Ngày bình an ở rốn lũ

Người dân vùng thấp trũng xã Đan Điền dùng ghe nhỏ để di chuyển vì nước lũ còn ngập

Quảng Điền, Đan Điền (thuộc huyện Quảng Điền cũ) và Quảng Thành (nay là phường Hóa Châu) được xem là “rốn lũ” của TP. Huế. Mỗi khi những cơn mưa lớn kéo dài, 3 địa phương này lại ngập sâu, có nơi nước rút chậm, kéo dài đến cả tháng trời. Cứ nghe tin nước sông Bồ vượt mức báo động 2, người dân ba thôn: Lâm Lý, Mai Dương, Phước Lý, xã Quảng Điền - nơi có hơn 3.000 nhân khẩu và người dân các thôn: Xuân Tùy, Đồng Lâm, Nghĩa Lộ, Phe Ba, Nam Phù, Sơn Công, Hà Công, xã Đan Điền lại tất bật chuẩn bị đối phó với việc bị cô lập.

Với người dân nơi đây, từ bao đời nay, họ đã quen sống chung với lũ, quen với cảnh nước dâng ngập sân, ngập ngõ, nhưng chưa bao giờ thôi hy vọng về một tương lai bớt nhọc nhằn hơn.

Sáng 25/10, về rốn lũ ngay sau những cơn mưa xối xả mấy ngày qua tạm lắng, chúng tôi gặp ông Lê Hữu Phước, Trưởng thôn Mai Dương, xã Quảng Điền. Trong tiếng mưa đã nhẹ hạt, ông từ tốn: “Cứ mỗi lần nước lên là dân lại vất vả. Muốn mua lương thực, thuốc men hay ra ngoài đều phải dùng thuyền. Tuy nhiên, những ngày mưa lũ, chính quyền xã và lực lượng địa phương luôn sát dân, động viên, hỗ trợ kịp thời cả tinh thần lẫn vật chất nên bà con yên tâm, cố gắng vượt qua”.

Người dân làng Ngư Mỹ Thạnh tranh thủ dọn, đẩy bèo lục bình khi trời ngớt mưa

Từ Quảng Điền, chúng tôi men theo con đường ngập nước về với vùng trũng Đan Điền. Những nhánh đường dẫn vào thôn Xuân Tùy, Phe Ba, Đồng Lâm, Nghĩa Lộ, Nam Phù vẫn còn nước ngập khá sâu. Người dân lội nước, người chèo ghe nhỏ đi lại. Nhịp sống thường nhật nơi đây như tạm lắng, nhường chỗ cho sự kiên nhẫn và bình thản.

Một người dân mỉm cười chào khi gặp chúng tôi: “Giờ nhà mô cũng xây cao tầng rồi. Mưa lũ tới, có nước thì dọn đồ lên gác, nhà nào ngập sâu thì qua ở nhờ nhà cao hơn, cũng coi như sum họp thêm, có tiếng cười trong mưa lũ”.

Ở dọc phá Tam Giang, nước lũ dâng cao, sóng bạc đầu gió. Mưa lớn, cộng với nước biển dâng khiến nhiều hộ dân sinh sống, buôn bán ven phá đều bị ảnh hưởng. Ông Trần Hùng, ở thôn Sơn Công, xã Đan Điền trầm ngâm: “Dân sông nước quen với lũ rồi, lo nhất là người chủ quan. Nhiều người ham đi thả lưới, giăng câu khi nước lớn, chỉ cần một thoáng sơ sẩy là nguy hiểm ngay”.

Sơn Công và Hà Công, hai thôn dọc phá là những điểm xung yếu nhất của xã Đan Điền. Mỗi khi mưa to gió lớn, nước ngập sâu, bà con lại được chính quyền đưa đến các trường học cao tầng để tạm cư an toàn. “Nghe báo động 2 thì còn ở, chứ báo động 3 là phải đi ngay”, ông Hùng nói, giọng chắc nịch, như thể đó là quy luật sống còn mà bao đời nay người dân vùng phá vẫn truyền lại cho nhau.

