Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5: Bỏ thuốc lá để nâng chất lượng cuộc sống

Mất tiền mua bệnh vào người

Tại Khoa Hồi sức cấp cứu (Bệnh viện Phổi Bắc Giang) có nhiều bệnh nhân đang điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, phần lớn số bệnh nhân này có tiền sử hút thuốc lá. Bệnh nhân N.Th.M, 62 tuổi, quê xã Tân Trung (Tân Yên) nằm thở khó nhọc dưới sự hỗ trợ của máy móc. Người thân của ông M cho biết ông hút thuốc lá hơn 30 năm. Đến năm 2014 biết mình mắc bệnh nên ông bắt đầu bỏ thuốc nhưng đã muộn vì hai lá phổi bị khói thuốc làm cho xơ cứng không thể phục hồi. Năm nào ông cũng phải vài lần vào viện điều trị, mỗi đợt kéo dài từ 10 đến 15 ngày. Ngày ông vào viện, con cháu cũng phải tạm gác việc cơ quan, việc nhà để đi theo chăm sóc.

Bệnh nhân có tiền sử hút thuốc lá điều trị tại Khoa Hồi sức cấp cứu (Bệnh viện Phổi Bắc Giang).

Hằng tháng, Bệnh viện Ung bướu tỉnh tiếp nhận từ 20 đến 30 bệnh nhân ung thư phổi đến khám và điều trị. Thời gian chữa bệnh kéo dài nên kinh tế của những gia đình có người mắc bệnh ngày càng khó khăn. Trường hợp gia đình chị Nguyễn Thị Hòa, ở thị trấn Nhã Nam (Tân Yên) là một ví dụ. Chồng mắc ung thư phổi gần 3 năm, bao nhiêu vất vả đè nặng đôi vai người vợ khi vừa lo sinh hoạt gia đình, trả nợ xây nhà, nuôi 2 con ăn học, lại thêm chi phí mỗi đợt điều trị cho chồng gần 20 triệu đồng. Nỗi lo chồng chất khiến chị gầy sọp, già hơn tuổi.

Bác sĩ Thân Minh Khương, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi cho biết, những năm gần đây, mặc dù số người hút thuốc trong cộng đồng giảm nhưng tỷ lệ bệnh nhân vào viện liên quan đến thuốc lá trong năm 2022 tăng gấp 1,7 lần so với 5 năm trước. Trung bình mỗi ngày bệnh viện có từ 35-40 bệnh nhân nhập viện, chủ yếu là nam giới; số người mắc bệnh do thuốc lá chiếm khoảng 40%. Những bệnh nhân hút thuốc lá lâu năm người mắc bệnh nhẹ thì viêm nhiễm đường hô hấp, nặng hơn có thể mắc ung thư phổi, ung thư vòm họng, phổi tắc nghẽn mãn tính, phải sống chung với bệnh tật suốt đời, nguy cơ tàn phế, chất lượng cuộc sống thấp do thời gian điều trị kéo dài, chi phí tốn kém.

Vì cuộc sống khỏe mạnh

Theo Bộ Y tế, Việt Nam thuộc nhóm 15 nước có số người hút thuốc cao nhất trên thế giới. Ngoài tổn thất về kinh tế do chi phí mua thuốc lá còn kéo theo gánh nặng chi phí điều trị và thiệt hại cho nền kinh tế do người dân suy giảm khả năng lao động.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thuốc lá là nguyên nhân dẫn đến cái chết của hơn 8 triệu người mỗi năm trên toàn cầu. Thế giới có khoảng 1,3 tỷ người hút thuốc lá, 80% trong số đó sống ở các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp.

Đánh giá của Bộ Y tế, Việt Nam thuộc nhóm 15 nước có số người hút thuốc cao nhất trên thế giới. Tổn thất về kinh tế do chi phí mua thuốc lá, gánh nặng chi phí điều trị các bệnh do hút thuốc lá gây nên và thiệt hại cho nền kinh tế do người dân suy giảm khả năng lao động.

