Nghịch lý câu chuyện môi trường

Ủy ban nhân dân phường Mũi Né tổ chức chương trình Đổi rác thải nhựa lấy cây hoa giấy năm 2025.

Câu chuyện mới nhất là Khu công nghiệp Phan Thiết giai đoạn 2 (xã Hàm Liêm) chưa lắp đặt trạm quan trắc nước thải tự động, liên tục và kết nối, truyền số liệu trực tiếp đến Sở Nông nghiệp và Môi trường. Dẫu quy định lắp đặt trạm quan trắc nước thải tự động có từ năm 2022, nhưng doanh nghiệp vẫn “ngó lơ”, không thực hiện. Điều đáng nói là khu công nghiệp quảng bá rầm rộ, thu hút được doanh nghiệp vào đầu tư, nhưng lại “quên” nâng công suất trạm xử lý nước thải tập trung.

Trong khi đó, khu chế biến thủy sản nam cảng cá Phan Thiết (phường Tiến Thành) nằm trong tốp 9 doanh nghiệp bị tỉnh công bố gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Do không nâng công suất xử lý nước thải từ 900 m3/ngày lên 2.000 m3/ngày, cho nên đơn vị này tạm thời không được cấp phép xây dựng.

Còn tại “thủ phủ” resort Mũi Né có cả trăm doanh nghiệp, nhưng nhà máy xử lý nước thải có công suất 3.600 m3/ngày đêm, được “khai sinh” năm 2021 vẫn nằm trên giấy. Tại đây, nhiều doanh nghiệp tự ý đấu nối ống thải vào hệ thống thoát nước mưa, xả thẳng ra biển. Hình ảnh cống thoát nước “phun trào” nước mầu đen, hôi thối đã trở thành bằng chứng gây ô nhiễm. Lực lượng chức năng kiểm tra thì mới phát hiện các cơ sở đã xả thải trộm từ lâu nay.

Mới đây, khu du lịch Asteria (phường Mũi Né) xả thải có nước mầu đen, bị người dân phát hiện, quay clip đưa lên mạng xã hội. Khi chính quyền vào cuộc thì doanh nghiệp đưa ra lý do là do sự cố kỹ thuật. Nước thải chảy ra biển, làm sao “thu hồi” và khắc phục bằng cách nào? Nếu người dân không phát hiện ra, có thể vụ việc “không ai thấy, không ai biết”. Đó có thể là lỗ hổng trong giám sát của cơ quan chức năng và sự xem thường pháp luật của doanh nghiệp.

Ủy ban nhân dân phường Mũi Né tổ chức hoạt động vệ sinh môi trường tại khu vực bờ biển nhằm hưởng ứng phong trào thi đua “Ngày thứ Bảy vì môi trường sáng, xanh, sạch, đẹp”.

Trái ngược sự đối phó của doanh nghiệp, các địa phương, nhiều nhóm tình nguyện, câu lạc bộ liên tục phát động phong trào ra quân dọn vệ sinh môi trường. Ngoài hoạt động nhặt rác hằng tuần, phường Mũi Né còn có chương trình “Đổi rác thải nhựa lấy cây hoa giấy” nhằm khuyến khích người dân hạn chế đồ nhựa dùng một lần, vừa nhân rộng môi trường xanh. Hình ảnh thanh niên, bộ đội, công an, người dân thấm đẫm mồ hôi, phơi nắng nhặt rác bãi biển, trên đường để bảo vệ môi trường, những nỗ lực bền bỉ của họ chỉ như “muối bỏ bể” trước việc doanh nghiệp liên tục gây ô nhiễm.

Để chấm dứt tình trạng chây ỳ về hành vi ô nhiễm, Nhà nước cần áp dụng các chế tài xử lý mạnh hơn, nghiêm khắc hơn để bảo vệ môi trường như xử phạt cao hơn, tăng thuế, tạm ngưng thời gian hoạt động vài tháng. Trong bối cảnh phát triển xanh, cần công khai tên doanh nghiệp rộng rãi trên truyền thông về hành vi gây ô nhiễm để đối tác giảm đơn hàng cho đến khi công ty khắc phục xong hậu quả về môi trường.

Phát triển kinh tế bền vững không thể đánh đổi môi trường lấy lợi nhuận trước mắt, do vậy cần có sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng với những chế tài đủ sức răn đe, sự thay đổi trong nhận thức của doanh nghiệp và sự giám sát không ngừng của cộng đồng. Chỉ khi đó, nền kinh tế xanh mới thật sự là một cam kết, thay vì chỉ là khẩu hiệu.

THANH HẢI