Nghệ An: Ô nhiễm nặng vì trạm nghiền xi măng, dân mòn mỏi chờ tái định cư

Video 11 hộ dân sống cạnh Dự án Trạm nghiền xi măng Sông Lam (Nghệ An) hàng ngày phải chịu khói bụi, ô nhiễm mong sớm được di dời.

Sống trong ô nhiễm

Dự án Trạm nghiền xi măng Sông Lam là một hạng mục quan trọng trong Dự án Nhà máy Xi măng Sông Lam với tổng mức đầu tư 12.500 tỷ đồng, thời hạn hoạt động 50 năm. Sau nhiều năm triển khai, các hạng mục chính như trạm nghiền, hệ thống vận chuyển và Cảng biển Nghi Thiết đã đi vào vận hành, phục vụ sản xuất.

Để thực hiện dự án, vào năm 2016, địa phương đã có chủ trương di dời 9 hộ dân xã Nghi Thiết cũ, nay là 11 hộ xóm Hải Thịnh (xã Hải Lộc) đến nơi ở mới để tránh ảnh hưởng bởi khói bụi, tiếng ồn của dự án.

Video khu dân cư xóm Hải Thịnh (xã Hải Lộc, Nghệ An) nằm ngay cạnh Dự án Trạm nghiền xi măng Sông Lam.

Sau khi có chủ trương, chính quyền địa phương cùng các đơn vị liên quan đã tiến hành đo đạc, kiểm đếm tài sản và quy hoạch khu tái định cư với 18 lô đất, mỗi lô rộng khoảng 300m2. Dù khu tái định cư đã được xây dựng hoàn thiện nhiều năm trước nhưng hiện nay vẫn bỏ không. Trong khi đó, 11 hộ dân chịu ảnh hưởng bởi dự án chưa thể di dời đến nơi ở mới.

Nhà cách bờ tường rào của Dự án Trạm nghiền xi măng khoảng 50m, bà Lê Thị Hải (39 tuổi, xóm Hải Thịnh) cho biết, hàng ngày luôn phải sống trong cảnh khói bụi, tiếng ồn từ dự án. “Mỗi khi bên trong dự án hoạt động thì cư dân chúng tôi ở đây lại hứng chịu bụi, ồn ào. Kêu mãi chẳng được, chúng tôi phải mua lưới, bạt về trùm quanh nhà, giảm được tý nào hay tý đó chứ khổ lắm”, bà Lê Thị Hải nói.

Từ vị trí nhà người dân đến tường rào dự án chỉ khoảng 50m.

Các hộ dân phải dùng bạt, lưới quây kín nhà để giảm thiểu bụi từ dự án.

Cách đó không xa, bà Hà Thị Chung (75 tuổi) cũng sống trong cảnh tương tự. Ở tuổi gần đất xa trời nhưng ngày nào bà cũng phải đóng cửa kín để tránh bụi từ dự án. “Tiếng máy nghiền cả ngày lẫn đêm, chúng tôi chờ mãi vẫn chưa biết bao giờ mới được di dời. Tôi già rồi thì không nói, nhưng thế hệ con cháu thì cần có môi trường sống tốt hơn, mong được chuyển đến nơi an toàn hơn” bà Chung bức xúc.

Những phản ánh này cũng là tình trạng chung của 11 hộ dân trong diện di dời ở xóm Hải Thịnh (xã Hải Lộc). Thời gian qua, 11 hộ dân đã làm đơn tập thể gửi chính quyền địa phương cùng các cơ quan chức năng để mong sớm được tái định cư.

Người dân sống trong lo sợ bởi bụi khói và tiếng ồn của dự án.

Xã “bó tay” vì không đủ kinh phí!

Theo tìm hiểu của phóng viên, nguyên nhân của sự chậm trễ kéo dài này chủ yếu nằm ở thủ tục và kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng. Trước đây, công tác GPMB do huyện Nghi Lộc (cũ) phụ trách. Nhưng sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, nhiệm vụ được chuyển về UBND xã Hải Lộc.

Trao đổi với phóng viên Báo Tiền Phong, ông Nguyễn Đình Thi - Chủ tịch UBND xã Hải Lộc thừa nhận vấn đề, thực trạng của 11 hộ dân ở xóm Hải Thịnh là rất cấp thiết. Tuy nhiên, việc thực hiện di dời chưa thể thực hiện.

Dù đã có chủ trương gần 10 năm qua nhưng người dân trong khu vực ảnh hưởng vẫn chưa được di dời tái định cư.

Cụ thể, hiện nay việc xác định cơ quan chủ trì chi trả khoản hỗ trợ di dời người dân vẫn chưa được xác định. Xã Hải Lộc nhiều lần gửi văn bản, làm việc với Ban Quản lý Khu Kinh tế Đông Nam để xin hướng dẫn, nhưng chưa nhận được phản hồi chính thức.

Chủ tịch UBND xã Hải Lộc cho biết thêm, dự kiến chi phí thực hiện việc di dời khoảng 50 tỷ đồng, số tiền này vượt xa khả năng của ngân sách cấp xã để thực hiện.

Khu tái định cư cho các hộ dân được xây dựng hoàn thiện trên đường dẫn vào xóm.

Khu tái định cư hoàn thiện nhiều năm nay nhưng người dân chưa thể di dời đến ở.

Một phương án khác từng được tính đến là Công ty CP Xi măng Sông Lam tạm ứng kinh phí GPMB và sau đó được khấu trừ vào nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, phương án này cần có ý kiến chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền cấp tỉnh và hiện vẫn chưa hoàn tất thủ tục.

Việc di dời tái định cư cho 11 hộ dân xóm Hải Thịnh không chỉ là vấn đề thủ tục, mà là nhiệm vụ cấp bách nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân đang sống trong vùng ô nhiễm nặng.

Ngọc Tú