Miễn viện phí, khám sức khỏe định kỳ - bước đột phá nhân văn từ Nghị quyết 72

PGS.TS.BS Trần Phủ Mạnh Siêu, Giám đốc Bệnh viện Gò Vấp, TP.HCM cho rằng đây là bước thay đổi lớn trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đặc biệt có lợi cho người yếu thế, thu nhập thấp. Việc miễn viện phí và khám định kỳ 1 năm/lần rất có lợi cho người dân, mở ra một sự thay đổi lớn trong nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe chủ động.

Theo BS Mạnh Siêu, lâu nay ngành y tế vẫn thường xuyên tổ chức các chuyến đi từ thiện, khám chữa bệnh miễn phí cho bà con vùng sâu, vùng xa, song chủ yếu mang tính tự phát, chưa tiếp cận rộng rãi và kịp thời. Các bệnh viện cũng kêu gọi mạnh thường quân hỗ trợ cho bệnh nhân nghèo, nhưng nguồn lực phụ thuộc vào thiện nguyện. Nay có chính sách từ Nhà nước là điều kiện thuận lợi hơn nhiều cho người bệnh.

PGS.TS.BS Trần Phủ Mạnh Siêu kỳ vọng chính sách này sẽ góp phần nâng cao tuổi thọ, tạo sự công bằng trong tiếp cận y tế.

Theo nhiều chuyên gia y tế, Nghị quyết 72 mang ý nghĩa rất nhân văn

“Có nhiều người dân không được tiếp cận với dịch vụ sức khỏe qua tuyên truyền, không biết là cần phải đi khám sức khỏe định kỳ. Đó là những người lao động chân tay, ở xa xôi, tất bật quanh năm, họ không biết cách chăm sóc sức khỏe chủ động. Nếu thuộc diện đó thì sau này địa phương sẽ hỗ trợ thông báo cho họ đi khám”, BS Mạnh Siêu nói.

Bác sĩ CK2 Trần Văn Khanh, Giám đốc Bệnh viện Lê Văn Thịnh (TP.HCM) đánh giá Nghị quyết 72 là chính sách nhân văn sâu sắc và khả thi nếu thực hiện theo lộ trình hợp lý, đồng thời bảo đảm các điều kiện cần thiết về nguồn lực và hạ tầng y tế.

Ông cho biết, hiện BHYT đã bao phủ khoảng 93–94% dân số, song vẫn còn một bộ phận lao động tự do, cận nghèo, người dân vùng sâu, vùng xa chưa tham gia. Chi tiêu y tế từ tiền túi của hộ gia đình vẫn chiếm tới 40% tổng chi, trở thành gánh nặng và là nguy cơ nghèo hóa do bệnh tật.

Do vậy, Nghị quyết 72 là định hướng lớn, giúp giảm chi phí y tế cho người dân, tiến tới công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế, đặc biệt với người nghèo, người yếu thế.

Nghị quyết 72 đưa ra mục tiêu đến năm 2026, toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí

Theo BS Khanh, để chính sách đi vào thực tiễn, hệ thống y tế cần được củng cố đồng bộ: tăng chi từ ngân sách, mở rộng quỹ BHYT, đẩy mạnh xã hội hóa, hợp tác công – tư; bổ sung nhân lực tuyến cơ sở, cải thiện chế độ đãi ngộ, ứng dụng AI và telehealth để giảm tải; chuẩn hóa dịch vụ khám chữa bệnh cơ bản, đầu tư công nghệ thông tin để giám sát chi phí. Ông cũng đề xuất bổ sung chính sách khám sức khỏe định kỳ 1 lần/năm với các xét nghiệm cơ bản, siêu âm tổng quát.

Về triển khai, BS Khanh cho rằng có thể thực hiện theo hai giai đoạn: ngắn hạn ưu tiên cho nhóm yếu thế như người nghèo, cao tuổi, trẻ em, người có công; trung hạn mở rộng ra toàn dân khi đạt độ bao phủ BHYT 100%. Ông nhấn mạnh cần hoàn thiện cơ chế thanh toán giữa BHYT và ngân sách, tăng chi y tế, đồng thời kiểm soát lạm dụng dịch vụ qua công nghệ thông tin, giám sát độc lập và cơ chế minh bạch.

“Chúng ta có thể thí điểm với nhóm trên 40 tuổi, người có bệnh mãn tính hoặc công nhân lao động nặng nhọc. Nếu làm tốt, đây là chính sách lợi ích kép cho cả người dân và ngành y tế”, BS Khanh nói.

Đồng tình, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM nhấn mạnh, việc khám sức khỏe định kỳ miễn phí sẽ giúp người dân phát hiện bệnh sớm, từ đó phòng bệnh hiệu quả hơn.

Hiện BHYT đã bao phủ khoảng 93–94% dân số

Theo BS Trương Hữu Khanh, đầu tư cho dự phòng lời gấp 8 lần đầu tư cho điều trị. Nếu phòng bệnh tốt thì sẽ giảm được chi phí điều trị rất lớn.

Một nội dung đáng chú ý khác trong Nghị quyết 72 là chính sách ưu đãi vượt trội dành cho nhân viên y tế trực tiếp làm chuyên môn tại trạm y tế xã, phường và cơ sở y tế dự phòng. Mức phụ cấp ưu đãi nghề được nâng tối thiểu lên 70%.

Theo bác sĩ Khanh, đây là sự ghi nhận và khích lệ lớn đối với đội ngũ y, bác sĩ làm công tác dự phòng, vốn lâu nay chịu nhiều thiệt thòi: thu nhập thấp, ít cơ hội tăng thêm thu nhập và chưa được đánh giá đúng với vai trò, vị trí của họ trong hệ thống y tế.

Kim Dung/VOV-TP.HCM