Ngày mai (5/9), phúc thẩm vụ cán bộ không biết tài sản công trên địa bàn phường
Dự kiến ngày mai (5/9), Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại TP HCM mở lại phiên phúc thẩm vụ án căn nhà 318/82 đường Phạm Văn Hai, phường Tân Sơn Nhất, TP HCM (trước đây là phường 5, quận Tân Bình) bị bỏ quên khi thống kê tài sản nhà nước (TSNN).
Trong vụ án, bị cáo Phạm Thái Học (SN 1967), Võ Trung Dũng (SN 1982, công chức địa chính - xây dựng phường 5) có kháng cáo về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”; Nguyễn Văn Thuyết (nguyên Giám đốc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) Tân Bình), Trần Văn Tâm (nguyên Trưởng phòng TN&MT (nay là Phòng NN&MT)) và Nguyễn Thanh Lâm (nguyên Phó Chủ tịch UBND phường 5) kháng cáo về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Ông Lâm kháng cáo kêu oan, cho rằng mình không được giao quản lý nhà công sản trong danh sách TSNN nhưng vẫn bị cáo buộc có vai trò quan trọng nhất, bị cấp sơ thẩm tuyên mức án cao nhất (trong số các bị cáo về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Theo hồ sơ, nhà đất 318/82 có nguồn gốc của ông Nguyễn Văn Nhỡ sử dụng, có kê khai vào 1977. Năm 1987, ông Nhỡ đi nước ngoài nên con gái ở. Năm 1994, xác định căn nhà thuộc diện vắng chủ do đi nước ngoài nên TP ra Quyết định xác lập quyền sở hữu nhà nước. Năm 2000, con gái ông Nhỡ cũng đi nước ngoài. Nhà cho con dâu ông Nhỡ ở.
Vụ án bắt đầu khởi nguồn khi vào ngày 23/03/2018, bà Lê Thị Nhân (Cty TNHH Khảo sát và Thiết kế ADEC) nộp đơn xin trích lục hồ sơ, kèm bản vẽ do chính Cty ADEC thực hiện tại Chi nhánh VPĐKĐĐ Tân Bình.
Tiếp nhận hồ sơ, nhân viên Nguyễn Thị Diệu Linh có trách nhiệm xác nhận nguồn gốc đất, các thời điểm kê khai của căn nhà nêu trên. Bà Linh ghi trên hồ sơ “không có KK99” (không có kê khai năm 1999).
Theo Luật sư (LS) bào chữa cho ông Lâm thì xác nhận của bà Linh rất quan trọng. “Căn cứ Điều 100 Luật Đất đai, Điều 18 Nghị định 43/2014/NĐ-CP về hướng dẫn Luật Đất đai thì căn cứ quan trọng nhất để cấp sổ đỏ lần đầu cho căn nhà 318/82 phụ thuộc hoàn toàn vào các bản kê khai. Cơ quan, tổ chức dựa vào các bản kê khai như sau: Kê khai 1999, Kê khai 1977 hoặc bằng khoán được cấp trước 1975. Do đã có xác nhận không có kê khai 1999 thì sẽ phụ thuộc vào kê khai 1977. Mà kê khai 1977, căn nhà trên thuộc sở hữu của cá nhân ông Nhỡ”.
“Chính VPĐKĐĐ, mà chính xác là cá nhân nhân viên kiểm tra, lục hồ sơ đã không làm hết trách nhiệm, dẫn đến không phát hiện kê khai 1999. Đó là nguồn cơn dẫn đến sai sót khác”, LS nói.
Theo LS, hồ sơ kê khai nhà đất đều được lưu trữ ở Chi nhánh VPĐKĐĐ và UBND quận (trước đây). Tại UBND phường không có lưu hồ sơ và không có danh sách nhà đất 318/82 là TSNN. Ông Lâm xác nhận nguồn gốc dựa vào kê khai 1977 là hợp pháp, đúng trách nhiệm. Một bước khác cũng bỏ qua việc phát hiện căn nhà 318/82 là TSNN hay không; là khi ông Học nộp hồ sơ đề nghị cấp sổ đỏ tại bộ phận một cửa vào ngày 24/05/2018.
Tại đây, bước thứ 2 theo quy trình ISO (quy trình cấp sổ đỏ lần đầu), nhân viên Lê Thị Hiếu Hạnh (Chi nhánh VPĐKĐĐ) thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, lục hồ sơ để xác định nhà đất có tranh chấp, có ngăn chặn hay thuộc TSNN hay không? Bà Hạnh chỉ kiểm tra trên phần mềm mà không kiểm tra hồ sơ gốc lưu tại văn phòng, dẫn đến không phát hiện nhà đất 318/82 thuộc TSNN.
“Nếu bà Diệu Linh làm đúng hết trách nhiệm được giao thì đã ngăn chặn được vụ án. Hoặc nếu bà Hiếu Hạnh làm đúng thì cũng sẽ ngăn chặn ngay từ đầu vì phải qua bước xác nhận của bà Hiếu Hạnh thì hồ sơ mới chuyển đến các bước khác”, vẫn lời LS.
“Nơi lưu trữ hồ sơ còn không phát hiện nhà đất 318/82 là TSNN thì ông Lâm, người không được giao quản lý tài sản nhà nước, trong danh sách tài sản công ở phường không có nhà đất 318/82; cũng không thể biết. Vì vậy cần xem xét lại các yếu tố này”, LS nói.