Ngày Peter Đại đế chào đời

Cả Moskva hân hoan khi tiếng của quả chuông lớn trên Tháp Ivan Đại đế tại Quảng trường Kremlin vang lên báo hiệu sự ra đời của vị hoàng tử (tsarevich) mới. Những người truyền tin phi ngựa nước đại để mang tin tức đến các thị trấn khác của Nga, và các đặc sứ thì lên đường đến châu Âu. Từ bờ thành lũy trắng của Điện Kremlin, tiếng đại bác nổ rền vang chào mừng suốt ba ngày, trong khi chuông của 1.600 nhà thờ trong thành phố rung ngân nga không nghỉ.

Aleksey vui mừng khôn xiết với đứa con trai mới chào đời của mình và đích thân sắp xếp mọi chi tiết cho buổi lễ tạ ơn công khai tại Thánh đường Đức Mẹ Lên Trời. Sau đó, Aleksey ban lệnh nâng phẩm trật của Kyril Naryshkin, cha của Natalya, và Matveev, cha nuôi của cô, rồi tự tay đưa vodka và rượu vang lấy từ khay cho các vị khách của mình.

Tranh vẽ Peter Đại đế khi nhỏ.

Bé Peter bốn tuần tuổi được rửa tội vào ngày 29 tháng Sáu, Ngày Thánh Peter theo lịch Chính thống. Được đẩy vào nhà thờ trong một chiếc xe nôi lăn dọc theo con đường được rảy nước thánh, đứa trẻ được Fyodor Naryshkin, anh cả của Hoàng hậu, bế trên tay phía trên chậu nước, và được rửa tội bởi cha giải tội riêng của Sa hoàng Aleksey.

Ngày hôm sau, một bữa tiệc hoàng gia được tổ chức cho các phái đoàn gồm các nhà quý tộc, các thương gia và những công dân khác của Moskva, họ kéo đến chật ních Kremlin mang theo những món quà chúc mừng. Những chiếc bàn được trang trí bằng những khối đường khổng lồ được chạm khắc thành tượng đại bàng, thiên nga và các loài chim khác với kích cỡ lớn hơn ngoài đời thực.

Thậm chí còn có cả một mô hình đường phức tạp của tòa thành cổ Kremlin, với hình những người tí hon đang đi lại. Trong căn hộ riêng phía trên phòng tiệc, Hoàng hậu Natalya tổ chức tiệc chiêu đãi riêng cho vợ và con gái của các đại quý tộc, trao đĩa đồ ngọt làm quà cho khách khi họ ra về.

Ngay sau đó, Peter được chuyển vào dãy phòng của cậu. Cậu được chăm sóc bởi một nhóm nhỏ người hầu, bao gồm bảo mẫu, vú nuôi và người lùn làm bạn chơi. Khi lên hai tuổi, cậu chuyển đến căn hộ lớn hơn ở Điện Kremlin với mười bốn người hầu gái. Quần áo của Peter được làm từ lụa, sa-tanh và nhung, thêu chỉ bạc và vàng, trang trí bằng ngọc trai và ngọc lục bảo.

Một người mẹ yêu chiều, một người cha kiêu hãnh và một Matveev hài lòng tranh đua dành những món quà xa hoa cho đứa trẻ, và “vườn ươm” dành cho Peter nhanh chóng tràn ngập những mô hình và đồ chơi phức tạp. Ở một góc phòng có con ngựa gỗ được chạm khắc với chiếc yên da ghim những chiếc đinh bạc, còn dây cương được trang trí bằng ngọc lục bảo.

Trên chiếc bàn gần cửa sổ có một cuốn sách tranh dát vàng và bạc do sáu họa sĩ chuyên vẽ tranh thánh cẩn thận làm riêng cho cậu bé. Hộp nhạc và một cây đàn clavichord nhỏ, trang nhã với dây đồng được mang từ Đức sang. Nhưng đồ chơi yêu thích của Peter và những trò chơi đầu tiên của cậu bé đều dính tới quân sự. Cậu thích đánh chũm chọe và trống.

Những người lính đồ chơi và pháo đài, những chiếc giáo mô hình, những thanh kiếm, súng hỏa mai và súng lục nằm rải rác trên bàn, ghế và sàn nhà của cậu. Bên cạnh giường, Peter cất giữ món đồ chơi quý giá nhất của mình do Matveev tặng, ông ta đã mua nó từ một người ngoại quốc: mô hình một chiếc thuyền.

