Nghệ sĩ Nhân dân, đạo diễn Phạm Thị Thành qua đời

Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Thị Thành lúc sinh thời. (Ảnh tư liệu)

Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Thị Thành sinh năm 1941. Bà là chắt ngoại của Tuy Lý Vương - con trai thứ 11 của vua Minh Mạng và là con gái út của quan đại thần nhà Nguyễn, triều Bảo Đại - Đổng lý văn phòng nội các Phạm Khắc Hòe - người có công lớn trong việc vận động vua Bảo Đại thoái vị.

Được thừa hưởng tình yêu văn chương, nghệ thuật từ cha mẹ, ngay từ bé, Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Thị Thành đã ấp ủ ước mơ theo đuổi nghệ thuật. Năm 14 tuổi, bà gia nhập đoàn văn công Trung ương, có cơ hội gặp gỡ và sau này nên duyên với Nghệ sĩ Nhân dân Đào Mộng Long.

Năm 1970, bà được Nhà nước cử sang Nga du học chuyên ngành đạo diễn sân khấu. Trở về sau 7 năm học tập, bà cùng đạo diễn Hà Nhân soạn thảo đề án thành lập Nhà hát Tuổi trẻ.

Năm 1987, Nhà hát Tuổi trẻ chính thức ra đời, đạo diễn Hà Nhân giữ chức Giám đốc, còn Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Thị Thành làm Phó Giám đốc. Dưới sự dìu dắt của bà, nhiều gương mặt tài năng thuộc khóa diễn viên đầu tiên của Nhà hát Tuổi trẻ sau này đã trở thành những nghệ sĩ tên tuổi, như: Nghệ sĩ Nhân dân Lan Hương, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Khanh, Nghệ sĩ Nhân dân Anh Tú, Nghệ sĩ Ưu tú Chí Trung, Nghệ sĩ Ưu tú Đức Hải…

Bên cạnh vị trí Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ (giai đoạn 1991-1996), Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Thị Thành còn từng đảm nhận nhiều chức vụ, như Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn, Phó Chủ tịch Hiệp hội UNESCO Việt Nam, ủy viên Ban chấp hành Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam…

Là người tận hiến cả đời cho sân khấu Việt Nam, bà đã làm nên “gia tài” đồ sộ với việc đạo diễn hơn 200 vở kịch, trong đó có gần 20 vở giành Huy chương Vàng và một số vở đoạt Huy chương Bạc.

Đặc biệt, với việc “khai phá” tiềm năng sáng tạo của nhà viết kịch thiên tài Lưu Quang Vũ, Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Thị Thành đã kết hợp cùng tác giả Lưu Quang Vũ mang đến hơi thở đầy sôi động cho sân khấu trong nước với hàng chục vở diễn ấn tượng như: Sống mãi tuổi 17, Mùa hạ cuối cùng, Trái tim trong trắng, Ông vua hóa hổ, Người tốt nhà số 5…

Ngoài kịch, bà còn tham gia dàn dựng nhiều lễ hội, trong đó có nhiều lễ hội quy mô lớn như: kỷ niệm 990 năm Thăng Long-Hà Nội, 330 năm thành lập Khánh Hòa, Festival Huế… Ngoài ra, bà còn tích cực tham gia vào các dự án hợp tác nghệ thuật quốc tế, tham gia giảng dạy cho các sinh viên theo học ngành sân khấu-điện ảnh…

Với những đóng góp của mình, bà đã được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 1988 và danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 1997. Năm 2012, bà được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Thị Thành đã về miền mây trắng, nhưng những dấu ấn, tinh thần, tình yêu sân khấu của bà vẫn đang được nuôi dưỡng và tiếp nối nơi các đồng nghiệp, học trò, để dòng chảy sân khấu Việt Nam luôn được đắp bồi, gắn bó với công chúng nhiều thế hệ.

TRANG ANH