Hệ thống lồng cá nuôi trên sông Bồ vượt lũ

Ở Quảng Điền và Đan Điền, hầu hết cán bộ lãnh đạo đều là người con của chính vùng đất thấp trũng này. Họ hiểu dân, hiểu từng con nước, ngọn gió, nên trước mỗi mùa mưa bão, công tác ứng phó luôn được chuẩn bị kỹ lưỡng. Từ việc huy động lực lượng thu hoạch lúa, hoa màu sớm, chằng chống nhà cửa, đến việc neo đậu thuyền bè, bảo vệ lồng nuôi cá trên sông Bồ, mọi thứ đều được tiến hành nhịp nhàng, không để bị động.

Sống chung với lũ, nên hầu như nhà nào cũng có gác lửng, coi như “ngôi nhà thứ hai” mỗi khi nước dâng cao. “Mấy ngày mưa lũ, lục bình theo con nước trôi về nhiều quá. Để lâu tắc nghẽn dòng chảy, ô nhiễm môi trường, phải đẩy ra phá để nước thông, cá tôm mới sống được. Ra phá gặp nước mặn, cây bèo sẽ tự chết”, ông Trần Văn Hoài ở làng Ngư Mỹ Thạnh, xã Đan Điền vừa nói vừa khua cây sào dài, nở nụ cười lạc quan giữa vùng nước mênh mông.

Ông Ngô Văn Đức, Phó Chủ tịch UBND xã Đan Điền, cho biết: “Chúng tôi duy trì hơn 130 người trong lực lượng phản ứng nhanh, gồm công an, quân sự, cán bộ xã và lực lượng xung kích thôn bám sát cơ sở, hỗ trợ dân mọi lúc. Chính quyền hai cấp luôn xác định, phải thật gần dân, sát dân mới kịp thời giúp họ vượt qua những ngày mưa lũ khó khăn”.

Trên chiếc điện thoại, nhiều người dân ven sông ở Quảng Điền, Đan Điền lại mở bản tin thời tiết. Mưa đã ngớt, nhưng dự báo vẫn còn những đợt lớn sắp tới. Dẫu vậy, trong ánh mắt của họ vẫn ánh lên niềm vui, bởi mới đây, UBND TP. Huế đã phê duyệt dự án nâng cấp, cải tạo tuyến đường Sịa - Mai Dương, xã Quảng Điền với tổng kinh phí gần 40 tỷ đồng và dự kiến triển khai dự án trong thời gian tới. Đây là tuyến giao thông huyết mạch, giúp người dân vùng thấp trũng không còn bị cô lập mỗi mùa nước lũ.

Đợt mưa lũ này, UBND xã Đan Điền chuẩn bị hơn 9 tấn gạo, 300 thùng mì tôm, hàng trăm áo phao, cùng phương tiện ghe, thuyền, xe cơ giới sẵn sàng cứu hộ, cứu trợ khi cần thiết. Hơn 830 lồng cá trên sông Bồ đã được neo chặt an toàn. Các tuyến đường ngập sâu đều có lực lượng ứng trực 24/24, dựng rào chắn, cắm biển cảnh báo để người dân tuyệt đối không qua lại khi nước lớn…

Người dân sinh sống ven sông, vùng thấp trũng ở xã Quảng Điền luôn có gác bằng gỗ (gọi là tra) để trú ẩn và cất lương thực lên cao khi nước lũ lên nhanh

Chia tay vùng rốn lũ, trong tiếng nước vỗ bờ, chúng tôi nhớ lời ông Nguyễn Ánh Cầu, Chủ tịch UBND xã Quảng Điền: “Nhờ chuẩn bị kỹ, bà con giảm thiểu được thiệt hại, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân. Dẫu khó khăn, nhưng tinh thần kiên cường, vững vàng của chính quyền và người dân vẫn luôn bền bỉ như chính mảnh đất này”.

Giữa những con nước dâng tràn, người dân vùng rốn lũ Quảng Điền và Đan Điền vẫn giữ được nhịp sống của mình: Bình thản, vững chãi. Lũ có thể về, nước có thể ngập, nhưng con người nơi đây vẫn luôn sáng lên nghị lực, tình người và hy vọng vượt lên giữa gian nan.

Bài, ảnh: PHONG QUYÊN