Nghị quyết 72: Chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là nhiệm vụ hàng đầu

Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã trình bày những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 72-NQ/TW. Ảnh: VGP.

Nhiều chỉ số về sức khỏe người dân vượt trội so với nhiều quốc gia

Về thực trạng tình hình, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, với sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước, những năm qua, công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Các chỉ tiêu y tế cơ bản được cải thiện qua các năm, một số chỉ tiêu vượt mức, được quốc tế đánh giá cao: Tuổi thọ trung bình đạt 74,7 tuổi; số năm sống khỏe mạnh 65,4 năm.

Thể chế, cơ chế, chính sách y tế ngày càng hoàn thiện: Ban hành 9 Luật, 4 Pháp lệnh về y tế dự phòng, khám, chữa bệnh, dân số, bảo hiểm y tế, dược.

Hệ thống y tế ngày càng hoàn thiện, mở rộng: 99,6% xã, phường, thị trấn có trạm y tế; số bệnh viện tăng từ 1.162 (2011) lên 1.665 (2024); số giường bệnh tăng từ 24/10.000 dân (2015) lên 34/10.000 dân (2024); …

Chất lượng dịch vụ y tế được nâng cao: Tỷ lệ tiêm chủng mở rộng đạt gần 95%; thanh toán và khống chế nhiều bệnh nguy hiểm lưu hành, đặc biệt là đại dịch Covid-19; nhiều kỹ thuật y tế chuyên sâu được thực hiện thành công. Đội ngũ nhân lực y tế phát triển cả về số lượng và chất lượng: Số bác sĩ tăng từ 8/10.000 dân (2015) lên 14/10.000 dân (2024)

Bao phủ bảo hiểm y tế tăng nhanh: Năm 2024 đạt 94,2% dân số; năng lực cung ứng thuốc, vắc xin được nâng cao: Nhà máy sản xuất thuốc tăng từ 158 (2015) lên 240 (2024); sản xuất 10/12 loại vắc xin tiêm chủng mở rộng.

Tuy nhiên, công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân còn những hạn chế, bất cập và khó khăn, thách thức. Bảo vệ môi trường sống, rèn luyện nâng cao sức khỏe, bảo đảm an toàn thực phẩm, dinh dưỡng chưa được chú trọng đúng mức.

Y tế dự phòng chưa đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch; năng lực sản xuất, cung ứng thuốc, vật tư, thiết bị y tế hạn chế; huy động nhân lực bị động, nhất là khi xảy ra dịch lớn.

Y tế cơ sở chưa cung cấp đầy đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu; khám sàng lọc để phát hiện sớm bệnh tật cho người dân chưa được triển khai rộng rãi.

Chất lượng khám, chữa bệnh và khả năng tiếp cận dịch vụ y tế còn chênh lệch giữa các cấp chuyên môn, vùng, miền, địa phương. Nhân lực y tế ở một số địa phương, y tế cơ sở chưa đáp ứng yêu cầu cả về số lượng, cơ cấu, trình độ, chất lượng; chưa có chế độ đãi ngộ đặc biệt tương xứng. Ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số chậm; cơ chế chính sách chưa đủ mạnh để huy động các nguồn lực cho phát triển y tế.

Về sự cần thiết ban hành Nghị quyết, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, trên cơ sở đánh giá những kết quả đạt được; phân tích các nguyên nhân; đồng thời, dự báo sát các yếu tố khách quan và chủ quan có thể ảnh hưởng đến công tác y tế thời gian tới và trước những yêu cầu cấp bách từ thực tiễn, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 72 về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân nhằm thay đổi mạnh mẽ trong nhận thức và hành động.

Đồng thời, đổi mới toàn diện với các giải pháp đột phá để hướng đến mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh, mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe, sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh, nâng cao thể chất, ý thức bảo vệ sức khỏe và chủ động phòng ngừa bệnh tật trong toàn xã hội, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển đất nước giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

Nghị quyết 72 không thay thế mà kế thừa, phát triển các quan điểm, mục tiêu của các Nghị quyết trước đây của Đảng trong lĩnh vực y tế; đồng thời đi sâu, tập trung vào các nhiệm vụ, giải pháp đột phá, hành động với nhiều chỉ tiêu cụ thể.

"Đây là Nghị quyết có ý nghĩa chiến lược, toàn diện, trước mắt và lâu dài, mang tính hành động cao, thể hiện sự quan tâm đặc biệt và chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Nhà nước ta đối với công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong kỷ nguyên phát triển mới," Phó Thủ tướng nói.

Chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là nhiệm vụ chính trị hàng đầu

Trình bày một số nội dung chính của Nghị quyết 72-NQ/TW, Phó Thủ tướng cho biết, Nghị quyết số 72-NQ/TW đề ra 5 quan điểm chỉ đạo.

Bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là mục tiêu, là động lực, là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, giữ vị trí ưu tiên trong các chiến lược, chính sách phát triển; là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội và mọi người dân.

