Ngành Hải quan quản lý rủi ro tốt, đảm bảo cải cách hành chính hiệu quả

Hoạt động soi chiếu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái (Cục Hải quan Quảng Ninh). Ảnh: Đỗ Quang.

Tăng hiệu quả bằng hiện đại hóa

Trong 6 tháng đầu năm 2024, Tổng cục Hải quan tiếp tục hoàn thiện các văn bản về công tác quản lý rủi ro, giảm tỷ lệ luồng đỏ, theo dõi sát sao tình hình phân luồng, chuyển luồng tại các Cục Hải quan tỉnh, thành phố.

Khẳng định uy tín, thương hiệu doanh nghiệp với đối tác, bạn hàng

Doanh nghiệp đã được cơ quan hải quan ghi nhận quá trình tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan là một ưu thế, khẳng định về uy tín, thương hiệu doanh nghiệp đối với các đối tác, bạn hàng trong và ngoài nước trong hoạt động kinh doanh, xuất nhập khẩu. Ông Hồ Ngọc Phan - Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro, Tổng cục Hải quan.

Kết quả, toàn ngành đã áp dụng 183.007 tiêu chí đảm bảo phân luồng thông suốt hơn 7,6 triệu tờ khai. Trong đó, luồng xanh được miễn kiểm tra chiếm 66,41%; luồng vàng được miễn kiểm tra hồ sơ, chi tiết hàng hóa chiếm 30,2%; luồng đỏ phải kiểm tra hồ sơ cũng như chi tiết hàng hóa thực tế chỉ chiếm 3,39%. Tỷ lệ phát hiện vi phạm qua phân luồng đỏ là 0,84%, tăng 0,4% so với cùng kỳ năm 2023. Tỷ lệ phát hiện vi phạm qua phân luồng vàng là 0,07%, giảm 0,02%.

Bên cạnh việc tổ chức phân luồng với các tiêu chí cụ thể và liên tục được cập nhật để hạn chế vi phạm, các đơn vị hải quan đóng tại các cửa khẩu lớn đã theo dõi, điều phối tình hình soi chiếu tại từng máy soi thuộc từng địa bàn để nâng cao hiệu quả, hiệu suất soi chiếu, tăng tỷ lệ phát hiện vi phạm qua soi chiếu.

Trong 6 tháng đầu năm, ngành Hải quan đã thực hiện soi chiếu tổng số 76.013 container (trung bình 703 container/ngày). Qua soi chiếu phát hiện nghi vấn 1.739 container (chiếm 2,3% tổng container soi chiếu), phát hiện 251 container vi phạm (chiếm 14,43% tổng container nghi vấn). So với cùng kỳ năm 2023, tổng lượng container soi chiếu của toàn ngành tăng 13,6%. Các vi phạm chủ yếu là vận chuyển hàng cấm, khai sai chủng loại, số lượng và nhập hàng không khai báo, nhập khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ. Nhiều vụ vi phạm có trị giá hàng vi phạm lớn.

Theo ông Trịnh Văn Nhuận - Phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Ninh, việc bố trí và sử dụng hiệu quả các máy soi là phù hợp trong bối cảnh, tình hình và lưu lượng hàng hóa xuất nhập khẩu đang ngày càng tăng. Điều này đã được thấy rõ khi Hải quan Quảng Ninh được cấp máy soi container di động Eagle M60 tại cửa khẩu Móng Cái. Công tác soi chiếu đã hỗ trợ tích cực công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại; cảnh báo, răn đe đối với các đối tượng có ý đồ buôn lậu, vận chuyển hàng cấm; nâng cao tính tự giác tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp.

Nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp

Một phương thức quản lý rủi ro mới cũng đang được cơ quan hải quan triển khai khá hiệu quả là Chương trình Doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ nhằm nâng cao quan hệ đối tác giữa hải quan và doanh nghiệp, đảm bảo công tác kiểm soát theo yêu cầu quản lý, đồng thời tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Ông Hồ Ngọc Phan - Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro, Tổng cục Hải quan cho hay, lợi ích cụ thể của doanh nghiệp thành viên là được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ, tạo thuận lợi riêng của cơ quan hải quan trong khuôn khổ chương trình; giúp DN giảm thời gian, chi phí trong quá trình hoạt động xuất nhập khẩu, làm thủ tục hải quan trên phạm vi toàn quốc.

Qua 2 năm triển khai thực hiện, đến nay tổng số doanh nghiệp thành viên của Chương trình là 295 doanh nghiệp. Trong đó: 40% doanh nghiệp thành viên được nâng mức độ tuân thủ so với mức độ tuân thủ tại thời điểm tham gia Chương trình; 45% giữ mức độ tuân thủ; 15% giảm mức độ tuân thủ. Nguyên nhân giảm mức tuân thủ là do doanh nghiệp thành viên phát sinh vi phạm trong thời gian tham gia Chương trình hoặc giảm số lượng tờ khai.

Qua thống kê tình hình làm thủ tục của các doanh nghiệp thành viên hơn 2 năm qua cũng cho thấy, tỷ lệ phân luồng vàng, đỏ đã có sự cải thiện. Cụ thể, đối với tờ khai nhập khẩu, tỷ lệ tờ khai luồng xanh tăng 6,84%; tỷ lệ tờ khai luồng vàng giảm 6,36% và tờ khai luồng đỏ giảm 0,48%. Đối với tờ khai xuất khẩu, tỷ lệ tờ khai luồng xanh tăng 13,56%; tờ khai luồng vàng giảm 12,88%; tỷ lệ tờ khai luồng đỏ giảm 0,68%. Số tờ khai luồng xanh tăng, ngược lại luồng vàng, luồng đỏ giảm là do có sự cải thiện về mức độ tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp thành viên.

Quá trình triển khai, Chương trình đã nhận được nhiều phản hồi tích cực từ cộng đồng doanh nghiệp khi các doanh nghiệp được hưởng các lợi ích thiết thực trong việc được giảm tỷ lệ kiểm tra, hỗ trợ làm thủ tục hải quan thuận lợi, chủ động phòng tránh các vi phạm trong quá trình hoạt động xuất nhập khẩu.

Thủ tục tham gia Chương trình đơn giản, hạn chế tối đa các thủ tục hành chính, giấy tờ phiền hà cho doanh nghiệp khi tham gia. Thêm vào đó, các doanh nghiệp đều nhận thấy rằng, việc tham gia Chương trình đã đưa quan hệ đối tác giữa cơ quan hải quan và doanh nghiệp trở thành đối tác tin cậy nên các doanh nghiệp đã không ngừng lan tỏa những lợi ích của chương trình đến với các đối tác, doanh nghiệp xuất nhập khẩu khác./.

Hồng Vân