Trước những hệ lụy của thuốc lá đến sức khỏe và nền kinh tế, Đảng, Nhà nước đã ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương tuyên truyền, xây dựng các mô hình không khói thuốc.

Nhiều cơ quan doanh nghiệp, nhà máy, công sở trong tỉnh vận động xây dựng không gian, môi trường làm việc không khói thuốc; xây dựng lối sống xanh. Đơn cử như ngành giáo dục đã triển khaimô hình "Trường học không khói thuốc"; truyền thông rộng rãi trên mạng xã hội đồng thời làm mới, tu sửa hơn 1,6 nghìn pa nô, khẩu hiệu tuyên truyền về tác hại của thuốc lá treo tại cổng ra vào, cầu thang và những vị trí dễ quan sát.

Tại cộng đồng dân cư khi triển khai xây dựng nông thôn mới, khu dân cư văn hóa, đô thị văn minh, tổ dân vận cộng đồng, các tổ chức chính trị xã hội tuyên truyền nhân dân thực hiện tiêu chí không khói thuốc khi gia đình có đám hiếu, hỷ, giỗ chạp. Cán bộ, hội viên chi hội phụ nữ vận động người thân bỏ hút thuốc lá để thực hiện tiêu chí "5 không, 3 sạch". Anh Trần Minh Tâm, 53 tuổi, ở thị trấn Đồi Ngô (Lục Nam) cho biết: “Từ ngày không hút thuốc lá kết hợp với chế độ luyện tập thể thao điều độ, sức khỏe của tôi đã cải thiện rõ rệt, nhà cửa không còn ám mùi hôi thuốc lá”.

Đối với các doanh nghiệp, tiêu chí "an toàn" đặt lên hàng đầu. Ông Ngô Đức Thắng, Chủ tịch Công đoàn các khu công nghiệp cho biết: "Hiện tại đây có 180 công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp đang hoạt động. Thời gian qua, cán bộ công đoàn phát huy vai trò tham mưu, phối hợp với chủ doanh nghiệp đưa nội dung cấm hút thuốc lá vào nội quy tại khu vực sản xuất, phòng ngừa nguy cơ cháy nổ. Qua kiểm tra, cán bộ, nhân viên và người lao động đều tự giác chấp hành quy định, hình thành thói quen tốt không sử dụng thuốc lá để bảo vệ sức khỏe, giữ môi trường làm việc sạch, đẹp, văn minh".

Đánh giá của Sở Y tế - cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo Phòng, chống tác hại của thuốc lá tỉnh, những năm gần đây việc thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có nhiều chuyển biến. Tuy nhiên ở một số nơi công cộng, thậm chí như khuôn viên Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Trung tâm Y tế huyện Hiệp Hòa vẫn còn tình trạng người dân hút thuốc lá không đúng quy định.

Mặc dù điều 25, Nghị định số 117/2020/NĐ-CP quy định rõ cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200 nghìn đồng đến 500 nghìn đồng đối với hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm song theo Sở Y tế đến nay cơ quan chức năng chưa xử phạt được trường hợp nào; các hoạt động chủ yếu là tuyên truyền, cảnh báo, giúp người dân nâng cao nhận thức.

Hưởng ứng “Ngày thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá”, Ban Chỉ đạo yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương đẩy mạnh truyền thông, phổ biến thông tin về tác hại của thuốc lá tới cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và người dân trên địa bàn. Phát huy vai trò của công đoàn cơ sở, các tổ chức chính trị xã hội trong việc tuyên truyền, vận động, giám sát cán bộ, nhân dân chấp hành nghiêm Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Chủ cơ sở kinh doanh không bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cho trẻ dưới 18 tuổi. Để thực hiện thành công mục tiêu này, mỗi cán bộ, công chức, viên chức nêu gương trong thực hiện, chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân và mọi người xung quanh.

Bài, ảnh: Mai Toan