Nghị quyết 72-NQ/TW: Bứt phá toàn diện để xây dựng một Việt Nam khỏe mạnh

Ngày 9/9/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TW về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Trong cuộc trao đổi với báo chí, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh sức khỏe là "vốn quý nhất" của mỗi con người và của toàn xã hội; đầu tư cho sức khỏe chính là đầu tư cho phát triển đất nước.

Nghị quyết 72-NQ/TW được xây dựng trên nền tảng các chủ trương, đường lối trước đây nhưng đặc biệt nhắm vào những vấn đề mới, những "nút thắt" cần giải quyết để tạo đột phá mang tính chiến lược, toàn diện và lâu dài.

Thành tựu - nhưng còn nhiều thách thức phải vượt qua

Bộ trưởng nêu rõ ngành y tế đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, Việt Nam được quốc tế ghi nhận trong thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững về sức khỏe, với chỉ số bao phủ dịch vụ y tế thiết yếu vượt mức trung bình khu vực.

Tuy nhiên, thực tiễn còn nhiều hạn chế: Bảo vệ môi trường, dinh dưỡng, an toàn thực phẩm chưa được chú trọng đúng mức; y tế dự phòng chưa được đầu tư tương xứng; năng lực sản xuất thuốc, vật tư, trang thiết bị phụ thuộc nhập khẩu; huy động nhân lực còn bị động khi xảy ra dịch lớn;

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thăm hỏi bệnh nhân đang được điều trị.

Y tế cơ sở chưa cung cấp đầy đủ dịch vụ ban đầu, chưa tạo được niềm tin khiến tình trạng vượt tuyến gây quá tải; chênh lệch chất lượng giữa vùng, miền; chăm sóc người yếu thế chưa được quan tâm đầy đủ; y học cổ truyền, nghiên cứu khoa học và chuyển đổi số còn chậm; cơ chế, chính sách đãi ngộ chưa đủ mạnh; một số vụ việc vi phạm, trục lợi trong khám chữa bệnh, dược, thực phẩm gây bức xúc xã hội.

Những trọng tâm đột phá của Nghị quyết 72

Nghị quyết xác định 5 quan điểm, 5 nhóm mục tiêu đến năm 2030 (tầm nhìn đến 2045) và 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đột phá, tập trung vào các vấn đề cốt lõi, có tác động lớn để khơi thông "điểm nghẽn".

Những nội dung chủ yếu được Bộ trưởng nêu bật gồm:

Chuyển từ chữa bệnh sang chăm sóc, nâng cao sức khỏe toàn diện: Quản lý sức khỏe theo vòng đời; tăng cường tuyên truyền, giáo dục sức khỏe; đề cao vai trò chủ thể của người dân trong chăm sóc sức khỏe; thúc đẩy phong trào toàn dân chủ động bảo vệ sức khỏe.

Kiện toàn y tế dự phòng và củng cố y tế cơ sở: Nâng cao năng lực giám sát, cảnh báo sớm, phòng, chống dịch từ sớm, từ xa, từ cơ sở; hoàn thiện chức năng, tổ chức trạm y tế cấp xã theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập; đảm bảo cung ứng dịch vụ phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám chữa bệnh và dịch vụ chăm sóc xã hội; trang bị cơ sở vật chất, thuốc, thiết bị thiết yếu, đặc biệt cho vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Phát triển nhân lực y tế, nâng cao y đức và đãi ngộ đặc biệt: Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ; nâng cao chuyên môn và y đức theo tinh thần "Lương y phải như từ mẫu". Tập trung phát triển nhân lực cho y tế cơ sở, y tế dự phòng và vùng khó khăn; có chính sách đãi ngộ vượt trội (xếp lương, phụ cấp ưu đãi nghề) để thu hút, giữ chân cán bộ y tế; đầu tư cơ sở đào tạo chất lượng cao, triển khai đào tạo chuyên sâu sau đại học do Bộ Y tế quản lý.

Mục tiêu nhân lực cụ thể (giai đoạn 2025–2030): Mỗi năm các địa phương luân phiên, điều động ít nhất 1.000 bác sĩ về làm việc có thời hạn tại trạm y tế cấp xã; bổ sung bác sĩ cơ hữu, phấn đấu đến năm 2027 có 4–5 bác sĩ tại trạm y tế cấp xã ở những địa bàn mục tiêu, đến năm 2030 đạt đủ bác sĩ theo chức năng, nhiệm vụ.

Cải cách tài chính y tế và phát triển bền vững bảo hiểm y tế: Ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kết hợp Quỹ bảo hiểm y tế và huy động nguồn lực xã hội; ưu tiên tăng chi ngân sách hàng năm cho chăm sóc sức khỏe, đảm bảo chi thường xuyên và đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng; hướng tới mục tiêu dài hạn là "miễn viện phí" cho người dân; tạo cơ chế tài chính huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư cho dịch vụ sự nghiệp y tế công.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, toàn ngành y tế sẽ triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để nhanh chóng đưa Nghị quyết 72 đi vào cuộc sống.

Đột phá về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số y tế: Thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, xây dựng cơ sở dữ liệu y tế, vận hành sổ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử, đơn thuốc điện tử, quản lý dữ liệu sức khỏe theo vòng đời; ưu tiên Quỹ phát triển khoa học và công nghệ cho nghiên cứu, sản xuất thuốc công nghệ cao, vắc-xin, sinh phẩm; phát triển công nghiệp dược, thiết bị y tế, đa dạng nguồn cung; phấn đấu hình thành khu công nghiệp dược phẩm vào năm 2030; hình thành các trung tâm nghiên cứu liên ngành, nâng cao năng lực thử nghiệm, phòng thí nghiệm trọng điểm.

Phát triển y tế tư nhân, huy động nguồn lực xã hội: Thực hiện đồng bộ các giải pháp tại Nghị quyết số 68-NQ/TW (04/5/2025) để thúc đẩy y tế tư nhân; tạo điều kiện đầu tư, hợp tác công–tư, tháo gỡ khó khăn về thuế, đất đai, khuyến khích đầu tư công nghệ y tế chất lượng cao nhằm giảm tải cho khu vực công và nâng cao năng lực cung cấp dịch vụ.

Đổi mới - hành động - đồng bộ

Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh Nghị quyết 72 không chỉ là văn bản chiến lược mà còn là lời kêu gọi hành động: Cần thay đổi mạnh mẽ tư duy, ưu tiên sức khỏe trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển; tổ chức thực hiện đồng bộ, liên ngành, từ trung ương tới cơ sở; huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội để biến chủ trương thành hiện thực.

Nghị quyết số 72-NQ/TW được kỳ vọng sẽ khuôn đúc những chính sách, cơ chế và nguồn lực cần thiết để ngành y tế bứt phá: Từ nâng cao năng lực y tế cơ sở, bảo đảm y tế dự phòng, phát triển nhân lực và y đức, đến tự chủ vắc-xin, chuyển đổi số và huy động mọi nguồn lực xã hội - tất cả hướng tới mục tiêu cao nhất là bảo đảm mọi người dân được chăm sóc sức khỏe toàn diện, sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh, góp phần thiết thực cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Minh Lý