Nghiên cứu cơ chế đột phá làm đường sắt kết nối vùng đồng bằng sông Hồng

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Nhật Bắc

Thiếu kết nối, liên kết

Sáng 20/7, kết luận Hội nghị lần thứ nhất của Hội đồng điều phối vùng đồng bằng sông Hồng (ĐBSH), Thủ tướng nhấn mạnh liên kết phát triển vùng là xu thế tất yếu, là động lực kết nối và dẫn dắt sự phát triển.

Theo Thủ tướng, ĐBSH là địa bàn chiến lược quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh. Trong đó, Thủ đô Hà Nội, hạt nhân phát triển vùng; trung tâm về kinh tế, văn hóa, khoa học công nghệ; có bề dày phát triển hàng nghìn năm gắn với lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Đây cũng là vùng đất "địa linh nhân kiệt", có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa phong phú, đa dạng, đậm đà bản sắc dân tộc với nền văn hóa sông Hồng, văn minh lúa nước; có 3 di sản văn hóa, thiên nhiên thế giới, 5 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh, 52 di tích quốc gia đặc biệt...

Tuy nhiên, theo Thủ tướng, kinh tế - xã hội vùng phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, vị trí. Các địa phương phát triển không đồng đều, phụ thuộc nhiều vào vốn và lao động. Các ngành sản xuất với công nghệ hiện đại chiếm tỉ lệ thấp. Kết cấu hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu, thiếu kết nối; hợp tác giữa các địa phương trong vùng chưa chặt chẽ, hiệu quả thấp. Chưa hình thành các cụm liên kết ngành, các vùng sản xuất nông sản tập trung…

Về quan điểm, định hướng liên kết vùng, Thủ tướng nêu rõ, Hội đồng điều phối vùng góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong liên kết, kết nối vùng, nhưng các tỉnh, thành phố cần phát huy tinh thần tự lực, tự cường, không trông chờ ỷ lại. Hội đồng không làm thay việc của cấp ủy, chính quyền các địa phương, mà tập trung điều phối, liên kết, xử lý các vấn đề còn vướng mắc.

Hội đồng điều phối vùng ĐBSH và các đại biểu tham dự hội nghị.

Không phân mảnh, không chia cắt

Nhấn mạnh một số nhiệm vụ quan trọng, Thủ tướng yêu cầu kết nối hạ tầng giao thông, nhất là tuyến đường cao tốc Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng, tuyến đường ven biển từ Thanh Hóa ra Quảng Ninh; kết nối hạ tầng kỹ thuật về điện, nước, viễn thông; kết nối xây dựng thể chế, cơ chế, chính sách ưu tiên, ưu đãi, đặc thù, vượt trội cho vùng.

Về tài chính, Thủ tướng cho rằng cần sử dụng hiệu quả nguồn vốn Nhà nước đầu tư cho vùng và tạo liên kết, phát huy vai trò nguồn vốn của các địa phương theo tinh thần Nghị quyết 30 là cho phép ngân sách địa phương đầu tư các dự án vùng và liên kết vùng. Cùng với đó, đẩy mạnh liên kết, hợp tác công tư theo Luật PPP và liên kết thu hút đầu tư FDI, sử dụng nguồn vốn ODA. “Tinh thần là không phân mảnh, không chia cắt, phát huy sức mạnh tổng hợp”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Về nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2023, Thủ tướng yêu cầu các bộ, địa phương khẩn trương kiện toàn bộ máy tổ điều phối cấp bộ, cấp tỉnh tinh gọn và giao việc cụ thể, bảo đảm bắt tay ngay vào các nhiệm vụ liên quan đến điều phối và liên kết vùng.

Bộ KH&ĐT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan nghiên cứu kỹ lưỡng, đề xuất các cơ chế, chính sách đổi mới nhằm phát triển vùng, trong đó có các cơ chế, chính sách về điều phối, phát triển liên kết vùng.

Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu khẩn trương chuẩn bị các công việc, thủ tục để triển khai các dự án cụ thể, trong đó có dự án cao tốc Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng; nghiên cứu phát hành trái phiếu trong nước hoặc vay vốn ODA với cơ chế đột phá để đầu tư các tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội, đường sắt kết nối Hà Nội với Hà Nam, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hòa Lạc… Nghiên cứu thành lập hình thành quỹ phát triển hạ tầng vùng.

Liên kết trong hình thành, phát triển các khu công nghệ cao, trung tâm đổi mới sáng tạo. Bộ KH&CN khẩn trương hoàn thành việc chuyển giao quản lý Khu công nghệ cao Hòa Lạc về Hà Nội trong tháng 8, phát huy vai trò của Khu công nghệ cao Hòa Lạc với cả vùng.

Văn Kiên