Nghị quyết 71-NQ/TW: Nâng tầm vai trò giáo viên trong chuyển đổi số

Các em học sinh tại trường TH-THCS Bãi Thơm trong một cuộc thi ngoại khóa. Ảnh: TH - THCS Bãi Thơm

Là một trường vùng sâu, vùng xa tại Đặc khu Phú Quốc (An Giang), Trường Tiểu học - THCS Bãi Thơm đã chủ động triển khai chuyển đổi số với nhiều sáng tạo, từ lồng ghép giáo dục đạo đức số đến ứng dụng trí tuệ nhân tạo ( AI) và các nền tảng công nghệ vào giảng dạy.

Thúc đẩy tinh thần tự học từ tài nguyên số

Bà Lê Thị Bích Phượng, Phó Hiệu trưởng Tiểu học - THCS Bãi Thơm nhận định, Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đặt ra yêu cầu phát huy vai trò chủ thể của học sinh và xây dựng văn hóa học tập suốt đời.

Trong quá trình thực hiện, chuyển đổi số giáo dục đóng vai trò quan trọng bởi tạo ra nền tảng công nghệ và kho học liệu số phong phú, là điều kiện thúc đẩy tự học và hiện thực hóa việc học tập suốt đời.

Học sinh tại trường trong giờ ngoại khóa. Ảnh: TH-THCS Bãi Thơm

Tại trường, giáo viên lồng ghép giáo dục đạo đức số trong môn Tin học, hướng dẫn học sinh ứng xử văn minh trên mạng, tôn trọng bản quyền và trung thực khi sử dụng AI.

Học sinh được khuyến khích khai thác thư viện số, tham gia diễn đàn trực tuyến, thực hiện dự án nhóm thông qua các công cụ công nghệ. Qua đó, các em dần hình thành thói quen tự học, phát triển năng lực sáng tạo và trách nhiệm - những kỹ năng cốt lõi của công dân số tương lai.

Theo bà Phượng, chuyển đổi số và ứng dụng AI trong giáo dục là xu thế tất yếu. Nghị quyết 71-NQ/TW đã mở ra định hướng chiến lược, nhưng thành công phụ thuộc vào sự chủ động, sáng tạo và nỗ lực của từng nhà trường, từng giáo viên trong thực tiễn triển khai.

Nỗ lực vượt khó

Trường Trường Tiểu học - THCS Bãi Thơm có 3 điểm trường tại Bãi Thơm, Đá Chồng, Rạch Tràm. Toàn trường có tổng 540 học sinh, 26 phòng học và 44 giáo viên.

Hiện trường có nhiều khó khăn đến từ hạ tầng và nhân lực. Ba điểm trường cách nhau hơn 7km, trong khi số lượng phòng máy và thiết bị còn hạn chế.

Phần lớn máy tính đã cũ, cấu hình không đáp ứng yêu cầu, đường truyền Internet yếu khiến nhiều tiết học ứng dụng công nghệ chưa đạt hiệu quả như mong đợi.

Dù đội ngũ giáo viên đã tích cực tham gia tập huấn và sử dụng nhiều công cụ hỗ trợ như ChatGPT, Canva, Google Form hay Quizizz, họ vẫn gặp không ít trở ngại do khối lượng công việc dày đặc, nhiều người phải dạy chéo môn.

Đặc biệt, một số học sinh không có thiết bị thông minh cá nhân, giáo viên buộc phải cho mượn máy tính hoặc điện thoại của mình để hỗ trợ các em.

Các giáo viên tại Trường Tiểu học - THCS Bãi Thơm (đặc khu Phú quốc) trong lễ khai giảng vừa qua. Ảnh: TH-THCS Bãi Thơm

Bà Lê Thị Bích Phượng cho rằng, để khắc phục tình trạng này, nhà trường cần được bổ sung biên chế để giảm tải áp lực cho giáo viên, đồng thời đầu tư đồng bộ cơ sở vật chất từ phòng máy, máy chiếu, bảng tương tác đến hệ thống Internet ổn định.

Phó Hiệu trưởng nhà trường nhấn mạnh: “Giáo viên rất cần sự hỗ trợ từ chính sách để có thời gian học hỏi, nghiên cứu các công cụ mới, chứ không chỉ chạy theo lịch dạy dày đặc”.

Đổi mới phương pháp giảng dạy

Chuyển đổi số trong giáo dục không chỉ dừng lại ở việc trang bị thiết bị công nghệ, mà còn là sự đổi mới sâu rộng về phương pháp giảng dạy.

AI đã góp phần cá nhân hóa việc học, hỗ trợ phân tích dữ liệu để giáo viên nắm bắt rõ năng lực của từng học sinh. Tuy nhiên, để đảm bảo tính công bằng và minh bạch, giáo viên cần giữ vai trò là người ra quyết định cuối cùng trong công tác đánh giá.

"AI chỉ nên là công cụ hỗ trợ. Để đạt được kết quả phù hợp, giáo viên cần cung cấp dữ liệu đầu vào rõ ràng, chi tiết và thực hiện nhiều lần điều chỉnh. Không thể để máy móc thay thế hoàn toàn trách nhiệm sư phạm trong việc chấm điểm", bà Phượng nhấn mạnh.

Chuyển đổi số và ứng dụng AI giúp các giáo viên tại trường giảng dạy tốt hơn. Ảnh: TH-THCS Bãi Thơm

AI mở ra cơ hội đổi mới trong kiểm tra - đánh giá, nhưng cần được sử dụng đúng cách, với vai trò đồng hành và hỗ trợ.

Ở cấp tiểu học, THCS, nhiều môn học có thể tận dụng lợi thế từ công nghệ. Chẳng hạn, với môn Toán, AI hỗ trợ tạo đề và phân tích năng lực người học; trong môn Ngoại ngữ, AI giúp rèn luyện kỹ năng nghe - nói thông qua các phần mềm tương tác; còn với môn Tin học, học sinh được phát triển tư duy số và kiến thức lập trình cơ bản.

Với vai trò là giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Tin học, bà Phượng chia sẻ: ngoài giờ học chính khóa, giáo viên trong trường còn sử dụng các nền tảng như Quizizz, Google Classroom hay K12 Online để giao và quản lý bài tập, giúp học sinh củng cố kiến thức.

Đặc biệt, học sinh được khuyến khích trình bày sản phẩm học tập thông qua Canva, PowerPoint hoặc video clip, vừa học vừa rèn luyện kỹ năng sáng tạo và trình bày.

Phó Hiệu trưởng nhà trường nhấn mạnh: “Điều quan trọng là giáo viên phải biết lựa chọn công cụ phù hợp, đồng thời hướng dẫn học sinh hiểu rõ mục đích sử dụng công nghệ để phục vụ học tập, chứ không để công nghệ thay thế hoàn toàn tư duy độc lập của các em.”

Hương Phú