Nghệ sĩ Thái Thị Liên - Tiếng đàn còn mãi ngân vang

Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên chơi đàn khi ở tuổi 100. Ảnh tư liệu.

Ngày 23/12, đại diện Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam cho biết, đêm nhạc “Tiếng đàn còn mãi ngân vang” sẽ tái hiện những âm hưởng bất tận của tiếng đàn Thái Thị Liên qua sự tham gia của các thế hệ học trò và giảng viên xuất sắc. Từ những lứa học trò đầu tiên được học trực tiếp từ bà, nay đã ở tuổi 80 như NGƯT Kim Dung và NSƯT Tuyết Minh đến những thế hệ trẻ - giảng viên chủ chốt của khoa hôm nay, những học trò của học trò như TS Đào Trọng Tuyên - Trưởng khoa Piano; PGS.TS Nguyễn Huy Phương - Chủ tịch Hội đồng Học viện... Từ những học trò, cũng là con của NGND Thái Thị Liên như GS.NGND Trần Thu Hà, đến cháu, chắt của bà như những tiếng đàn được ngân vang bất tận.

Đặc biệt, phần hai của chương trình là món quà của NSND Đặng Thái Sơn - người con trai danh tiếng của bà, với những bản nhạc yêu thích, tri ân người mẹ - người thầy lớn của nhiều thế hệ.

“Tiếng đàn còn mãi ngân vang” sẽ diễn ra tối 28/12, không chỉ là lời tri ân mà còn là sự tiếp nối di sản âm nhạc của một huyền thoại, người đã dành trọn đời mình để gieo mầm nghệ thuật và truyền cảm hứng qua những nốt nhạc.

Nghệ sĩ, NGND Thái Thị Liên sinh ngày 4/8/1918, tại Chợ Lớn, TPHCM trong một gia đình đại trí thức. Cha của bà là kỹ sư Thái Văn Lân, một trong những kỹ sư điện đầu tiên của Việt Nam tốt nghiệp tại Pháp, do đó cả nhà bà đã nhập quốc tịch Pháp. Anh trai của bà là luật sư Thái Văn Lung, hoạt động cách mạng, hi sinh năm 1946 và tên ông được đặt cho một con đường giữa trung tâm TPHCM. Chị gái của bà là nghệ sĩ Thái Thị Lang, nhà soạn nhạc nữ đầu tiên của Việt Nam, nghệ sĩ piano Việt Nam đầu tiên tốt nghiệp Nhạc viện Paris và từng lưu diễn khắp thế giới.

Bà hoạt động cách mạng từ sớm, ở trong nước và cả nước ngoài. Thời gian hoạt động bên Pháp, bà còn đại diện cho Việt Nam dự và phát biểu tại Hội nghị Phụ nữ thế giới ở châu Phi. Người chồng đầu của bà là ông Trần Ngọc Danh. Năm 1948, ông Trần Ngọc Danh được phân công nhiệm vụ là đại sứ Việt Nam đầu tiên tại Tiệp Khắc, bà Liên cũng đi theo chồng.

Năm 1951, trong nước chiến tranh diễn ra rất ác liệt. Từ Tiệp Khắc, bà lại theo chồng về thẳng Việt Bắc, tham gia vào cuộc chiến đấu gian khổ với các đồng chí của mình. Không may chồng bà mất vì bệnh ở Việt Bắc, để lại cho bà hai người con thơ.

Bà lấy người chồng thứ hai là nhạc sĩ Đặng Đình Hưng, chính trị viên Đoàn Ca múa nhân dân trung ương khi hai người cùng hoạt động ở Việt Bắc, sinh thêm một người con trai, chính là nghệ sĩ Đặng Thái Sơn.

Không chỉ những đóng góp ở chiến khu, sau hòa bình 1954, bà Thái Thị Liên là một trong bảy người thầy đầu tiên lập ra Trường Âm nhạc Việt Nam năm 1956 (sau này là Nhạc viện Hà Nội và ngày nay là Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam). Bà làm trưởng khoa Piano nên những lứa học sinh piano đầu tiên đều là học trò của bà.

Các con bà là NSND Đặng Thái Sơn, NSND Trần Thu Hà và kiến trúc sư Trần Thanh Bình cũng là những nhân vật làm rạng danh nước nhà. Với những đóng góp của mình, bà được phong tặng Nhà giáo nhân dân (NGND). Nghệ sĩ, NGND Thái Thị Liên mất ngày 31/1/2023 tại Hà Nội.

Lan Dương