Ngày nước thế giới 22/3: Nỗ lực cấp nước sinh hoạt hợp vệ sinh về nông thôn

Niềm vui của nhiều hộ gia đình

Trước kia, gia đình bà Chương Thị Khảu, thôn Lủ 3, xã Võ Lao (Văn Bàn) vẫn dùng nước từ khe núi. Cùng với một số gia đình khác trong thôn, bà Khảu chung tiền mua dây, dẫn nước về sử dụng. Tuy nhiên, nguồn nước lúc có lúc mất, gia đình còn lo lắng trước nguy cơ nước không đảm bảo vệ sinh. Cuối năm 2018, sau khi công trình cấp nước tại địa phương được nâng cấp và sửa chữa, gia đình bà đã có nguồn nước hợp vệ sinh để yên tâm sử dụng. Bà Khảu chia sẻ: Nếu như trước đây, dùng nước khe có khi bị đau mắt đỏ hoặc khi mưa lũ, giặt quần áo trắng bị ngả màu vàng thì nay đã có sự thay đổi lớn. Tôi thấy nước trong, không có cặn hay tạp chất. Đặc biệt là nước được cấp đều, khi xảy ra trục trặc có người đến kiểm tra, sửa chữa. Điều gia đình yên tâm nhất là sức khỏe được đảm bảo nhờ được sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh.

Gia đình bà Khảu yên tâm sử dụng nước hợp vệ sinh.

Võ Lao hiện có 6 công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung. Trong đó 4 công trình đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng nước sinh hoạt theo quy chuẩn Bộ Y tế, do Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh quản lý vận hành và 2 công trình do xã quản lý. Năm 2018, Võ Lao và Văn Sơn (khi chưa xác nhập xã) từ nguồn vốn của Ngân hàng Thế giới, một số công trình cấp nước sinh hoạt được đầu tư cho khu vực có nguồn nước bị nhiễm tạp chất đã được nâng cấp, nâng cao chất lượng nước. Hệ thống dây dẫn, đồng hồ được đầu tư đến từng hộ, đặc biệt là 4 hệ thống lọc, xử lý nước đạt quy chuẩn của Bộ Y tế đã được đầu tư. Nguồn nước sinh hoạt của xã Võ Lao hiện đảm bảo an toàn tương đương như nguồn nước sinh hoạt của thành phố Lào Cai, với 14 chỉ tiêu an toàn về nước sinh hoạt.

Ông Doãn Văn Vĩnh, Phó Chủ tịch UBND xã Võ Lao, cho biết: Người dân ở đây trước kia sử dụng nước lần là chủ yếu. Từ khi các công trình cấp nước được nâng cấp, sửa chữa, được sử dụng nước hợp vệ sinh, bà con rất phấn khởi. Nước sạch về nông thôn, là một trong những tiêu chí quan trọng góp phần để Võ Lao nâng cao các tiêu chí nông thôn mới.

Trong những năm qua, Lào Cai đã đầu tư được nhiều công trình cấp nước sinh hoạt bằng nhiều nguồn vốn. Từ năm 2016 đến 2019, tỉnh đã đầu tư 194 công trình, với tổng vốn đầu tư trên 300 tỷ đồng. Ngoài đầu tư các công trình cấp nước sinh hoạt tập trung nông thôn, tỉnh còn thực hiện chính sách hỗ trợ các hộ gia đình vay vốn để đầu tư xây dựng các công trình cấp nước nhỏ, lẻ quy mô hộ gia đình. Năm 2019, tỷ lệ người dân nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 93%, tăng 7,3% so với năm 2015. Tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn của Bộ Y tế là 34%.

Đảm bảo nguồn nước hợp vệ sinh

Để đảm bảo các công trình cấp nước được vận hành tốt, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn đã thường xuyên phối hợp với các cơ quan chuyên môn của các huyện, UBND các xã tổ chức các lớp tập huấn về công tác quản lý, vận hành, sửa chữa và bảo dưỡng các công trình cấp nước sinh hoạt tập trung cho các cán bộ cấp xã, cấp thôn, bản và người dân được hưởng lợi trên địa bàn nông thôn. Trong giai đoạn 2016-2019, các đơn vị đã phối hợp tổ chức được 33 lớp tập huấn tại 9 huyện, thành phố và 27 buổi tuyên truyền về nước sạch và vệ sinh môi trường, thu hút trên 4.600 người tham gia.

Ông Lự Xuân Chính, Trưởng thôn Lủ 4, thành viên Tổ cung cấp nước sinh hoạt tại xã Võ Lao (Văn Bàn) cho biết: Mỗi cán bộ được giao quản lý, vận hành công trình được tham gia các khóa đào tạo về vận hành, xử lý những hư hỏng nhỏ. Khi ống nước hỏng, nước chảy không đều, chúng tôi có nhiệm vụ kiểm tra và sửa chữa. Chúng tôi cũng thống nhất lịch chốt đồng hồ và ngày thu tiền nước đối với các thôn.

Ông Chỉnh sửa lại một đoạn ống nước bị hỏng.

Nước sinh hoạt nông thôn, chủ yếu là nước từ suối, nước khe đầu nguồn. Để có nước hợp vệ sinh, vấn đề an toàn nguồn nước phải được đảm bảo. Ông Phạm Tiến Nam, Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Văn Bàn cho biết: Các công trình cấp nước tại địa phương đều sử dụng nguồn từ nước mạch hay khe suối. Để nguồn nước đảm bảo vệ sinh, năm 2019, Phòng Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Hạt Kiểm lâm huyện vận động di chuyển 3 hộ dân khỏi khu vực đầu nguồn nước ở Bản Pi, xã Khánh Yên Thượng. Ngoài ra, chúng tôi còn kết hợp với Trung tâm Y tế dự phòng để lấy mẫu nước xét nghiệm và cấp phép cho hơn 200 nguồn nước tại địa phương đảm bảo vệ sinh để khai thác, sử dụng.

Lào Cai phấn đấu đạt tỷ lệ cấp nước sinh hoạt hợp vệ sinh là 98%.

Để đạt được mục tiêu sử dụng nước hợp vệ sinh và nước sạch cho người dân, giai đoạn tới, tỉnh tập trung công tác nâng cấp, sửa chữa và quản lý vận hành, bảo dưỡng công trình cấp nước sinh hoạt tập trung nông thôn; duy trì ổn định công trình hiện có, tăng và ổn định bền vững tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch; chỉ thực hiện đầu tư xây dựng các công trình khi có ít nhất 75% người dân cam kết trả tiền sử dụng nước, đưa nội dung này thành thủ tục bắt buộc khi phê duyệt đầu tư. Đồng thời, tỉnh tăng cường công tác kiểm soát chất lượng nước nông thôn hằng năm và kịp thời phát hiện công trình có nguồn nước bị ô nhiễm để có giải pháp xử lý phù hợp, đảm bảo chất lượng nước sinh hoạt.

Ông Nguyễn Quang Ngọc, Giám đốc Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh cho biết: Khi đầu tư xây dựng nâng cấp, sửa chữa hoặc làm mới công trình, đơn vị phải quan tâm xử lý đảm bảo chất lượng nước cấp cho sinh hoạt theo quy định, đạt quy chuẩn Bộ Y tế. Với những công trình có nguồn nước bị ô nhiễm nặng (Asen), chúng tôi kiên quyết loại bỏ không sử dụng để đảm bảo sức khỏe người dân. Đơn vị sẽ đưa công nghệ mới vào công tác cấp nước nông thôn như: Trạm lọc tinh, khử khuẩn clo... để nâng cao tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước sạch.

HOÀNG THU