Nghiên cứu cho phép người bị tạm giữ, tạm giam được nhận đồ vật thiết yếu phục vụ sinh hoạt, chăm sóc sức khỏe

Sáng 4/11, ngay sau phiên họp tại hội trường, các ĐBQH tiến hành thảo luận ở Tổ về: Dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định và các ĐBQH Tổ 9 thảo luận. Ảnh: Khánh Duy

Quy định rõ trách nhiệm của từng cấp

Phát biểu tại phiên thảo luận ở Tổ 9, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh nguyên tắc xây dựng luật trong các lĩnh vực tư pháp.

Theo đó, đối với các luật trong lĩnh vực dân sự, kinh tế, phát triển văn hóa, xã hội, thì nên thiết kế theo hướng chỉ quy định những nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội, các nội dung cụ thể sẽ giao Chính phủ quy định chi tiết.

Tuy nhiên, với các dự án luật về tư pháp, thì “càng quy định cụ thể càng tốt”, bảo đảm thực hiện đúng quy định tại Điều 14 của Hiến pháp và 3 dự án Luật (dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp) đã thể hiện được tinh thần này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên thảo luận Tổ 9. Ảnh: Khánh Duy

Phó Chủ tịch Quốc hội ghi nhận các ý kiến của đại biểu khi đề nghị giảm thiểu các từ "có thể", quy định rõ trách nhiệm từng cấp, từ công an xã, UBND cấp xã đến trách nhiệm của trại giam, của gia đình và xã hội; cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cùng các cơ quan sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu, có báo cáo giải trình trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ, cần thể hiện tinh thần đơn giản hóa thủ tục hành chính, không gây khó khăn cho người dân, đặc biệt trong vấn đề lý lịch tư pháp; mở rộng cơ quan có thẩm quyền cấp lý lịch tư pháp, tiến tới thực hiện công dân lấy phiếu lý lịch tư pháp qua Cổng thông tin điện tử quốc gia.

Cho ý kiến đối với dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, ĐBQH Vũ Hồng Luyến (Hưng Yên) quan tâm đến Điều 17 về phân loại và quản lý giam giữ.

ĐBQH Vũ Hồng Luyến (Hưng Yên) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

Theo đại biểu, điểm e khoản 1 Điều 17 quy định về phân loại và quản lý giam giữ đối với trường hợp người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A, người nhiễm HIV, AIDS. Tuy nhiên, trên thực tế, một số bệnh truyền nhiễm nhóm B ngoài bệnh do virus gây ra do hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người, thì còn một số bệnh khác, như bệnh lao phổi, bệnh sởi, bệnh quai bị, bệnh thủy đậu, bệnh sốt rét... cũng đều có nguy cơ lây nhiễm rất cao. Trong khi đó, buồng tạm giữ, tạm giam lại có diện tích rất nhỏ, không khí, gió lưu thông hạn chế.

Do đó, đại biểu Vũ Hồng Luyến đề nghị, cơ quan soạn thảo nghiên cứu quy định theo hướng “người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A, người nhiễm HIV, AIDS, người mắc một số bệnh truyền nhiễm khác trong nhóm B có khả năng lây nhiễm cao làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người bị tạm giữ, người bị tạm giam”.

Khoản 1, Điều 17 dự thảo Luật quy định đối với trường hợp người thường xuyên vi phạm nội quy của cơ sở giam giữ. Đại biểu Vũ Hồng Luyến cho rằng, nếu quy định “người thường xuyên vi phạm nội quy của cơ sở giam giữ”, thì chưa được cụ thể thế nào là thường xuyên, mức độ vi phạm ra sao? Vì vậy, cần nghiên cứu sửa đổi thành “người vi phạm nội quy ở cơ sở giam giữ từ 2 lần trở lên” để bảo đảm tính thống nhất, minh bạch và dễ dàng khi thực hiện.

Cho phép người bị tạm giữ, tạm giam được nhận tiền, quà và đồ vật thiết yếu phục vụ sinh hoạt, chăm sóc sức khỏe

Điều 28 dự thảo Luật quy định về việc người bị tạm giữ, tạm giam được nhận tiền và đồ vật thiết yếu phục vụ sinh hoạt của thân nhân người gửi. ĐBQH Đinh Thị Ngọc Dung (Hải Phòng) nhận thấy, so với Luật hiện hành, quy định này đã bị thu hẹp phạm vi khi bỏ cụm từ “quà” và chỉ còn nêu chung là “đồ vật thiết yếu”. Và, qua thực tiễn quản lý tại các cơ sở tạm giữ, tạm giam, đại biểu cho rằng, quy định này "vẫn chưa thật sự phù hợp".

Lý lẽ là bởi, trong điều kiện tạm giữ, tạm giam, những đồ thăm gửi của gia đình như thực phẩm, thuốc men hay những món quà nhỏ từ người thân không chỉ có ý nghĩa vật chất mà còn là sự động viên tinh thần, thể hiện tính nhân văn và truyền thống văn hóa của người Việt.

ĐBQH Đinh Thị Ngọc Dung (Hải Phòng) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

“Việc cho phép thân nhân gửi quà, thực phẩm phù hợp cũng góp phần chia sẻ gánh nặng ngân sách cho Nhà nước, đồng thời, tăng cường gắn kết giữa người bị tạm giam với gia đình, cộng đồng. Đây là yếu tố quan trọng trong quá trình hoàn lương và tái hòa nhập sau này”.

Nhấn mạnh quan điểm trên, đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung đề nghị, cơ quan soạn thảo xem xét mở rộng phạm vi khoản 2 Điều 28 theo hướng cho phép người bị tạm giữ, tạm giam được nhận tiền, quà và đồ vật thiết yếu phục vụ sinh hoạt, chăm sóc sức khỏe. Bên cạnh đó, quy định rõ trách nhiệm kiểm tra, giám sát để bảo đảm an toàn và minh bạch.

“Đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật lập pháp mà là biểu hiện cụ thể, có tinh thần nhân đạo và nguyên tắc bảo đảm quyền con người trong thi hành tạm giữ, tạm giam, một chính sách thể hiện rõ bản chất nhân văn”, đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung nêu rõ.

Minh Trang