Nghị quyết 57 - đòn bẩy cho Đồng Nai cất cánh

Sinh viên Trường đại học Lạc Hồng thực hành trên thiết bị thực hành bán dẫn. Ảnh: C.Nghĩa

Quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt có tới 48 khu công nghiệp (KCN), trong đó có 32 KCN đang hoạt động, thu hút 45 quốc gia, vùng lãnh thổ đến đầu tư. Đồng Nai là một trong những tỉnh công nghiệp hàng đầu, có đóng góp lớn cho ngân sách trung ương hàng năm.

Kỳ vọng sức bật mới

Tuy nhiên, việc một giai đoạn dài thu hút đầu tư thiếu chọn lọc đã bộc lộ nhiều hạn chế, tăng trưởng thiếu bền vững, tạo ra giá trị gia tăng thấp. Nhiều vấn đề về xã hội, môi trường, lãng phí nguồn lực đất đai sẽ phải cần đến nhiều năm nữa mới có thể khắc phục.

Theo Ban Quản lý các KCN Đồng Nai, Đồng Nai đã sớm nhận diện được những bất cập khi thu hút đầu tư thiếu chọn lọc, vì vậy những năm qua đã chủ động thay đổi mô hình thu hút đầu tư, đổi mới mô hình tăng trưởng. Theo đó, tỉnh cương quyết “nói không” với nhà đầu tư có công nghệ lạc hậu, thâm dụng lao động nhưng lại tạo ra giá trị gia tăng thấp và để lại nhiều vấn đề về mặt xã hội và môi trường. Thay vào đó, Đồng Nai khuyến khích các nhà đầu tư có hàm lượng công nghệ cao, công nghệ xanh, thân thiện với môi trường để thực hiện mục tiêu net zero.

Đồng Nai đang có cơ hội trở thành trung tâm đào tạo nhân lực chất lượng cao của nhiều lĩnh vực, trong đó có Trung tâm Nghiên cứu hạt nhân và Trung tâm Nghiên cứu - đào tạo đường sắt tốc độ cao tại thành phố Long Khánh, Trung tâm Đào tạo nhân lực ngành hàng không và Trung tâm Dữ liệu tại huyện Long Thành.

Đến nay, các KCN trên địa bàn tỉnh đã đón nhiều nhà đầu tư lớn, mang đến công nghệ hiện đại và tạo ra những giá trị gia tăng lớn cho nền kinh tế, thân thiện với môi trường, tạo động lực cho người lao động nâng cao tay nghề. Điển hình là Tập đoàn Bosch của Đức tại KCN Long Thành (huyện Long Thành), hiện là nhà máy sản xuất dây đai truyền lực lớn nhất thế giới, với hơn 5 triệu sản phẩm/năm. Đây cũng là một trong những doanh nghiệp đầu tiên tại Đồng Nai được hưởng chính sách ưu đãi đầu tư về công nghệ cao.

Hay như Công ty TNHH ON Semiconductor Việt Nam tại KCN Biên Hòa 2 là doanh nghiệp Hoa Kỳ chuyên sản xuất vi mạch bán dẫn và mạch tích hợp lai, đang tạo ra hàng ngàn việc làm chất lượng cao. Nhiều doanh nghiệp có mức độ tự động hóa cao đang tiếp tục mở rộng đầu tư tại Đồng Nai. Điển hình như Tập đoàn SMC Nhật Bản, nhà sản xuất và cung cấp thiết bị điều khiển tự động lớn trên thế giới, hiện tiếp tục đầu tư giai đoạn 2 tại KCN Long Đức (huyện Long Thành).

Cần đầu tư nhân lực công nghệ cao

Bộ Chính trị đang triển khai hàng loạt chủ trương lớn nhằm đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới với những mục tiêu rất cụ thể. Đó là tiếp tục đầu tư hạ tầng chất lượng cao như: đường bộ cao tốc, đường sắt cao tốc, sân bay, cảng biển đẳng cấp quốc tế. Quá trình đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới thì KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được xác định đóng vai trò đặc biệt quan trọng.

So với các tỉnh, thành trong vùng Đông Nam Bộ, Đồng Nai hiện đứng thứ 2, chỉ sau Thành phố Hồ Chí Minh về số lượng các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng đào tạo đa ngành. Thế nhưng, sự phát triển không đồng đều về chất lượng của các cơ sở đào tạo đang là một rào cản lớn cho sự phát triển.

Hiệu trưởng Trường đại học Đồng Nai, tiến sĩ Lê Anh Đức cho biết, đội ngũ cán bộ quản lý, giảng viên có trình cao như tiến sĩ hiện rất khó thu hút. Một trong những nguyên nhân chính là cơ chế, chính sách thu hút chưa hấp dẫn, mặt khác môi trường làm việc, cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy nghiên cứu khoa học vẫn chưa thể giữ chân được nhân lực trình độ cao. Tuy nhiên, tiến sĩ Lê Anh Đức cho rằng, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị ban hành và đi vào thực tiễn có thể giúp nhà trường tháo gỡ “nút thắt” đang gặp phải.

Trong khi đó, ông Shinji Kamei, nguyên Tổng giám đốc Tập đoàn Mabuchi Motor, hiện là Chủ tịch Quỹ Học bổng Mabuchi Motor toàn cầu, cho rằng đầu tư cho giáo dục - đào tạo và con người chính là “chìa khóa” then chốt. Tỉnh nên có chính sách thu hút và đãi ngộ người tài đến giảng dạy và làm việc trong các cơ sở giáo dục đại học. Cần ưu tiên đầu tư đào tạo các ngành như: công nghệ bán dẫn, sản xuất chíp, trí tuệ nhân tạo, tự động hóa, hàng không, logistics…, từ đó hình thành hệ thống cơ sở đào tạo nhân lực chất lượng cao đa ngành, theo xu hướng phát triển của thế giới.

Hiệu trưởng Trường đại học Lạc Hồng, tiến sĩ Lâm Thành Hiển cho rằng, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị ra đời mang đến cho nhà trường kỳ vọng rất lớn về cơ hội đào tạo nhân lực chất lượng cao gắn với nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ. Nhà trường rất mong được tham gia sâu hơn vào chuỗi phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thông qua được hỗ trợ về đặt hàng và chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực chất lượng cao, ưu đãi về thuế, đất đai phục vụ đào tạo và nghiên cứu khoa học…

Công Nghĩa