Nghị viện châu Âu sẽ kiện Ủy ban châu Âu về việc tài trợ cho Hungary

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Nghị viện châu Âu Roberta Metsola. Ảnh: Getty Images

Các nhà lãnh đạo EP đã nhất trí đệ đơn kiện lên Tòa án Công lý châu Âu, trong một động thái mà Financial Times đánh giá “có thể làm phức tạp” nỗ lực tranh cử nhiệm kỳ chủ tịch ủy ban thứ hai của Chủ tịch EC Ursula von der Leyen trong năm nay.

Vào tháng 12 năm ngoái, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen đã thúc đẩy cơ quan này giải ngân 10,2 tỷ euro (hơn 11 tỷ USD) cho các quỹ tài trợ cho Hungary vốn bị đóng băng, tuyên bố rằng Budapest đã đạt được tiến bộ trong việc tăng cường “tính độc lập về tư pháp”, một động thái được cho là nhằm đổi lấy sự ủng hộ của Hungary đối với các khoản viện trợ cho Ukraine.

Động thái này diễn ra ngay trước cuộc họp của Hội đồng châu Âu dự kiến thảo luận về gói viện trợ quân sự trị giá 50 tỷ euro cho Ukraine mà Budapest đang trì hoãn, cũng như việc mở các cuộc đàm phán về tư cách thành viên EU với Kiev.

Chủ tịch EP, bà Roberta Metsola cho biết bà sẽ đệ đơn kiện EC trước ngày 25.3. “Chúng tôi muốn đảm bảo rằng tiền của người nộp thuế được xử lý phù hợp với các hiệp ước. Petri Sarvamaa, phát ngôn viên của Đảng Nhân dân châu Âu (EPP) trong Ủy ban Ngân sách cho biết: “Đây không phải là vấn đề chính trị đối với EPP, đây không phải là vấn đề bầu cử – chúng tôi chỉ muốn có sự rõ ràng về mặt pháp lý”. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng quyết định giải ngân khoản viện trợ đã được toàn thể các ủy viên của Ủy ban thông qua chứ không chỉ riêng Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen.

EC đã bác bỏ các cáo buộc trên. Người phát ngôn EC Christian Wigand nói rằng “Ủy ban khẳng định đã tuân theo luật pháp EU và sẽ bảo vệ quyết định của mình trước tòa án châu Âu”.

Quyết định giải ngân quỹ cho Budapest của EC đã vấp phải phản ứng dữ dội từ các nghị sĩ châu Âu vào thời điểm đó, những người đã cáo buộc bà đã nhượng bộ Thủ tướng Hungary Viktor Orban. Nhà lãnh đạo Hungary đã công khai tuyên bố rằng đất nước của ông chỉ chấp nhận kế hoạch viện trợ của EU cho Ukraine sau khi Brussels dỡ bỏ phong tỏa các khoản tiền mà Budapest đáng lẽ phải được nhận. Orban đã nhiều lần lập luận rằng viện trợ của Brussels cho Kiev không mang lại kết quả rõ ràng nào trong cuộc xung đột với Nga.

Vào cuối năm 2022, EU đã đóng băng 22 tỷ euro (23 tỷ USD) dành cho Hungary, với lý do Hungary không bảo đảm tính độc lập cho các thẩm phán, vi phạm Hiến chương về các quyền cơ bản của EU về các vấn đề như di cư, quyền LGBTQ và tự do học thuật.

Trong tháng này, EU đã giải ngân một khoản viện trợ khác bị đóng băng trước đây cho Hungary, với lý do Budapest được cho là đã đạt được tiến bộ về bình đẳng giới. Quyết định này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Hungary bỏ phiếu phê chuẩn đơn xin gia nhập NATO của Thụy Điển.

EU vẫn đang nắm giữ khoảng 19 tỷ euro trong khoản tài trợ ban đầu dành cho Hungary, một nửa trong số đó bao gồm các khoản tài trợ phục hồi sau đại dịch Covid - 19 và phần còn lại là “Quỹ gắn kết” được phân bổ cho các thành viên của khối.

Quỳnh Vũ