Ngày thế giới và toàn dân phòng, chống mua bán người

Các đại biểu đại diện các cơ quan chính phủ, các tổ chức Liên Hợp Quốc, tổ chức quốc tế và Việt Nam tham dự tọa đàm với chủ đề “Kết nối hành động: Không để ai lại phía sau trong công tác phòng, chống mua bán người” đã diễn ra tại Hà Nội ngày 28/7/2025. (Ảnh: VGP/Thùy Dung).

Kết nối hành động, không để ai lại phía sau

Mua bán người được LHQ xác định là một trong 4 loại tội phạm nguy hiểm nhất hiện nay, có nguồn thu bất chính cao chỉ đứng sau tội phạm ma túy và buôn bán vũ khí. LHQ ước tính mỗi năm trên thế giới có khoảng 800.000 đến 1 triệu người bị mua bán. Có khoảng gần 25 triệu nạn nhân của nạn mua bán người trên khắp thế giới, trong đó, có lao động cưỡng bức, nô lệ tình dục, buôn bán nội tạng, bắt cóc... Trong số nạn nhân được phát hiện, gần một nửa là phụ nữ và gần 20% là trẻ em gái. Hơn 150 quốc gia ở tất cả các châu lục đang phải đối mặt với loại hình tội phạm mua bán người.

Tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương tội phạm mua bán người rất diễn biến phức tạp. Kể từ sau đại dịch COVID-19, khu vực Đông Nam Á đã chứng kiến sự bùng nổ của các khu tổ hợp lừa đảo, nơi những tổ chức tội phạm xuyên quốc gia vận hành các hoạt động lừa đảo trực tuyến với quy mô phức tạp. Theo ghi nhận từ Báo cáo thực trạng nạn mua bán người vào các tổ hợp lừa đảo trực tuyến tại Đông Nam Á của Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM), số ca bị mua bán được nhận hỗ trợ của IOM trong khu vực đã tăng hơn 3 lần từ 296 vào năm 2022 lên 978 vào năm 2023. Các băng nhóm tội phạm không chỉ lừa đảo người dùng trực tuyến mà còn bóc lột chính những người bị cưỡng ép làm việc tại đó. Nạn nhân thường là người trẻ, có trình độ, bị lừa tuyển dụng với những hứa hẹn về công việc hấp dẫn, nhưng sau đó bị tịch thu các giấy tờ tùy thân, giam giữ, đánh đập, lạm dụng và ép buộc phải thực hiện các hành vi lừa đảo. Các hành vi này bao gồm đầu tư giả, lừa đảo tiền mã hóa, lừa tình - tiền, mạo danh, trong đó, kẻ thực hiện hành vi lừa đảo tạo tận dụng việc tạo dựng lòng tin với nạn nhân trong một thời gian dài trước khi lừa đảo họ với số tiền lớn.

Năm 2025, chủ đề của Ngày Thế giới phòng, chống mua bán người mang thông điệp “Mua bán người là hoạt động tội phạm có tổ chức - Hãy cùng hành động để chấm dứt các hình thức bóc lột!”. Chủ đề của chiến dịch năm nay nhằm làm nổi bật vai trò then chốt của các cơ quan thực thi pháp luật nhằm đẩy lùi hoạt động tội phạm có tổ chức, đồng thời, đảm bảo hệ thống pháp luật đặt nạn nhân làm trung tâm trong bảo vệ, hỗ trợ và tiếp cận công lý.

Đây cũng là quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước Việt Nam là ghi nhận, bảo vệ và bảo đảm các quyền con người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Chương trình quốc gia về phòng, chống mua bán người các giai đoạn tại Việt Nam đều huy động sự vào cuộc, tham gia của cả hệ thống chính trị, các bộ, ban, ngành và mọi người dân; trong đó, lấy phòng ngừa là chính, là yếu tố căn bản trong triển khai các mặt công tác. Đặc biệt, Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, đã bổ sung các nguyên tắc quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đặc biệt là nguyên tắc "lấy nạn nhân làm trung tâm", mở rộng đối tượng được bảo vệ cũng như chế độ hỗ trợ cho nạn nhân.

Đối tượng Ngô A Giống tại Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh.

Nỗ lực đấu tranh, trấn áp mạnh tội phạm mua bán người

Là tỉnh có đặc thù đường biên giới dài,tình trạng lao động sang làm thuê khu vực biên giới diễn ra khá phổ biến chính là nguy cơ tiềm ẩn của nạn mua bán người. Các đối tượng thường lợi dụng những vùng biên giới khó khăn về kinh tế, thiếu việc làm, và sự nhẹ dạ, cả tin, mất cảnh giác của người dân. Vì vậy, công tác tuyên truyền, phòng chống buôn bán người tại các địa bàn giáp biên nói riêng và trên địa bàn tỉnh nói chung luôn được chú trọng, quan tâm.

