Ngày 19/3/1975: Giải phóng Quảng Trị

Xe quân sự của ngụy dồn ứ trên Đường 7 khi chúng tháo chạy khỏi Tây Nguyên. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)

- Tại mặt trận Tây Nguyên, 6 giờ 30 phút ngày 19/3, Sư đoàn 320 tổ chức tiến công, tiêu diệt hoàn toàn cụm quân địch ở phía nam thị xã Cheo Reo 2km. Cùng lúc đó, ở phía tây bắc thị xã, Trung đoàn 9 đánh chiếm Phú Thiện. Ở phía đông nam thị xã, một bộ phận quân địch và xe, pháo rút chạy đến Ianu bị quân ta chặn đánh buộc phải co cụm ở tây đèo Mơria. Từ 10-13 giờ ngày 19/3, Trung đoàn 64 vận động tới tiêu diệt và bắt toàn bộ lực lượng địch.

- Tại mặt trận Quảng Trị, đêm 18 rạng ngày 19/3, các lực lượng ta đồng loạt tiến công vào tuyến phòng thủ của địch. Trên hướng đông, mờ sáng 19/3, Tiểu đoàn bộ binh 3 tỉnh Quảng Trị phối thuộc với đại đội xe tăng 7 Lữ đoàn xe tăng 203 tiến công làm chủ các vị trí Tài Lương, Đạo Đầu, Phù Lưu, Triệu Dương, Thanh Hội, Gia Đẳng, Mỹ Thủy, Thẩm Khế.

Hướng tây bắc, đêm 18/3, Tiểu đoàn 14 của tỉnh được tăng cường đại đội Lê Hồng Phong chia làm 3 mũi đánh chiếm các vị trí Phú Lương, Bến Đá, Hải Sơn, Mỹ Chánh, Phước Môn, Long Hưng, Thường Xá, Diên Sanh, Trung Sơn, Phước Điền, An Nhơn, Tích Tường, Như Lệ, La Vang.

Hướng tây, Tiểu đoàn 8 tiến công quân địch dọc theo sông Nhùng về Trường Thọ, Mỹ Chánh. Tiểu đoàn 812 bộ đội tỉnh từ Hải Lăng truy kích địch ở Dốc Bầu, Mỹ Chánh, đánh địch co cụm ở Hải Kinh, Hải Nhi, Hải Vân. Tiểu đoàn 10 đánh địch ở khu vực tây nam điểm cao 367 rồi phát triển vào chiếm khu vực Hồ Lầy.

Lực lượng du kích tỉnh Quảng Trị đang vây ép địch ở tây nam Hải Lăng đồng loạt chuyển sang tiến công, truy kích địch ở các điểm cao 235, 367, 222, động Ông Do và một số chốt địch ở khu vực tây Hải Lăng.

Nhân dân các huyện vùng giáp ranh, đồng bằng thuộc tỉnh Quảng Trị nổi dậy, phá bỏ các khu tập trung về làng cũ, chiếm trụ sở ngụy quyền, diệt ác ôn, tuyên truyền vận động binh lính ngụy bỏ hàng ngũ. Đến 18 giờ 30 phút ngày 19/3/1975, tỉnh Quảng Trị hoàn toàn được giải phóng.

- Ở phía bắc Thừa Thiên, bị ta tiến công mạnh, bất ngờ trên toàn tuyến phòng thủ phía bắc, ngày 19/3, địch vội vã chạy về phía nam tổ chức co cụm trên tuyến Mỹ Chánh-Thanh Hương. Tướng Ngô Quang Trưởng, Tư lệnh quân khu I, Quân đoàn I ngụy vào Sài Gòn xin duyệt kế hoạch phòng thủ mới về, nghe tin đã mất toàn bộ tỉnh Quảng Trị, vội vã ra Hương Điền triệu tập chỉ huy các đơn vị thuộc quyền, bàn kế hoạch phòng thủ Thừa Thiên-Huế hòng giữ các vùng đất còn lại ở đây.

- Chiều 19/3, Bộ Tư lệnh Quân khu Trị-Thiên họp, nhận định thời cơ lớn đã đến, nhanh chóng chuẩn bị phương án, kế hoạch giải phóng Thừa Thiên-Huế, trình Thường vụ Khu ủy và Quân khu ủy thông qua.

Bộ Tư lệnh Quân khu ra lệnh cho Tỉnh đội Quảng Trị thừa thắng xông lên, tiếp tục sử dụng các lực lượng vũ trang phát triển xuống phía nam, bám địch mà đánh và nhấn mạnh “dừng lại là một tội lỗi không thể tha thứ được”.

SỸ NGUYÊN