Người dân là chủ thể trung tâm, được ưu tiên cao nhất trong xây dựng, thực hiện các chính sách tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe thể chất, sức khỏe tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, số năm sống khỏe để phát triển toàn diện; được tiếp cận đầy đủ, công bằng, bình đẳng các dịch vụ y tế.

Quan tâm đào tạo, phát triển nguồn nhân lực y tế chất lượng, cân đối, đủ phẩm chất đạo đức, năng lực; có chính sách ưu đãi, đãi ngộ đặc biệt đối với đội ngũ cán bộ y tế.

Chuyển mạnh từ tư duy tập trung khám bệnh, chữa bệnh sang chủ động phòng bệnh. Xác định đúng vị thế, vai trò của y tế dự phòng, y tế cơ sở, y học cổ truyền; bảo đảm phòng bệnh từ sớm, từ xa, từ cơ sở. Nâng cao toàn diện chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe, phát triển y tế chuyên sâu và bảo đảm an ninh y tế.

Có chính sách, cơ chế đột phá trong huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực để nâng cao chất lượng công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân; đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong y tế; cải cách mạnh mẽ tài chính y tế, bảo đảm hiệu quả, bền vững của chính sách bảo hiểm y tế..

Nghị quyết nêu rõ mục tiêu đến năm 2030, theo đó, tăng chiều cao trung bình của trẻ em và thanh thiếu niên niên từ 1-18 tuổi thêm tối thiểu 1,5 cm; tuổi thọ trung bình đạt 75,5 tuổi, trong đó số năm sống khỏe mạnh đạt tối thiểu 68 năm.

Tỷ lệ tiêm chủng các vaccine trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng đạt trên 95%. Tỷ lệ người dân thường xuyên tham gia hoạt động thể chất tăng thêm 10%. Tăng cường kiểm soát các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe như rượu, bia, thuốc lá và từ môi trường đất, nước, không khí...

Người dân được tiếp cận dịch vụ y tế có chất lượng, hướng tới chăm sóc sức khỏe toàn diện. Từ 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 01 lần, được lập sổ sức khỏe điện tử để quản lý sức khỏe theo vòng đời, từng bước giảm gánh nặng chi phí y tế. Đến năm 2030, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình.

100% trạm y tế cấp xã được đầu tư sở vật chất, thiết bị y tế, nhân lực theo chức năng, nhiệm vụ. Đến năm 2026, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt trên 95% dân số, đến năm 2030 đạt bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân; phát triển các loại hình bảo hiểm sức khỏe.

Về tầm nhìn đến năm 2045, Phó Thủ tướng cho biết, phấn đấu môi trường sống có chất lượng tốt; các chỉ số sức khỏe của người dân, chỉ số bao phủ dịch vụ chăm sóc sức khỏe thiết yếu ngang tầm các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Người dân có tuổi thọ trung bình đạt trên 80 tuổi, trong đó số năm sống khỏe mạnh tăng lên trên 71 tuổi, tầm vóc, thể lực, chiều cao trung bình của thanh niên tương đương các quốc gia có cùng mức phát triển. Hệ thống y tế hiện đại, công bằng, hiệu quả, bền vững, lấy phòng bệnh làm ưu tiên hàng đầu, đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao và đa dạng của Nhân dân.

Về nhiệm vụ, giải pháp, Nghị quyết đề ra 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp.

Một là, đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện trong lĩnh vực y tế.

Hai là, kịp thời hoàn thiện thể chế, tập trung nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế dự phòng, y tế cơ sở, phát huy thế mạnh của y học cổ truyền.

Ba là, nâng cao y đức, phát triển nhân lực y tế chất lượng, đồng bộ, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh và hội nhập quốc tế.

Bốn là, đẩy mạnh cải cách tài chính y tế và phát triển hiệu quả, bền vững chính sách bảo hiểm y tế. Trong đó: Ngân sách Nhà nước bảo đảm các nhiệm vụ chi đáp ứng các yêu cầu cơ bản, thiết yếu và giữ vai trò chủ đạo. Ưu tiên bố trí và bảo đảm mức tăng chi ngân sách nhà nước hằng năm cho y tế. Triển khai khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần. Miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi bảo hiểm y tế.

Năm là, đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện trong chăm sóc sức khỏe.

Sáu là, đẩy mạnh phát triển y tế tư nhân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển y tế.

Trình bày nội dung chủ yếu của Kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 72-NQ/TW, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Với tinh thần "6 rõ: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả", Kế hoạch hành động của Chính phủ đã xác định nhiệm vụ cụ thể để các Bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch hành động, tổ chức triển khai, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện Nghị quyết.

Theo đó, các cấp, các ngành, các địa phương cần ban hành ngay Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 72 và Kế hoạch hành động của Chính phủ trong tháng 11/2025.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long bày tỏ, Chính phủ mong muốn và đề nghị các cấp, các ngành, các địa phương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và toàn thể nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp cùng đoàn kết, chung tay, tổ chức triển khai, thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, cùng các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về y tế, vì một nước Việt Nam khỏe hơn, vững bước tiến lên trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc.

Kiều Chinh

Theo CTTĐT Chính phủ