Thông minh, năng động và ồn ào, Peter lớn lên nhanh chóng. Hầu hết trẻ biết đi khi được khoảng một tuổi còn Peter biết đi lúc bảy tháng. Cha cậu thích đưa cậu hoàng tử nhỏ khỏe mạnh này đi du ngoạn quanh Moskva và đến các biệt thự hoàng gia bên ngoài thủ đô. Đôi khi ông đến Preobrazhenskoe, nơi nghỉ dưỡng riêng, thân mật, ở đó Matveev đã xây dựng một nhà hát ngoài trời dành cho mùa hè. Nơi yên tĩnh bên bờ sông Yauza nằm ngoài Khu ngoại ô Đức này là chốn ưa thích của Natalya. Nhưng cậu bé thường xuyên được đưa đến công trình kiến trúc kỳ vĩ dưới triều đại của Aleksey, cung điện khổng lồ ở Kolomenskoe.

Tòa nhà rộng lớn hoàn toàn bằng gỗ này được người Nga đương thời coi là Kỳ quan thứ tám của thế giới. Tọa lạc trên con dốc đứng nhìn ra khúc quanh của sông Moskva, nó là một mớ hỗn độn kỳ lạ gồm những mái vòm hình củ hành, mái lều, tháp hình chóp dốc, vòm móng ngựa, tiền sảnh, cầu thang mắt cáo, ban công và hiên nhà, mái vòm, sân trong và cổng vào.

Một tòa nhà ba tầng riêng biệt với hai tòa tháp cao nhất được dùng làm căn hộ riêng của Peter và người anh cùng cha khác mẹ Ivan. Mặc dù nhìn từ bên ngoài, nó có vẻ là một khối kiến trúc cổ điển của Nga nhưng cung điện mang nhiều nét hiện đại. Có phòng tắm không chỉ dành cho các thành viên trong gia đình mà còn dành cho người hầu (Điện Versailles, được xây dựng gần như cùng thời điểm, không có phòng tắm hoặc nhà vệ sinh).

Những bức tường gỗ của Điện Kolomenskoe bị xuyên thủng bởi 3.000 cửa sổ lắp kính mica và ánh sáng chiếu vào 270 căn phòng được trang trí theo phong cách hiện đại, trần tục. Những khung cảnh được sơn màu rực rỡ trang trí trần nhà, gương và rèm nhung treo trên tường, xen kẽ với những bức chân dung của Hoàng đế Julius Caesar và Alexander Đại đế.

Chiếc ngai bạc nạm đá quý mà Aleksey ngồi tiếp đón các vị khách được đặt giữa hai con sư tử bằng đồng khổng lồ ở hai bên. Khi Sa hoàng nhấn vào một tay đòn, mắt của những con thú máy này sẽ trợn ngược, hàm của chúng sẽ mở ra và từ cổ họng chúng phát ra một tiếng gầm khàn khàn như đồng thau.

Natalya thích cuộc sống thân mật ở các cung điện ngoại ô hơn là ở Kremlin. Cô ghét không khí ngột ngạt và thường kéo rèm cửa xe lên khi ra ngoài. Aleksey tiếp các sứ thần ngoại quốc ở Kolomenskoe để Natalya dễ quan sát hơn. Năm 1675, đoàn sứ thần Áo cố tình đi chậm lại để Hoàng hậu có thêm thời gian quan sát. Một nhà ngoại giao đã thoáng thấy Peter ba tuổi nắm tay mẹ.

Cuối năm đó, Peter thường xuyên xuất hiện trước công chúng. Aleksey đặt một số cỗ xe ngựa lớn, mạ vàng - kiểu xe ngựa được các vị vua châu Âu đương thời khác sử dụng. Biết chính xác phải làm thế nào để làm hài lòng người khác, Matveev đã đặt mua một bản sao thu nhỏ của một trong những cỗ xe này và tặng nó cho Peter. Chiếc xe ngựa nhỏ bé “có các họa tiết trang trí bằng vàng, do bốn chú ngựa lùn kéo, với bốn chú lùn đứng ở các góc xe và một chú lùn khác ngồi phía sau,” đã trở thành cảnh tượng được yêu thích trong các dịp lễ cấp nhà nước.

Robert K. Massie/Bách Việt Books-NXB Dân Trí