'Nghệ sĩ là chiến sĩ' – Triển lãm kỷ niệm 80 năm 'Đề cương về văn hóa Việt Nam'

Đây là triển lãm do Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức nhân dịp kỷ niệm 80 năm "Đề cương về văn hóa Việt Nam" (1943-2023), góp phần tôn vinh và tri ân các thế hệ họa sĩ, những người đã sử dụng bút vẽ, bảng màu làm vũ khí, đem năng lực, nhiệt huyết để cống hiến cho Tổ quốc.

Triển lãm trưng bày 80 tác phẩm mỹ thuật được sáng tác từ năm 1945 - 1954, trên chất liệu giấy. Các tác phẩm thể hiện sự hưởng ứng, vận động và chuyển biến về nhận thức tư tưởng của giới văn nghệ sĩ, từ bỏ cuộc sống chốn phồn hoa đô thị để tham gia vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, dũng cảm nhận trách nhiệm xây dựng và phát triển nền văn hóa mới Việt Nam. Đặc biệt, trong số đó có 22 họa sĩ Mỹ thuật Đông Dương.

Tác phẩm "Xưởng rèn trong chiến khu" của họa sĩ Trần Văn Cẩn.

Từ những người con của mọi miền đất nước, các họa sĩ đã trở thành chiến sĩ trên mặt trận văn hóa. Họ vẽ tranh, tổ chức triển lãm, làm báo, tuyên truyền, dạy mỹ thuật, hay trực tiếp tham gia chiến đấu; lấy nhiệm vụ phụng sự Tổ quốc, hạnh phúc của nhân dân làm niềm cảm hứng, đề tài sáng tác. Hòa mình và tham gia vào những đoàn quân Nam tiến, dân công, Hội Văn hóa Cứu quốc, Thanh niên Cứu quốc, Bộ đội, du kích… người nghệ sĩ - chiến sĩ đã kịp thời ghi lại những hình ảnh chân thực, giàu cảm xúc về lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí quyết chiến quyết thắng, thi đua tăng gia sản xuất, truyền thống hiếu học của đồng bào và quân dân cả nước.

Dịp này, công chúng có dịp tiếp cận nhiều tác phẩm tiêu biểu như: Dao găm rèn cho du kích (1945, Nguyễn Hiêm), Làm kíp lựu đạn (1947, Nguyễn Đỗ Cung), Kéo bễ lò rèn (1951, Trần Văn Cẩn), Đoàn kết chống xâm lăng (1947, Văn Giáo), Du kích Bến Tre (1948, Diệp Minh Châu), Dân công kháng chiến (1948, Lê Quốc Lộc), Dân công sửa chữa cầu đường (Tây Bắc) (1951, Nguyễn Sỹ Ngọc), Bộ đội nghỉ trong hang (1951, Tô Ngọc Vân), Lội suối (1952, Nguyễn Trọng Hợp), Tay bừa tay súng (1954, Huỳnh Văn Thuận), Đi cấy (1954, Nguyễn Văn Tỵ), Bộ đội và thiếu nhi (1950, Nguyễn Thị Kim), Lớp học bổ túc ở Quảng Nam (1948, Văn Giáo)…

Tranh "Hà Nội kháng chiến" của họa sĩ Văn Giáo.

Đặc biệt, tại triển lãm còn có bộ tranh địch vận của họa sĩ Lương Xuân Nhị. Tranh địch vận là một hình thức tuyên truyền góp phần làm dao động tâm lý phía bên kia chiến tuyến. Sử dụng nhiều loại giấy có trong thời điểm đó, bằng các kỹ thuật ký họa chì, mực, vẽ màu nước, bột màu, in…, các họa sĩ đã thể hiện sự quyết tâm, hăng say, sáng tạo trong hành trình làm chiến sĩ, thể hiện niềm tin, sự quyết tâm gánh vác trọng trách của đất nước.

Triển lãm mở cửa từ ngày 24/2 đến hết ngày 5/3 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Hà Nội.

N.H