Nghịch lý người dân tái định cư lòng hồ thủy điện lại không có... điện!

Thanh Hóa có 11 huyện miền núi, trong đó vẫn còn nhiều thôn, bản vùng sâu, vùng xa chưa có điện lưới quốc gia. Cuộc sống của người nơi đây gặp rất nhiều khó khăn, thiệt thòi khi không có điện. Theo thống kê của Sở Công thương Thanh Hóa, tại khu vực miền núi của tỉnh vẫn còn nhiều hộ gia đình sống tại 15 thôn bản và các cụm dân cư chưa được sử dụng điện lưới quốc gia. Những hộ gia đình này chủ yếu sống tại vùng đặc biệt khó khăn, có địa hình hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt.

Tuy nhiên, mặc dù cách trung tâm huyện chỉ 10 km, đến nay thôn Thung xã Đồng Lương, huyện miền núi Lang Chánh vẫn chưa được sử dụng điện quốc gia. Hiện toàn thôn có 57 hộ dân với 200 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số.

Theo người dân, trước đây họ sống dựa vào điện năng lượng mặt trời do tổ chức Phi Chính phủ tài trợ. Tuy nhiên do sử dụng lâu nên các thiết bị này không còn khả năng phát điện. Do không có điện nên người dân nơi đây không được tiếp cận với thông tin đại chúng. Buổi tối, bà con phải thắp đèn dầu, đèn bin chạy bằng ắc quy. Họ thường tranh thủ làm hết mọi việc trước khi mặt trời lặn.

Bà Phạm Thị Tấn, thôn Thung, xã Đồng Lương, huyện Lang Chánh nấu cơm bằng bếp rơm, củi vì chưa có điện.

Bà Phạm Thị Tấn, thôn Thung, xã Đồng Lương, huyện Lang Chánh cho biết: "Khi không có điện, cuộc sống của chúng tôi vô cùng thiếu thốn, khổ cực. Nhất là những ngày hè nắng nóng oi bức, có lúc lên tới 40oc, người già và trẻ con rất mệt, dễ bị ốm. Chúng tôi rất mong mỏi chính quyền sớm có biện pháp mang điện về bản".

Theo tìm hiểu, UBND tỉnh Thanh Hóa đã chấp thuận chủ trương đầu tư đường dây và xây dựng 1 trạm biến áp nhằm thay thế nguồn điện mặt trời cho Làng Thung. Tuy nhiên đến nay, dự án vẫn chưa được triển khai.

Về vấn đề này, ông Hà Văn Việt, Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng huyện Lang Chánh cho biết: Tỉnh có chủ trương và huyện cũng đã hoàn thành khảo sát thiết kế. Tới đây huyện sẽ hoàn thiện hồ sơ và dự toán, thẩm định; cố gắng thi công quý 4/2023.

Do sử dụng lâu nên các thiết bị điện năng lượng mặt trời không còn khả năng phát điện.

Hay như tại khu vực mới của bản Mỏ, xã Phú Xuân, huyện biên giới Quan Hóa, 14 hộ dân nằm trong vùng ngập lòng hồ dự án nhà máy thủy điện Hồi Xuân chuyển lên bản này hiện cũng chưa được thụ hưởng điện lưới quốc gia. Người dân nơi đây cho biết, họ đã chuyển lên đây sinh sống nhiều năm nhưng chưa có điện, cột điện thì xa quá.

Để khắc phục phần nào, bà con tại cụm dân cư này đã góp tiền mua dây, dùng các thân cây tre, gỗ làm cột để kéo điện về. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp tạm thời vì đường xa, tiền mua dây tốn kém; đồng thời dây truyền tải nhỏ khiến việc hao hụt điện rất lớn; nguồn điện lại chập chờn, đặc biệt không đảm bảo an toàn.

Người dân đã kiến nghị nhiều lần, nhưng do dự án nhà máy thủy điện Hồi Xuân bị chậm tiến độ, nên những cam kết về di chuyển trạm biến áp từ nơi ở cũ lên nơi ở mới cho bà con vẫn chưa được chủ đầu tư thực hiện.

Ông Lê Công Đức, Phó giám đốc Điện lực huyện Quan Hóa, Công ty điện lực tỉnh Thanh Hóa cho rằng: Việc kéo đường dây cũ đến gia đình tương đối dài, chất lượng điện hạn chế và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Đề nghị Công ty Thủy điện Hồi Xuân nhanh có nguồn vốn di dời đường dây điện cũ lên khu dân cư, để đảm bảo cấp điện cho bà con.

Được biết, dự kiến cuối năm 2023, Sở Công Thương tỉnh Thanh Hóa sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan để đầu tư các công trình và đóng điện tại các thôn bản chưa có điện còn lại, bà con tại khu vực miền núi Thanh Hóa sẽ sớm được thay đổi cuộc sống.

Bảo Châu