Nghị quyết 68: Động lực thúc đẩy thị trường chứng khoán

Trong bối cảnh quốc tế chuyển dịch từ toàn cầu hóa sang hợp tác hóa, Nghị quyết 68 tạo điều kiện để các doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là những doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, tham gia mạnh mẽ vào thị trường. Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế & Tài chính của Quốc hội Phan Đức Hiếu nhận định rằng, Nghị quyết 68 là bước tiến vượt bậc so với các cột mốc trước khi lần đầu tiên kinh tế tư nhân được công nhận và được phép hoạt động trong các lĩnh vực không bị pháp luật cấm. Nếu được thực thi hiệu quả, Nghị quyết sẽ tăng số lượng và chất lượng doanh nghiệp, giúp các công ty Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế.

Nghị quyết 68 đề ra 8 nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm, trong đó nổi bật là hoàn thiện thể chế, khuyến khích đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực quản trị công ty. Những giải pháp này không chỉ hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa đến TTCK Việt Nam. Với khoảng 1.700 công ty đại chúng đã đăng ký giao dịch và niêm yết, TTCK Việt Nam đang phát triển nhanh, hướng tới vị thế hàng đầu khu vực Đông Nam Á. Sự gia tăng doanh nghiệp niêm yết được kỳ vọng mang lại nhiều lựa chọn hàng hóa chất lượng cao, nâng cao tính minh bạch và khả năng cạnh tranh của thị trường.

Ông Hiếu nhấn mạnh 3 nhóm giải pháp chính. Thứ nhất, tạo thuận lợi cho việc thành lập và hoạt động kinh doanh, với mục tiêu giảm 30% các quy định về điều kiện kinh doanh và chi phí tuân thủ, giúp doanh nghiệp đổi mới sáng tạo dễ dàng gia nhập thị trường, từ đó tăng số lượng công ty niêm yết chất lượng cao. Thứ hai, tăng cường bảo vệ doanh nghiệp thông qua áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro trong thanh tra, hạn chế hình phạt quá mức và tách bạch trách nhiệm giữa cá nhân và doanh nghiệp, đảm bảo không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Thứ ba, khơi thông nguồn lực bằng cách giải quyết nhanh các tranh chấp hợp đồng dân sự, thương mại và rút ngắn thời gian xử lý phá sản, tháo gỡ vướng mắc cho hơn 2.000 dự án gặp khó khăn về pháp lý, giúp doanh nghiệp tái cơ cấu hiệu quả.

Để thể chế hóa Nghị quyết 68, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 198, đưa ra các quy định cụ thể như hạn chế thanh tra doanh nghiệp quá một lần, hỗ trợ 2% lãi suất cho doanh nghiệp vay vốn và ưu tiên các gói thầu dưới 20 tỷ đồng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đối với các dự án lớn hoặc trọng điểm quốc gia, cơ chế đấu thầu linh hoạt, thậm chí chỉ định thầu, được áp dụng để tạo cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam tích lũy kinh nghiệm. Quốc hội cũng đang sửa đổi khoảng 30 luật để đảm bảo các mục tiêu của Nghị quyết 68 được triển khai kịp thời, tránh tình trạng chính sách thiếu đồng bộ.

Tuy nhiên, để tận dụng tốt các cơ hội mà Nghị quyết 68 mang lại, ông Hiếu cho rằng, doanh nghiệp cần nâng cao năng lực quản trị, đổi mới sáng tạo và cạnh tranh chuyên nghiệp để không bị tụt hậu, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh với các nhà đầu tư nước ngoài.

Chủ tịch MIACI Việt Nam và thành viên Hội đồng Quản trị VIB, bà Đinh Thị Quỳnh Vân cũng nhấn mạnh vai trò của quản trị công ty trong việc tận dụng cơ hội từ Nghị quyết 68 cho rằng: Quản trị công ty không chỉ đảm bảo sự phát triển bền vững mà còn là chìa khóa để các công ty niêm yết cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Sáng kiến đánh giá quản trị công ty ASEAN (ACGS) và Chương trình VNCT 50 là công cụ quan trọng để nâng cao chất lượng quản trị.

Bà Vân lưu ý rằng, Việt Nam còn khoảng cách lớn trong trách nhiệm của Hội đồng Quản trị, đặc biệt về tỷ lệ thành viên độc lập, công bố quy tắc đạo đức và vai trò của kiểm toán nội bộ.

Các chuyên gia chứng khoán thì nhận định, Nghị quyết 68 là cơ hội vàng để các công ty niêm yết khẳng định vị thế, với sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý và tổ chức quốc tế như IFC. Doanh nghiệp cần chủ động thích nghi với áp lực cạnh tranh và tận dụng các chính sách hỗ trợ để nâng cao năng lực quản trị và đổi mới sáng tạo, góp phần đưa Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành một TTCK mới nổi.

Dương Công Chiến