc. Trong đó, 11 tháng năm 2024, xuất khẩu hạt điều sang thị trường Hoa Kỳ đạt 179,48 nghìn tấn, trị giá 1,07 tỷ USD, tăng 24,4% về lượng và tăng 31,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023.

Xuất khẩu hạt điều sang thị trường Trung Quốc đạt 117,42 nghìn tấn, trị giá 687,84 triệu USD, tăng 18,9% về lượng và tăng 14,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023. Bên cạnh đó, ngành điều Việt Nam cũng khai thác tốt thị trường EU, xuất khẩu sang nhiều thị trường thành viên Hà Lan, Đức, Tây Ban Nha… đều tăng trưởng.

Ông Trần Hữu Hậu – Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Điều Việt Nam – đánh giá, trong năm qua, mặc dù phải đối mặt nhiều khó khăn về mùa vụ và thị trường, tuy nhiên, nhân điều xuất khẩu vẫn nằm trong nhóm 7 mặt hàng nông nghiệp xuất khẩu trên 3 tỷ USD của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu đạt kỷ lục 4,37 tỷ USD, tăng 20,2% về lượng và tăng 13,3% về trị giá so với năm 2023. Việt Nam tiếp tục là quốc gia xuất khẩu nhân điều lớn nhất thế giới (năm thứ 18 liên tiếp) và chiếm trên 80% tổng sản lượng nhân điều xuất khẩu của toàn cầu.

Cơ hội để ngành điều Việt Nam bứt tốc

Trong số các quốc gia châu Âu, Đức là nước tiêu thụ hạt điều lớn nhất. Nhu cầu về hạt điều làm đồ ăn nhẹ ở Đức theo mùa, đạt đỉnh vào mùa đông và giảm vào mùa hè. Bên cạnh đó, hạt điều ngày càng được sử dụng nhiều trong ngành thực phẩm và đồ uống.

Các nhà sản xuất thực phẩm, đồ uống trong khu vực gần đây đã quan tâm đến hạt điều, sử dụng chúng trong bánh quy và ngũ cốc, làm lớp phủ trên kem và để sản xuất bơ hạt điều. Tiêu thụ hạt điều tăng lên do xu hướng ăn vặt lành mạnh ngày càng tăng. Việc sử dụng hạt điều trong thành phần các loại bơ phết và thanh ăn nhẹ ngày càng cao (đặc biệt là sản phẩm hữu cơ).

Theo www.straitsresearch.com, quy mô thị trường hạt điều toàn cầu được định giá 7,78 tỷ USD vào năm 2024, dự kiến sẽ đạt 8,14 tỷ USD vào năm 2025 và tăng lên 11,67 tỷ USD vào năm 2033, tăng trưởng bình quân 4,6%/năm trong giai đoạn dự báo (giai đoạn 2025 - 2033).

Động lực tăng trưởng của thị trường hạt điều là sự phát triển của ngành chế biến thực phẩm, được thúc đẩy bởi quá trình đô thị hóa, lối sống thay đổi của người tiêu dùng và nhu cầu về thực phẩm tiện lợi.

Theo đó, hạt điều được sử dụng rộng rãi trong ngành chế biến thực phẩm để làm đồ ăn nhẹ, bánh kẹo, sản phẩm bánh mì... Với xu hướng này, nhu cầu nhập khẩu hạt điều của các thị trường lớn nhiều khả năng sẽ vẫn có xu hướng tăng trong thời gian tới.

Theo Cục Xuất nhập khẩu, những năm qua, ngành điều Việt Nam đã giữ vững ngôi vị đứng đầu thế giới về xuất khẩu điều nhân trong nhiều năm liên tiếp, đồng thời khẳng định được uy tín của thương hiệu trên thị trường quốc tế. Hạt điều nhân của Việt Nam hiện đã có mặt trên các kệ hoàng của trên 90 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng đều qua các năm.

Hiện nay, có hơn 20 tỉnh, thành phố trồng điều, với tổng diện tích lên tới hơn 300.000 ha. Trong đó, Bình Phước là tỉnh trồng nhiều cây điều nhất Việt Nam, với diện tích lên tới hơn 150.000 ha. Nơi đây có điều kiện thổ thưỡng phù hợp, đất màu mỡ… dễ dàng giúp cây điều sinh trưởng, phát triển, cho ra hạt tốt và sản lượng thu hoạch cao.

Bên cạnh sản lượng trồng nội địa, nước ta còn đang chi một khoản tiền lớn cho nhập khẩu điều để giữ ngôi vương xuất khẩu đứng đầu thế giới. Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, trong 11 tháng đầu năm lượng hạt điều đổ bộ Việt Nam vượt con số hơn 2,3 triệu tấn, trị giá hơn 3 tỷ USD, giảm 10,2% về lượng và giảm 1,3% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023.

Xét về thị trường, Campuchia đang trở thành nhà cung cấp lớn nhất với hơn 818 nghìn tấn, trị giá hơn 1,06 tỷ USD, tăng 34% về lượng và tăng 28% về trị giá. Giá bình quân đạt 1.302 USD/tấn, giảm 4% so với cùng kỳ năm 2023. Ngành điều của quốc gia này đã phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây và trở thành nguồn cung lớn nhất cho Việt Nam.

Theo dự báo, thị trường hạt điều toàn cầu sẽ tăng trưởng bình quân 4,6% trong giai đoạn 2022 - 2027. Xu hướng ưa chuộng chế độ ăn thuần chay và thực vật đã làm cho nhu cầu về các loại hạt và thực phẩm chế biến từ hạt tăng cao, trong đó có hạt điều... Đây sẽ là cơ hội tốt để ngành điều Việt Nam bứt tốc hơn nữa trong thời gian tới.

Nguyễn Hạnh