Giảm gánh nặng cho cơ quan quản lý nhà nước và người dân trong yêu cầu cung cấp phiếu lý lịch tư pháp

Quang cảnh phiên thảo luận tại Tổ 8, sáng 4/11

Đẩy nhanh việc hoàn thiện Cơ sở dữ liệu LLTP

Đại biểu ĐBQH Đỗ Thị Việt Hà cho rằng, để thực hiện chủ trương, yêu cầu của cấp có thẩm quyền về thúc đẩy chuyển đổi số liên thông, đồng bộ, nhanh, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đại biểu đề nghị tiếp tục rà soát, cập nhật các nội dung có liên quan để kịp thời thể chế hóa, cụ thể hóa vào dự thảo Luật.

Đồng thời, cần đẩy nhanh việc hoàn thiện Cơ sở dữ liệu LLTP và kết nối toàn diện với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để cơ quan, tổ chức có thể khai thác các thông tin LLTP trong hệ thống định danh và xác thực điện tử, để cá nhân có thể tự mình xuất trình thông tin LLTP đã được xác thực qua ứng dụng định danh quốc gia (VneID) khi thực hiện dịch vụ công, giải quyết các TTHC trên môi trường điện tử mà không cần phải yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cấp Phiếu LLTP.

ĐBQH Đỗ Việt Hà (Bắc Ninh) phát biểu thảo luận

Góp ý cụ thể đối Phiếu LLTP số 1, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu để chỉnh lý quy định về mục đích quản lý LLTP và bổ sung nguyên tắc về những trường hợp cơ quan, tổ chức được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu LLTP nhằm tránh tình trạng lạm dụng đối với việc yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 1, tạo gánh nặng không cần thiết cho người dân và cơ quan quản lý nhà nước. Đồng thời, cần quy định ngay trong Luật này việc hiển thị nội dung thông tin của Phiếu LLTP số 1 trên VneID để bảo đảm việc kết nối liên thông và thuận lợi cho việc truy cập, sử dụng thông tin này của cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan.

Đối với Phiếu LLTP số 2, theo đại biểu Đỗ Thị Việt Hà, thực tế thời gian qua cho thấy, việc yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 đang bị lạm dụng, không chỉ xuất phát từ nhu cầu muốn biết thông tin LLTP của công dân mà chủ yếu là do các cơ quan, tổ chức có yêu cầu, nhất là đối với các hồ sơ xin thị thực nhập cảnh, kết hôn, xuất khẩu lao động, xin việc làm… Theo đại biểu, điều này không chỉ làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền được pháp luật bảo đảm bí mật cá nhân theo quy định của Hiến pháp và chính sách nhân đạo của pháp luật hình sự của Nhà nước ta mà còn ảnh hưởng tới việc tái hòa nhập cộng đồng của người bị kết án, đặc biệt là đối với những người đã được xóa án tích.

Dự thảo Luật sửa đổi quy định về cấp Phiếu LLTP số 2 theo hướng việc sử dụng Phiếu LLTP số 2 phải được sự đồng ý của người được cấp Phiếu LLTP theo quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân tại khoản 1 Điều 4; đồng thời đã bổ sung quy định về việc cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu LLTP số 2 tại khoản 4 Điều 7.

Đại biểu cho rằng, mặc dù thông tin về tình trạng án tích của cá nhân đã được thể hiện trên Phiếu LLTP số 1 (Phiếu này sẽ ghi rõ nội dung tình trạng án tích có hay không có) song việc cấp Phiếu LLTP số 2 cho cá nhân để họ biết được nội dung cụ thể về LLTP, án tích của mình cũng là cần thiết và việc tiếp tục duy trì 2 loại Phiếu LLTP số 1 và số 2 để cấp cho các đối tượng với các mục đích sử dụng khác nhau cũng là phù hợp với thông lệ quốc tế. Cá nhân sẽ quyết định việc cung cấp các thông tin về LLTP của mình cho các cơ quan, tổ chức theo yêu cầu và chịu trách nhiệm về các thông tin do mình cung cấp.

Nhất trí với dự thảo Luật đang thể hiện như đã nêu trên, song đại biểu Đỗ Thị Việt Hà đánh giá kỹ lưỡng tác động của quy định về việc cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu LLTP số 2 bởi có thể dẫn đến tình trạng gây khó khăn cho công dân khi thực hiện các thủ tục về xin thị thực, xuất cảnh, nhập cảnh… mà quốc gia sở tại yêu cầu phải cung cấp các thông tin liên quan đến án tích đã có. Nên nghiên cứu chỉnh sửa theo hướng quy định xác định rõ một số trường hợp cụ thể mà cơ quan, tổ chức có thể yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu LLTP số 2.

Tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi thực hiện yêu cầu cấp Phiếu LLTP

Liên quan thủ tục cấp Phiếu LLTP, tại Điều 45 dự thảo Luật quy định 3 hình thức cá nhân có thể yêu cầu cấp Phiếu LLTP, gồm hình thức trực tuyến (thực hiện tại Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc ứng dụng định danh quốc gia); qua dịch vụ bưu chính hoặc trực tiếp nộp hồ sơ tại bất kỳ Công an cấp tỉnh, Công an cấp xã không phân biệt địa giới hành chính nơi cư trú.

Các đại biểu tham gia thảo luận tại Tổ 8

ĐBQH Đỗ Thị Việt Hà cơ bản nhất trí với quy định 3 hình thức này vì nhận thấy so với quy định của Luật hiện hành thì dự thảo Luật đã thể hiện tinh thần cải cách TTHC, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi thực hiện yêu cầu cấp Phiếu LLTP.

Tuy nhiên, theo yêu cầu, chỉ đạo về phát triển, thúc đẩy giải pháp công nghệ, chuyển đổi số thì đối với các dịch vụ công trực tuyến thiết yếu đã cung cấp trực tuyến toàn trình, trong đó có dịch vụ công về cấp Phiếu LLTP, thì cơ quan tiếp nhận không được thu thành phần hồ sơ giấy (như Thông báo số 408/TB-VPCP ngày 8/8/2025 của Văn phòng Chính phủ về kết luận Phiên họp thứ 3 của BCĐ về PTKHCN ĐMST CĐS và DDA06; Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 13/9/2025 của TTCP). Do đó, đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, đề xuất việc chỉnh lý các quy định về trình tự, thủ tục cũng như hồ sơ yêu cầu Phiếu LLTP trong dự thảo Luật để bảo đảm thống nhất với các yêu cầu, chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.

Đồng thời, đại biểu đề nghị cân nhắc không đưa hình thức nộp cụ thể, mà các hình thức này sẽ được thực hiện theo pháp luật về thủ tục hành chính và giao Chính phủ quy định để bảo đảm tính linh hoạt và phù hợp với thực tiễn ở mỗi thời điểm khác nhau. Vì thực tế hiện nay, các hình thức cũng đang được quy định tại Điều 15 Nghị định số 118/2025/NĐ-CP ngày 09/6/2025 của Chính phủ về thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Bộ phận Một cửa và Cổng Dịch vụ công quốc gia quy định cách thức tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ, nhận kết quả giải quyết thủ tục hành chính, ĐBQH Đỗ Thị Việt Hà phân tích.

Bách Hợp - An Nhiên