Nghị quyết về hoạt động thử nghiệm có kiểm soát tại TP Hà Nội: Quy định rõ ràng, chặt chẽ về trách nhiệm

Phân quyền từ Luật Thủ đô (sửa đổi)

Trình bày dự thảo Tờ trình và dự thảo Nghị quyết của HĐND TP Hà Nội về quy định hoạt động thử nghiệm có kiểm soát tại TP Hà Nội, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Nguyễn Việt Hùng cho biết, Hà Nội là trung tâm đổi mới sáng tạo, công nghệ cao và khởi nghiệp quốc gia.

Vì vậy, việc xây dựng và ban hành Nghị quyết của HĐND TP về hoạt động thử nghiệm có kiểm soát là cần thiết và cấp bách.

Nghị quyết sẽ tạo cơ sở pháp lý cho phép các tổ chức, doanh nghiệp (DN) thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ, mô hình mới trong phạm vi, thời gian nhất định với sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý.

Qua đó, hỗ trợ thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí, gia tăng năng suất, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của Thủ đô và đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới. Đồng thời, kết quả của các dự án thử nghiệm sẽ là căn cứ thực tiễn để đề xuất sửa đổi, hoàn thiện các quy định pháp luật hiện hành.

Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Nguyễn Việt Hùng nhấn mạnh, trong khi chưa có văn bản pháp luật chung ở cấp quốc gia quy định đầy đủ về thử nghiệm có kiểm soát, việc HĐND TP Hà Nội - trên cơ sở phân quyền từ Luật Thủ đô (sửa đổi) - ban hành Nghị quyết quy định chi tiết về tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục thử nghiệm là phù hợp với thẩm quyền, luật pháp và yêu cầu thực tiễn.

Dự thảo Nghị quyết gồm 6 chương, 27 điều, quy định chi tiết về tiêu chí, điều kiện lựa chọn và trình tự, thủ tục đăng ký, thẩm định, cấp phép, điều chỉnh gia hạn và kết thúc việc thử nghiệm có kiểm soát; cơ chế hướng dẫn, kiểm soát quá trình thử nghiệm; chính sách khuyến khích, hỗ trợ thử nghiệm; kiểm soát rủi ro trong quá trình thử nghiệm; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình thử nghiệm có kiểm soát quy định tại Điều 25 của Luật Thủ đô…

Quy định rõ tiêu chí lựa chọn dự án

Góp ý tại hội nghị, các chuyên gia, nhà khoa học bày tỏ tán thành với sự cần thiết xây dựng và ban hành Nghị quyết của HĐND TP về hoạt động thử nghiệm có kiểm soát trong bối cảnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và kinh tế tư nhân trên thế giới và ở Việt Nam (trong đó có Thủ đô Hà Nội) đang phát triển nhanh chóng như hiện nay.

Đánh giá dự thảo Tờ trình và dự thảo Nghị quyết đã đảm bảo đầy đủ các cơ sở pháp lý, cơ sở khoa học và thực tiễn; một số ý kiến đề nghị quy định chi tiết, rõ ràng, chặt chẽ về trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước của TP các tổ chức thực hiện thử nghiệm, cá nhân tham gia thử nghiệm tránh gây thất thoát, lãng phí ngân sách Nhà nước.

TS Lê Văn Hoạt, nguyên Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội đề nghị quy định rõ về việc miễn trừ trách nhiệm dân sự và hình sự với tổ chức, DN và cá nhân có liên quan trong thực hiện thử nghiệm có kiểm soát tại chương V dự thảo Nghị quyết.

PGS.TS Bùi Thị An, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Kinh tế cho rằng, về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng, cần làm rõ và phân loại theo lĩnh vực như công nghệ tài chính, giáo dục, môi trường, giao thông… để bảm bảo các cơ chế thử nghiệm phù hợp đặc thù từng ngành, tránh chung chung có thể dẫn đến khó thực hiện hoặc chồng chéo với các văn bản của Trung ương.

Bà Bùi Thị An đề nghị bổ sung quy định rõ tiêu chí lựa chọn dự án được thử nghiệm, tránh tình trạng cảm tính hoặc thiên lệch trong phê duyệt.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Lan Hương đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ tiếp thu các ý kiến phản biện của các chuyên gia; bổ sung, sửa đổi dự thảo Nghị quyết theo hướng rõ nội dung, rõ đặc thù của Hà Nội, đặc biệt là khi TP đã nằm trong mạng lưới các TP sáng tạo của UNESCO.

Đặc biệt, bà Nguyễn Lan Hương nhấn mạnh, nội dung người dùng sản phẩm thử nghiệm cần phải được thể hiện đầy đủ về quyền lợi, trách nhiệm khi tham gia các dự án.

Bà Nguyễn Lan Hương cũng đề nghị cơ quan soạn thảo lưu ý đến tính công khai, minh bạch; hiệu quả và tác động xã hội của việc thử nghiệm có kiểm soát cần phải được thể hiện bằng tính định lượng, cơ chế đánh giá.

Đồng thời, Nghị quyết cần quy định rõ trách nhiệm giải trình, kiểm tra, giám sát của các cơ quan liên quan. “Trách nhiệm giải trình theo phân công khi phát sinh vấn đề, không chỉ là Sở Khoa học và Công nghệ, phần việc của ai thì người đó phải chịu trách nhiệm đến cùng”, bà Nguyễn Lan Hương nhấn mạnh.

Tường Minh