Ngày mai, cựu Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng hầu tòa

Ngày mai (21-4), TAND TP Hà Nội mở phiên tòa xét xử sơ thẩm cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng cùng 11 đồng phạm liên quan đến vụ án xảy ra tại Bộ Công Thương và các tỉnh, thành.

Trong đó, bị cáo Hoàng Quốc Vượng cùng 8 bị cáo khác bị xét xử về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Có 3 bị cáo bị xét xử về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Phiên tòa dự kiến kéo dài 9 ngày, do thẩm phán Nguyễn Xuân Văn làm chủ tọa.

Một số bị can trong vụ án. Ảnh: BCA

Cố ý mở rộng đối tượng hưởng ưu đãi

Theo hồ sơ vụ án, tháng 8-2018, Chính phủ ban hành Nghị quyết 115/NQ-CP về việc thực hiện một số chính sách, cơ chế đặc thù hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận phát triển kinh tế xã hội.

Nghị quyết nêu rõ tỉnh Ninh Thuận được hưởng giá điện ưu đãi đến hết năm 2020 đối với các dự án công suất 2.000 MW đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận triển khai.

Sau đó, Bộ Công Thương thành lập Tổ soạn thảo Quyết định của Thủ tướng quy định về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời. Trong đó, bị can Phương Hoàng Kim, cựu Cục trưởng Cục Điện lực và năng lượng tái tạo làm tổ trưởng.

Ban đầu, Dự thảo Quyết định 13 ghi rõ đối tượng được hưởng ưu đãi là các dự án điện năng lượng mặt trời và đấu nối hạ tầng công suất thiết kế 2.000 MW đã được Thủ tướng chấp thuận triển khai, đúng tinh thần Nghị quyết số 115.

Tuy nhiên, bị cáo Hoàng Quốc Vượng đã chỉ đạo thay đổi nội dung này theo hướng áp dụng cho các dự án điện mặt trời nối lưới đã có trong quy hoạch điện các cấp.

Sau đó, Bộ Công Thương có tờ trình phân tích nội dung Nghị quyết 115 nêu đối tượng là các dự án tổng công suất 2.000 MW đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận triển khai.

Nhưng tại Dự thảo quyết định số 13 Hoàng Quốc Vượng bút phê gạch bỏ cụm từ "được Thủ tướng chấp thuận triển khai" thay thế bằng “Nghị quyết số 115 cho phép các dự án điện mặt trời tổng công suất 2.000 MW trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận được hưởng mức giá điện ưu đãi…”.

Tháng 7-2019 Thường trực Chính phủ họp về dự thảo Quyết định và Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo giá điện mặt trời áp dụng đối với các dự án trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận thực hiện đúng quyết nghị tại Nghị quyết 115…

Trong suốt quá trình xây dựng Dự thảo quyết định 13, Phương Hoàng Kim đều nhận được các báo cáo, tờ trình, thông báo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Tuy nhiên, tháng 12-2019, bị cáo ký tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ vẫn giữ nguyên quy định về diện đối tượng, điều kiện áp dụng chính sách giá ưu đãi như các dự thảo trước là “các dự án điện mặt trời nối lưới đã có trong quy hoạch điện lực các cấp”. Như vậy, ông Kim đã không thực hiện điều chỉnh Dự thảo Quyết định theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Cựu Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng

Đến ngày 6-4-2020, nguyên Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng ký ban hành Quyết định 13 trong đó quy định giá mua điện từ các dự án điện mặt trời nối lưới đã có trong quy hoạch và có ngày vận hành thương mại trước ngày 1-1-2021 với tổng công suất tích lũy không quá 2.000 MW, là 2.086 đồng/kWh, tương đương 9,35 Uscents/kWh.

Sau khi Quyết định số 13 được ban hành, có 30 dự án được hưởng chính sách giá điện 9,35 Uscent/kWh. Trong đó, dự án Nhà máy điện Thuận Nam, dự án Nhà máy điện Nhơn Hải không đủ điều kiện được hưởng ưu đãi.

Từ năm 2020 đến 2024, EVN phải thanh toán cho 2 nhà máy này số tiền chênh lệch so với giá không ưu đãi là hơn 1.043 tỉ đồng. Cơ quan công tố xác định tổng thiệt hại của EVN là 1.043 tỉ đồng.

Hoàn thuế trái quy định

Cáo trạng xác định, bị cáo Hoàng Quốc Vượng đã lợi dụng chức vụ quyền hạn, cố ý chỉ đạo tổ soạn thảo xây dựng Quyết định 13 theo hướng mở rộng diện đối tượng được hưởng ưu đãi giá điện 9,35 Uscents/kWh như trên.

Bị cáo Phương Hoàng Kim biết rõ diện đối tượng được hưởng giá điện ưu đãi trong Dự thảo Quyết định 13 đang được mở rộng, không đúng với Nghị quyết 115/NQ-CP và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Dù vậy, ông Kim cố ý không chỉ đạo Tổ soạn thảo và Cục Điện lực và năng lượng tái tạo thực hiện đúng Nghị quyết 115 nhằm mục đích cho Dự án Nhà máy Điện mặt trời Thuận Nam được vào quy hoạch Điện VII điều chỉnh để được hưởng giá ưu đãi.

Ngoài ra, tại Công ty mua bán điện (thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN), nhóm bị cáo Trương Hoàng Dũng, Đỗ Ngọc Tuyền, Nguyễn Hữu Khải, Nguyễn Danh Sơn đã thẩm định, duyệt, ký cấp văn bản công nhận ngày vận hành thương mại cho Nhà máy Lộc Ninh 3 trái quy định, gây thiệt hại cho EVN số tiền 209 tỉ đồng.

Tại Cục thuế tỉnh Bình Phước, bị cáo Phan Văn Sang biết rõ Nhà máy Lộc Ninh 3 không đủ điều kiện hoàn thuế nhưng vẫn lập, ký biên bản kiểm tra thuế, phiếu đề xuất, tờ trình để cấp trên phê duyệt.

Các bị cáo Trần Văn Định, Phạm Quang Vinh, Nguyễn Duy Khánh không thực hiện hế trách nhiệm được giao, không kiểm tra tính pháp lý của Nhà máy Lộc Ninh 3, không phát hiện hồ sơ hoàn thuế không đủ điều kiện pháp lý dẫn đến việc ký quyết định hoàn thuế trái quy định. Hành vi của nhóm bị cáo này gây thiệt hại cho ngân sách số tiền hơn 145 tỉ đồng.

BÙI TRANG