Ban Chỉ đạo 138 các cấp tỉnh, đã nỗ lực, đoàn kết thực hiện đồng bộ các giải pháp để phòng, chống tội phạm mua bán người và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc hiệu quả. Các cấp, các ngành tỉnh làm tốt công tác quản lý nhà nước trên mọi lĩnh vực, để khắc phục các sơ hở, thiếu sót trong các lĩnh vực quản lý nhà nước, không để tội phạm lợi dụng chủ trương, chính sách đầu tư phát triển kinh tế xã hội, xóa đói giảm nghèo để trục lợi, vi phạm pháp luật. Chủ động thực hiện đồng bộ các giải pháp bảo đảm an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo, giải quyết việc làm cho người lao động, nâng cao chất lượng đời sống cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số. Đẩy nhanh tiến độ, giải quyết thỏa đáng và giám sát chặt chẽ kết quả giải quyết các kiến nghị, khiếu nại của Nhân dân ở cơ sở, góp phần phòng ngừa và giảm thiểu các yếu tố phát sinh tội phạm. Triển khai Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 để huy động sức mạnh của quần chúng nhân dân tham gia vào công tác phòng, chống tội phạm mua bán người.

Việc triển khai đồng bộ các biện pháp công tác, chú trọng đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa nghiệp vụ với công tác đấu tranh, tấn công trấn áp quyết liệt tội phạm mua bán người, đã góp phần bảo đảm tốt an ninh, trật tự trên địa bàn toàn tỉnh. Thường xuyên mở các đợt cao điểm để tập trung nắm tình hình, điều tra xử lý các đối tượng, đường dây mua bán người và tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép.

6 tháng đầu năm 2025, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh điều tra xử lý 02 vụ, 02 đối tượng là tội phạm mua bàn người. Cụ thể: Ngày 10/3/2025, căn cứ tài liệu, chứng cứ đã thu thập được và lời khai của đối tượng Ngô A Giống, sinh năm 1992, trú tại xã Hồng Trị, huyện Bảo Lạc (nay xã Bảo Lạc) khai nhận hành vi lừa đảo để đưa L.T.P, sinh năm 2002, trú tại xã Quảng Lâm, huyện Bảo Lâm (nay Quảng Lâm) sang Trung Quốc bán vào năm 2025 được 6 triệu đồng tiền công. Hiện bị can Giống bị khởi tố, bắt giam và tiếp tục điều tra làm rõ. Tiếp đó, ngày 13/6/2025, tại khu vực biên giới xã Lý Quốc, huyện Hạ Lang (nay xã Lý Quốc) Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh phối hợp với Công an Trung Quốc và Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lý Vạn bắt được Hoàng Văn Duy, sinh năm 1990, trú tại Phạm Kha, Thanh Miện, tỉnh Hải Dương là đối tượng truy nã đặc biệt về tội mua bán người.

Hiện nay, Công an tỉnh tập trung mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm mua bán người trên phạm vi toàn quốc, thời gian từ ngày 01/7/2025 đến ngày 30/9/2025. Phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan tổ chức các hoạt động hưởng ứng "Ngày thế giới phòng, chống mua bán người", "Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người 30/7"; phối hợp tổ chức các hội nghị tuyên truyền về phòng chống mua bán người tại các xã biên giới...

Có thể thấy, công tác phòng, chống mua bán người là nhiệm vụ khó khăn, đặc biệt là đối với địa phương có đường biên giới dài như tỉnh Cao Bằng nói riêng, cả nước nói chung và là vấn đề toàn cầu. Để không trở thành nạn nhân của tội phạm mua bán người, trước hết mỗi người dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, chủ động nhận biết được âm mưu, phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm mua bán người. Khi phát hiện tội phạm mua bán người hoặc các trường hợp nghi vấn mua bán người, đề nghị nhân dân chủ động báo với cơ quan chức năng nơi gần nhất để có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời.

Ngày Thế giới phòng, chống mua bán người và Ngày toàn dân phòng chống mua bán người tại Việt Nam được tổ chức hằng năm vào ngày 30/7, là lời nhắc nhở toàn cầu về tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức đối với loại tội phạm nguy hiểm không chỉ ảnh hưởng đến nạn nhân mà còn đến toàn xã hội. Cùng nhau, các quốc gia hãy đoàn kết đối mặt với những thách thức, hỗ trợ nạn nhân, buộc tội phạm mua bán người phải chịu trách nhiệm và phấn đấu vì một thế giới không ai bị mua bán hay bóc lột.

P.V